Sámi gielladahku - bálkkašupmi joavkobearašbeaiveruoktu Miessái Säämi kielâtaho - palhâšume juávkkupeerâpeivikiäčču Miessin Sámi gielladahku-bálkkašupmi juhkkojuvvo nuppi geardde ja Sámedikki sámi giellaráđđi lea mieđihan sámi gielladahku – bálkkašumi Eanodaga suohkana joavkobearašbeaiveruoktu Miessái . Säämi kielâtaho-palhâšume juáhhoo nube keerdi já Sämitige säämi kielârääđi lii mieđettâm säämi kielâtaho-palhâšume Iänuduv kieldâ juávkkupeerâpeivikiäčču Miessin* . Sámi gielladahku - bálkkašumiin addojuvvo dovddastus sámegielat bálvalusaid ja sámegiela sajádaga ovddideami buorrin dahkkon ánssolaš barggus Suomas . Säämi kielâtaho-palhâšuumijn adeluvvoo tubdâstâs sämikielâlij palvâlusâi já sämikielâi sajattuv oovdedem pyerrin porgum ansulâš pargoost Suomâst . Sámi gielladahku – bálkkašupmi lea duodji ja diploma . Säämi kielâtaho-palhâšume lii säämi tyeji já diploom . Kooveest : Maarit Magga , Petra Biret Magga-Vars , Risten Elle Gaup-Juuso , Saara Näkkäläjärvi , Erkki Lumisalmi - Joavkobearašbeaiveruoktu Miessi lea ovdamearka das , mo vátna resurssain ja guhkesáigásaš bargguin sáhttá ollašuhttit dehálaš ja mearkkašahtti lávkkiid ovddidit sámegiela , lohká sámi giellaráđi ságadoalli Erkki Lumisalmi . – Juávkkupeerâpeivikiäčču Miessi lii ovdâmerkkâ tast , maht uccâ resurssijguin já meritiätulâš pargoin puáhtá uážžuđ ááigán merhâšittee tavvoid sämikielâi oovdedmân , iätá säämi kielârääđi saavâjođetteijee Erkki Lumisalmi . Sámegiela seailun boahttevaš sohkabuolvvaide lea sámi kultuvrra eallineaktu . Giella lea kultuvrra deháleamos oassi : dat lea sámi kultuvrra váibmu . Sämikulttuur eellimiähtu lii sämikielâi siäilum puáttee suhâpuolváid já kielâ lii sämikulttuur tehálumoš já kuávdášlumos uási , tot lii sämikulttuur vááimus . Mánáiguin barggadettiin lea earenoamáš dehálaš geavahit sámegiela systemáhtalaččat , beroškeahttá gievra váldogielas . – Dán beaiveruovttu bargit leat lihkostuvvan bures ja ovdamearkan midjiide buohkaide , giitala Lumisalmi . Párnáiguin porgâdijn lii uáli tehálâš kevttiđ systemaatlávt sämikielâ váldukielâ noonâ sajaduvâst peerusthánnáá – Miessi pargeeh láá luhostum taam pargoost ovdâmerhâlávt , kijttâl Lumisalmi . Bálkkašupmi lea Matleena Fofonoff duodji Palhâšume lii Matleena Fofonoff tyeji Sámi gielladahku – bálkkašupmi lea duodji , man duojára lea válljen Sámi Duodji rs . Säämi kielâtaho-palhâšume lii säämi tyeji , mon tuáijojeijee lii valjim Sámi Duodji ry. . Bálkkašupmi lea veaddeduodji : veaddelihtti ( nuortalašgillii vuä ddču ´ǩǩ ) , leaibelihtti ( nuortalašgillii lei ´bbtiskk ) ja sohkarlihtti ( nuortalašgillii säähharne ´cc ) ja dáid lea duddjon duojár , Matleena Fofonoff Njižžejávrris , Anáris . Palhâšume lii veedâtyeji : veedâkoori ( nuorttâsämikielân vuä ddču ´ǩǩ ) , leibilitte ( nuorttâsämikielân lei ´bbtiskk ) já sukkârlitte ( nuorttâsämikielân säähharne ´cc ) , já toi rähtee lii tuáijár Matleena Fofonoff Njižžjäävrist , Anarist . Govas : Sámi gielladahku – bálkkašupmi 2011 . Kooveest : Säämi kielâtahopalhâšume 2011 . Bálkkašumi duddjon duojár Matleena Fofonoff Tuoijum tuáijár Matleena Fofonoff . Sámedikki vuođustusat Sämitige vuáđustâsah Joavkobearašbeaiveruoktu Miessi lea doaibman Eanodagas 10 jagi ja dan áiggis Miessi lea dikšon sullii 40 máná . Juávkkupeivikiäčču Miessi lii toimâm Iänuduvâst 10 ihheed já ton ääigi Miessi lii tipšom ivijmield aldasáid 40 sämipárnážid . Eanodaga suohkan gullá sámiid ruovttuguvlui ja suohkana sámegielat álbmot lea unnitlogus . Iänuduv kieldâ kulá sämikuávlun já kieldâ sämikielâlâš aalmug lii tobbeen uccâ ucceeblohhoon . Sámedikki mielas árbediehtu lea buot nannoseamos dalle , go dat lea rivttes giella- ja kulturbirrasis . Sämitige mielâst säämi ärbitiätu lii nanosumos muddoost talle , ko tot lii rievtis kulttuurlâš já kielâlâš pirrâsist . Máŋggabealat ja geabbilis sámegiela ja – kultuvrra máhtuin leat ollašuhttojuvvon buot sámemánáid gielalaš vuoigatvuođat . Sämikielâ já - kulttuur maaŋgâpiälásáin já njyebžilis mättimáin láá olášittum puohâi sämipárnái kielâliih vuoigâdvuođah . Sámegielaid boahttevuođa nannema dihte lea dehálaš ahte sámemánát ožžot sámegielat beaivedivššu ja dat vuođđuduvvá sámeárvvuide . Sämikielâ puátteevuođâ turviimân lii tehálâš , et sämipárnááh uážžuh sämikielâlâš peivitipšo , mii vuáđuduvá sämikulttuur árvoid . Miessi bearašbeaivedivššus dikšogiella lea sámegiella ja bargiid eatnigiella lea sámegiella . Miessi tipšokiellân lii sämikielâ já tipšopargei eenikielâ lii sämikielâ . Sämitigge tuáivu , et palhâšume movtijdit Iänuduv kieldâ pyerediđ sämikielâ sajattuv ovdedem kieldâ puohâin uásisuorgijn já meid eres virgeomâháid pyerediđ sämikielâlijd palvâlusâid . Lasetiäđuh : kielâtorvočällee Siiri Jomppanen . puh 010 839 3111 , ovdânommâ.suhânommâ@samediggi.fi ( * Miessi lii tavesämikielâ já uáivild vyesi . ) Sámediggi sávvá , ahte bálkkašupmi movttiidahttá Eanodaga suohkana buoridit ja ovddidit sámegiela sajádaga suohkana iešguđege suorggis , ja maiddái eará virgeoapmahaččaid buoridit sámegielat fálaldagaid .