Sámediggelága ođastus ovdána Sämitiggelaavâ uđâsmittem ovdán Vuoigatvuođaministeriija ja sámedikki oktasaš ulbmilin lea , ahte jagi 2015 dollojuvvon sámediggeválggain čuovvut ođđa sámediggelága ja dan válggaid guoski ásahusaid . Riehtiministeriö já sämitige ohtsâš ulmen lii , ete ive 2015 sämitiggevaaljâin nuávditteh uđđâ sämitiggelaavâ já ton valjáid kyeskee njuolgâdusâid . Ministeriija ja sámediggi maiddái doibmet ulbmila juksama dihtii . Ministeriö já sämitigge meid tuáimih ulme juksâmân . Vuoigatvuođaministeriija mielde ráđđehusa evttohus addojuvvo riikkabeivviide nu jođánit go vejolaš . Riehtiministeriö mield haldâttâs oovdânpyehtim adeleh ovdâskoodán nuuvt jotelávt ko máhđulâš . Riikkabeaivvit gieđahallet ráđđehusa evttohusa čakčat . Ovdâskodde kieđâvuš haldâttâs oovdânpyehtim čohčuv . Juos dárbu lea , sáhttit láhkii dan riikkabeaivvegieđahallama oktavuođas evttohit váldojuvvot dárbbašlaš sirdásanasáhusaid jagi 2015 válggain heivehuvvon válgalogahallamiid ohcaleami ja válgalogahallama nannema guoskavaš mearreáiggiin ja eará vejolaš válggaid doaimmaheapmai laktáseaddji áššiin . ” Jis lii tárbu , te laahân puáhtá iävtuttiđ ton ovdâskoddekieđâvuššâm ohtâvuođâst väldiđ tárbulijd sirdumnjuolgâdusâid vaaljâluvâttâlmân ucâlumân já vaaljâluvâttâllâm naanoodmân kyeskee meriaaigijn maid heiviitteh ive 2015 vaaljâin já eres máhđulijn vaaljâi tooimâtmân lohtâseijee aašijn . ” Lean sihkkar das , ahte sámeservoša ja sámedikki dorjon sápmelašmeroštallan boahtá fápmui ovdal válggaid ja sámediggi gieđahallá ohcamušaid sámedikki válgalogahallamii ođđa meroštallama vuođul ” , sámedikki ságajođiheaddji Klemetti Näkkäläjärvi muitala . Lam vises tast , ete sämisiärváduv já sämitige tuárjum sämmilâšmiäruštâllâm šadda vuáimán ovdil vaaljâid já sämitigge kieđâvuš ucâmušâid sämitige vaaljâluvâttâlmân uđđâ miäruštâllâm vuáđuld ” , sämitige saavâjođetteijee Klemetti Näkkäläjärvi muštâl . ” Sámedikki áddejumi mielde ráđđehusa evttohusa ii leat dárbu gieđahallat eará váljagottiin go vuođđoláhkaváljagottis . ” Sämitige ibárdâs mield haldâttâs oovdânpyehtim ij lah tárbu kieđâvuššâđ eres váljukuudijn ko vuáđulahâváljukoddeest . Sámedikki ulbmilin lea , ahte lága riikkabeaivvegieđahallan livččii johtil , láhkii ii boađašivčče eará nuppástusat go vejolaččat sirdásanásahusaid oasil ja lunddolaččat buktit dán doaivaga ovdan vuođđoláhkaváljagoddái . ” Sämitige ulmen lii , ete laavâ ovdâskoddekieđâvuššâm ličij jotteel , laahân iä puáđáččii eres nubástusah ko máhđulávt sirdumnjuolgâdusâi uásild já luándulávt pyehtip taam tuoivuu oovdân vuáhđulahâváljukoodán . ” , sámedikki ságajođiheaddji Klemetti Näkkäläjärvi muitala . , sämitige saavâjođetteijee Näkkäläjärvi muštâl . Sámedikki válgalávdegoddi lea álggahan válmmaštallama sámedikki válggaid várás . ” Sämitige vaaljâlävdikodde lii algâttâm valmâštâlmijd sämitige vaaljâi várás . ” Vuordit dieđusge ahte ođđa sámediggeláhka boađášii fápmui nu jođánit go vejolaš . Vyerdip tiäđust-uv ete uđđâ sämitiggelaahâ šodâččij vuáimán nuuvt jotelávt ko máhđulâš . Dilli lea midjiide hástaleaddji . Tile lii mijjân hástulâš . Gártat álggos doaibmat boares sámediggelága vuođul , muhto seammás maid ráhkkanit ođđa lága buktin ođastusaide . Kolgâp kenski vistig toimâđ puáris sämitiggelaavâ vuáđuld , mutâ siämmást meid ráhtádâttâđ uđđâ laavâ pyehtim uđâsmitmijd . Čuovvut álo guđege fámus leahkki láhkaásahusa ja dan mearreáiggiid . Nuávdittep ain kuás-uv vyeimist orroo lahâasâttem já ton meriaaigijd . Čuovvut lága riikkabeaivvegieđahallama ja daid váikkuhusaid . Čuávvup laavâ ovdâskoddekieđâvuššâm já tai vaikuttâsâid . Láhkaásaheami gáibidan mearrádusaid