Eurohpa Ráđi olmmošvuoigatvuohtaáittardeaddji ávžžuha Suoma buoridit sápmelaččaid vuoigatvuođaid Euroop Rääđi olmoošvuoigâdvuođâváldálâš avžut Suomâ pyerediđ sämmilij vuoigâdvuođâid Eurohpa ráđi olmmošvuoigatvuohtaáittardeaddji Nils Muiznieks galledii Suomas 11-13.6.2012 . Euroop Rääđi olmoošvuoigâdvuođâváldálâš Nils Muiznieks kolliistâlâi Suomâst 11.–13.6.2012 . Olmmošvuoigatvuohtaáittardeaddji lea addán odne galledeami vuođul dahkkon raportta oktan ávžžuhusaiguin Suoma stáhtii . Olmoošvuoigâdvuođâváldálâš lii adelâm onne kolliistâllâm keežild ráhtám raportis Suomâ staatân avžuuttâsâidiskuin . Áittardeaddji deaivvai galledeami áigge Suoma stáhta njunnosa , iešguđet ministeriijaid ovddasteaddjiid ja Suoma sámedikki ságadoalli , Lemet Näkkäläjärvi . Váldálâš kuáhtái kolliistâllâm ääigi Suomâ staatâ njunnoos , jieškote-uv ministeriöi ovdâsteijeid já Suomâ sämitige saavâjođetteijee , Klemetti Näkkäläjärvi . Áittardeaddji ávžžuha Suoma ratifiseret ILO 169-soahpamuša eamiálbmogiid vuoigatvuođain . Váldálâš avžut Suomâ ratifisistiđ ILO 169-sopâmuš algâaalmugij vuoigâdvuođâin . “ Olmmošvuoigatvuohtaáittardeaddji raporta lea dehálaš mearka Supmii buoridit sámiid vuoigatvuođaid . “ Olmoošvuoigâdvuođâváldálii raapoort lii tehálâš viestâ Suomân pyerediđ sämmilij vuoigâdvuođâid . Mus lei illu deaivat olmmošvuoigatvuohtaáittardeaddji ja ságastallat suinna rahpasit hui liekkus dilálašvuođas Suoma sámiid sajádagas ja sápmelaččaid sajádaga ja láhkaásaheami ovddidandárbbuin . Must lâi ilo kuáhtáđ olmoošvuoigâdvuođâváldálii já savâstâllâđ suin ávusmieláin uáli liägus tilálâšvuođâst Suomâ sämmilij sajattuvâst já sämmilij sajattuv sehe lahâasâttâs ovdedemtáárbuin . Áittardeaddji lea bures vudjon Suoma sámiid dillái ja son háliidii duođaid ovddidit sápmelaččaid sajádaga Suomas ” . ságadoalli Näkkäläjärvi muitalii . Váldálâš lâi pyereest tietimin Suomâ sämmilij tiileest já sun halijdij rehelávt ovdediđ sämmilij sajattuv Suomâst ” , saavâjođetteijee Näkkäläjärvi muštâlij . Eurohpá ráđi olmmošvuoigatvuohtaáittardeaddji lea iehčanas Eurohpá Ráđi vuollásaš institušuvdna . Euroop Rääđi olmoošvuoigâdvuođâváldálâš lii jiečânâs Euroop Rääđi vuálásâš instituutio . Áittardeaddji bargun lea ovddidit diđolašvuođa ja olmmošvuoigatvuođaid gudnejahttima Eurohpá ráđi 47 lahttoriikkas . Váldálii pargon lii ovdediđ tiäđulâšvuođâ já olmoošvuoigâdvuođâi kunnijâttem Euroop Rääđi 47 jeessânenâmist . Áittardeaddji galleda Eurohpá ráđi lahttoriikkain čielggadan dihte riikka olmmošvuoigatvuođadili . Váldálâš kolliistâl Euroop Rääđi jeessânenâmijn já čielgee staatâ olmoošvuoigâdvuođâtile . Áittardeaddji addá galledeami birra raportta oktan ávžžuhusaiguin riikka olmmošvuoigatvuođadili buorideapmái . Váldálâš addel kolliistâlmijnis raapoort avžuuttâsâidiskuin staatâ olmoošvuoigâdvuođâtile pyereedmân . Áittardeaddji gieđahallá raporttastis Suoma sápmelaččaid guoskevaš láhkaásaheami , Suoma riikkaidgaskasaš geatnegasvuođaid , sápmelaččaid vuoigatvuođaid , davviriikkalaš sámesoahpamuša ja sámemeroštallama . Váldálâš kieđâvuš raportistis Suomâ sämmilijd kyeskee