Te avel/si sekso šaj avel mišto, loš aj čičidimos. Šaj avel kade vorta ande kodo vrama o manuš tena xal les briga/griža pa kacave buča so si importanto. Sar primeri o manuš te ferdilpe te cinjarel o riziko te lel varesavo telunonasvalimos. O manuš te pindjarel korko pes ande kodo šaj avel vrama te žal aj te probil pes.
Sostar trobul o manuš te probil pes pe telunonasvalimos?
Kodo si kana godi mišto te probil pes pe telunonasvalimos te sas e manušes biferdime sekso. Kodo si vi te ačarelpe o manuš sasto ke varesave telunenasvalimata či den/sikaven varesave simtomura.
Te aresel o manuš varekas kasa kamel te avel les phangli relacija aj planiril tena ferdil pes, atunči kodo si mišto selduj te žan aj te probin pen anglunes.
Šaj avel vi kade ke varesavesa kasa sas e manušes sekso probisardas pes aj sikadadjilas ke sas jekh telunonasvalimos. Te si o nasvalimos ando ragaljošozakono, šaj o manuš te lel jekh lil/hertija vaj mares po telefono anda varesavo mottagning khote khatar mangen te žalpe te probilpe.
Kodo naj sigurno ke korko o manuš pherdjilas po telunonasvalimos, de o manuš si došalo/musajitime te žal aj te probil pes te cinjarelpe o riziko tena žal/pherdjol o nasvalimos maj dur.
Kana trobul o manuš te probil pes pe telunenasvalimata?
Šoha naj pra pozno te probil pes o manuš pe telunenasvalimata te sas e manušes biferdime sekso. Kana si pa varekači nasvalimata šaj žukarelpe pherdi šona aj unjivar (megvi) vi berš khatar kodo kana laspe o nasvalimos ži kaj lelpe sama vareso.
De unjivar šaj aver sigo te žalpe te probil (dikhel) pes. Či žal te probis/dikhes tut o jekh djes pala kodo kana sas tut o bi-ferdime sekso, anda kodo ke o viruso vaj e bakteriji save keren e infekcija či reslas te barol/žal dosta but te sikadjol ande jekh proba.
Sar te phenelpe e klamydia aj franca (gonorre) butivar šaj o manuš te probil/dikhel pes maj sigo jekh kurko pala kodo kana sas e manušes biferdime sekso. De pe varesave nasvalimata, sar te phenelepe hiv, šaj žukarel pe ži kaj trin šon pala kodo kana laspe kodo ži kaj sigurno šaj sikavel te si e manušes o nasvalimos (hiv).
Sositeti/sarsitesi o nasvalimos o manuš trobul te žal kaj jekh bolnitsa/špita/than te si o manšus darako vaj te si dukha. Te žanelpe ke o riziko si baro ke laspe jekh telunonasvalimos, sar te phenelpe ke o manuš žanel ke sas les sekso jekhe ženesa kas si telunonasvalimos, šaj o manuš unjivar te lel sasčarimos majsigo sarso e probi si gata.
Tena nas e manušes sekso varekasa o manuš naštik lel (avel les) jekh telunonasvalimos. Atunči o manuš či trobul te žal te probil/dikhel pes.
Kaj šaj o manuš te probil pes pe telunenasvalimata?
Te kamel o manuš te probil/dikhel pes pe jekh telunonasvalimos šaj te kaj jekh ternimatengothan, hud- aj könsmottagning vaj vårdcentral. Vi po RFSU si len thana kaj šaj o manuš te probil/dikhel pes pe telunenasvalimata.
Žuvla šaj vi te žan kaj ekh žuvlaniklinika vaj ekh gynekologo/gynekologo. Klamydiaproba šaj o manuš anavel/lel/bestelil pa webo/internet vaj te činel pe patika.
Te žanelpe kaj šaj boldelpe o manuš te probil pes khote katar bešelpe šaj te akharelpe kaj o nasvalengežutora 1177.
Sar žal o probimos/dikhimos?
Te probil pes pe telunenasvalimata žal sigo aj si vušoro. O probimos ašol pala savo nasvalimos o manuš probil pes aj sar aj sosko sekso sas e manušes aj sar šaj pherdjilas o manuš.
Te sas e manušes mižakokurimos šaj o manuš te del butivar jekh urinproba. Le muršenge save probinpen pe klamydia butivar dosta te den/mukhen urinproba (muter). Žuvla musaj vi te den proba anda miž/vagina. Kodo šaj te kerel o manuš korkoro jekh kaštesa kaj si opre bumbako kaj lel o manuš khote kaj žal te probil pes vaj kaj akharel khere jekh testo.
O manuš te žanel ke trobul te del/mukhel jekh urinakiproba tena mutrel jekh ži kaj duj časura angla kodo kaj probil/dikhel (zumavel) pes o manuš.
Pe varesave nasvalimata, vorta pe franca (gonorre), lelpe jekh proba jekhe sane probakekaštesa kaj medol sar jekh sano tops. Provtagningspinnen tovolilpe/boldelpe lokhes/kovles pe slemhinnan ande miž/vagina, mutreskičiva, kor vaj toma avral pe buljakomuj/buljakoputerimos. Kaj lelpe e proba ašol pala kodo sar sas e manušes o sekso. Kodo šaj te ačardjolpe čores, de butivar kodo sigo/fugo delpe gata aj či ačarelpe kade but.
Pe aver nasvalimata šaj o manuš te mukhel jekh rateskiproba. Kodo lelpe telal jekh pusajimos jekha sana suvasa ando vastesko phagimosko rateskivuna.
Kodo kon probil tut te gindila ke si e manušes herpes, lelpe unjivar jekh proba anda ekh herbešbešika jekhe bumbakokaštesa.
Te si e manušes gata kondylom save dikhenpe/dičon či trobul butivar te kerelpe probakolinimos, andakodo ke kodo kon dikhel (o doktoro) butivar dikhel so si andajekh/direkno so kodo si.
Kana lel o manuš divano/vorba/atveto?
Pe majbutende probi lel o manuš vorba/atveto ande jekh kurko. Kana o manuš del/mukhel proba butivar o manuš vorbilpes lenca te lel o manuš e divano/vorba/atveto. Sar primeri te akharen, bišaven lil/hertia vaj te žal khote o manuš.
Te žukarelpe jekh probakivorba šaj avel phares e manušeske. Kodo si naturalno/normalno ke o manuš daral aj e vrama žikaj avel e vorba/atveto ačarelpe lungo/bari. Tena naj mišto e manušeske mišto avelas te vorbil pe varekasa pa peske gindura aj ačarimata. Šaj avel jekh vortako/amal/kolega, varekon ande familija vaj varekon kaver kon si tuke paše.
O manuš šaj vi te kontaktulil jekh ternimatengothan. E bučara/butjara khote šaj te žutin kana naj mišto e manušeske aj von si sikle pe pušimata aj pe gindura krujal e telunenasvalimata.
Kači/Sode love kerel te probil pes?
Pe telunenasvalimata save si ande smittskyddslagen, sar primeri klamydia, gonorré aj hiv šoha či kerel kado kanči te probil pes o manuš bi te dikhelpe kači beršengo san vaj kaj kerelepe kado.
Te sumaven/dikhel pes pe kavera nasvalimata šaj koštalil/kerel majbut vaj maj cera zavisil kaj bešel o manuš aj pe savo mottagning žal o manuš. Butivareste o manuš probil/dikhel pes pe majbut sorti nasvalimata anda jekh data. Atunči dostaj te avel jekha anda lende (probi) te avel ande pe nasvalimaskozakoni tena avel musaj te počinel o manuš.