válgalogahallama nannemis dahkat goas ain fámus leahkki lága ja mearreáiggiid mielde . Lahâasâttem vaattâm miärádâsâid vaaljâluvâttâllâm naanoodmist toohâp kuás-uv vyeimist orroo laavâ já meriaaigij mield. . Dakkár dilli ii sáhte šaddat , ahte válgalogahallamii váldojuvvošedje olbmot seammaáigásaččat dálá sápmelašmeroštallama vuođul ja ođasmahttojuvvon sápmelašmeroštallama vuođul , ” válgalávdegotti ságajođiheaddji Janne Näkkäläjärvi muitala . Taggaar tile ij pyevti šoddâđ , ete vaaljâluvâttâlmân valduuččii ulmuuh siämmáá-áigásávt tááláá sämmilâšmiäruštâllâm já uđâsmittee sämmilâšmiäruštâllâm vuáđuld , ” vaaljâlävdikode saavâjođetteijee Janne Näkkäläjärvi muštâl . Sámedikki válgalávdegoddi dieđiha sámiide sámedikki ruoktosiidduin ja medias sámedikki válgalogahallamii ohcaleamis ja vejolaš nuppástusain , maid sámediggelága ođastus buktá . ” Sämitige vaaljâlävdikodde tieđeet sämmilijd sämitige päikkisiijđoin já tieđettemniävuin sämitige vaaljâluvâttâlmân ucáluumeest já máhđulijn nubástusâin , maid sämitiggelaavâ uđâsmittem puáhtá . ” Válgalávdegoddi fuolaha das , ahte sámit ožžot áiggil dieđu ja válgalogahallamii ohcaleamis , válggaid lágideamis ja evttohasásaheamis sáme-ja suomagillii . Vaaljâlävdikodde huolât tast , ete sämmiliih finnejeh ääigild tiäđu já vaaljâluvâttâlmân ucâluumeest , vaaljâi orniimist já iävtukkâsasâttemist sämikielân já suomâkielân . Válgalávdegoddi fuolaha maiddái sámiid vuoigatvuođadorvvus válggaid lágideami oktavuođas . Vaaljâlävdikodde huolât meid sämmilij vuoigâdvuođâtorvoost vaaljâi ornim ohtâvuođâst . Jienastanbiillat bohtet maiddái válggaide ja sáhttit bálvalit jienasteaddjiid ain buorebut , ” válgalávdegotti ságajođiheaddji muitala . Jienâstemautoh puátih meid valjáid já pyehtip palvâliđ jienâsteijeid ovdiist pyerebeht , ” vaaljâlävdikode saavâjođetteijee maainâst . Sámediggi álggaha ráhkkaneami sámediggelága buktin ođastusaide . ” Sämitigge aalgât ráhtádâttâm sämitiggelaavâ pyehtim uđâsmitmijd . ” Ođđa sámediggeláhka gáibida sámedikki bargoortnega dárkkisteami ja oasi nuppástusain galgá dahkat hohpolaččat válggaid guoski asáhusaid geažil . Uđđâ sämitiggelaahâ váátá sämitige pargo-oornig tärhistem já uási nubástusâin kalgeh rähtiđ huápust valjáid kyeskee njuolgâdusâi tiet . Oppalaš ođastus galgá leat fámus ja dohkkehuvvon go jagi 2015 válljejuvvon sámedikki álggaha doaimmas . Olesuđâsmittem kalga leđe vyeimist já tuhhiittum ko sämitigge , mon väljejeh ive 2015 aalgât tooimâs . Ođastusas gullat bargoveaga , ” sámedikki ságajođiheaddji Näkkäläjärvi muitala . Uđâsmitmist kuleh pargovievâ , ” sämitige saavâjođetteijee Näkkäläjärvi muštâl . ” Sámedikki válgalávdegotti čoahku ja válljenákkaid evttohuvvo ahte dat nuppástuhttojuvvojit ođđa lágas . ” Sämitige vaaljâlävdikode čuákánpieijâm já valjimvuáđđusijd iävtutteh mutteđ uđđâ laavâst . Lea nappo hui vuorddehahtti , ahte sámediggi gártá ásahit ođđa válgalávdegotti ollašuhttit válggaid ođđa láhkašasáhusa vuođul ja sámediggi galgá ráhkkanit gieđahallat ášši hui jođánit , dađi mielde mo riikkabeaivvegieđahallan ovdána ” válgalávdegotti ságajođiheaddji Janne Näkkäläjärvi muitala . Lii návt uáli oskottettee , ete sämitigge kalga asâttiđ uđđâ vaaljâlävdikode olášuttiđ vaaljâid uđđâ lahâasâttem vuáđuld já sämitigge kalga ráhtádâttâđ kieđâvuššâđ ääši uáli-uv jotelávt , ton mield maht ovdâskoddekieđâvuššâm ovdán ” vaaljâlävdikode saavâjođetteijee Janne Näkkäläjärvi muštâl . Lassidieđut : Válgalávdegotti barggu oasil válgalávdegotti ságajođiheaddji J Lasetiäđuh : Vaaljâlävdikode pargo uásild vaaljâlävdikode saavâjođetteijee Muđuid sámedikki ságajođiheaddji Mudoi sämitige saavâjođetteijee