lahâasâttâs , Suomâ aalmugijkoskâsijd kenigâsvuođâid , sämmilij vuoigâdvuođâid , tave-eennâmlâš sämisopâmuš sehe sämmilâšmiäruštâllâm . ” Áittardeaddji gáibidii Suoma dáhkkidit ahte sámit leat ovddastuvvon Ilo-soahpamuša ratifiserenproseassas . ” Váldálâš váátá Suomâ tähidiđ sämmilij ovdâstâs Ilo-sopâmuš ratifisistemprosessist . Sápmelaččaid dáfus áittardeaddji ávžžuhus das , ahte Ilo-soahpamuša ratifiserema oktavuođas galgá dohkkehuvvot sámiid vuoigatvuohta árbevirolaš boazodollui lea hui dehalaš , danne go dán áiggi suopmelaš boazodoalloláhka viggá dahkat ovttaláganin sámi boazodoalu . Sämmilij tááhust váldálii avžuuttâs tast , et Ilo-sopâmuš ratifisistem ohtâvuođâst kalga tubdâstiđ sämmilij vuoigâdvuođâ hárjuttiđ puásuituálu ärbivuáválii vyevi mield lii tuođâi tehálâš , ko tááláá ääigi syemmilâš puásuituálulahâasâttâs viggá oovtnálásittiđ säämi puásuituálu . Lea čielggas , ahte áittardeaddji vuordá ahte Suopma dárkkista boazodoalu guoskevaš lágaid ” Näkkäläjärvi muitalii . Lii čielgâs , et váldálâš vuárdá et Suomâ täärhist puásuituálu kyeskee lahâasâttâs ” , Näkkäläjärvi muštâlij . Olmmošvuoigatvuohtaáittardeaddji ávžžuha Suoma čielggadit sámiid vuoigatvuođa eatnamii . Olmoošvuoigâdvuođâváldálâš avžut Suomâ čielgâsmittiđ sämmilij vuoigâdvuođâ enâmân . Meahciráđđehusa hálddahusmálle ođadeapmi fállá vejolašvuođa čoavdit sámiid eananvuoigatvuođaid . Meccihaldâttâs haldâttâhmaali uđâsmittem fáálá máhđulâšvuođâ čuávdiđ sämmilij eennâmvuoigâdvuođâid . Vaikko eará rievttit sámiid ruovttuguovllus galget váldot vuhtii , ii dát leat áittardeaddji mielas nollasupmespeallu . Veikkâ iärásij vuoigâdvuođâid sämikuávlust kalga väldiđ vuotân , te ij taat lah váldálii mield nollásummespellâ . ” Lean ilolaš das , ahte áittardeaddji lea váldán munno ságastallamis ja sámedikki dahkan evttohusain fuomášumiid ja ávžžuhusaid iežas raportii . “ Lam ilolâš tast , et váldálâš lii váldám munnuu savâstâlmist já sämitige toohâm iävtuttâsâin huámášuumijd já avžuuttâsâid jieijâs raportân . Anán earenoamáš dehalažžan dan , ahte áittardeaddji ávžžuhii Suoma stáhta suokkardit duođalaččat sámedikki evttohusa ásahit Suoma riikkabeivviid ja Sámedikki ovddasteaddjiid oktasaš bargojoavkku válmmaštallat Ilo-soahpamuša ratifiserema . Anam eromâš tehálâžžân tom , et váldálâš avžuuttij Suomâ staatâ kuorâttâllâđ tuođâlávt sämitige toohâm iävtuttâs vuáđudiđ Suomâ ovdâskode já Sämitige ovdâsteijei ohtsii pargojuávhu valmâštâllâđ Ilo-sopâmuš ratifisistem . Doaivvun , ahte áittardeaddji raporta váldo vuhtii stáhtaráđis go dat ságastallá dán čavčča Ilo-soahpamuša ratifiserema birra ” , ságadoalli muitalii . Tuáivum , et váldálii viestâ váldoo kuorâttâllâmnáál staatârääđist ko tot savâstâl taan čoovčâ Ilo-sopâmuš ratifisistmist ” , saavâjođetteijee muštâlij . Lassidieđut : Ságadoalli Lemet Näkkäläjärvi Lasetiäđuh : Saavâjođetteijee Klemetti Näkkäläjärvi Lemet Näkkäläjärvi sáhkavuorru olmmošvuoigatvuohtaáittardeaddjái 12.6.2012 Klemetti Näkkäläjärvi saahâ olmoošvuoigâdvuođâváldálâžân 12.6.2012 Olmmošvuoigatvuohtaáittardeaddji raporta Olmoošvuoigâdvuođâváldálii raapoort