Dam nommem Ååre aelhkies-laakan tuvrismine ektede, bene tjïeltesne 10 000 årrojh aktene dajvesne mij lea 7263 kvaadratekilomeeterh. Ååren tjïeltesne jïjnjh nuepieh dejtie ovmessie daerpiesvoetide, gaajhke Ååreste mij pulsem, jijjejieledem jïh åestiestimmiem faalehte, Edsåsdalese mij seadtoem jïh lïhkesvoetem eatnamasse faalehte.
Tjoejkeme hævvi akte dejstie tjïelten sïeptegijstie, bene jïjnjh jeatjah darjomes aaj gååvnesieh disse mij dam sæjhta.
Ååren tjïelte lea tsïengelen 1. biejjien mænngan, 2010, meatan dennie vijriedamme reeremedajvesne saemiengïelese.
Dïhte saemien kultuvre jïh gïele leah vihkeles bielieh dehtie tjïelten vuekijste jïh identiteteste. Ååren tjïeltesne tjohtjebe ” aktem jielemem dan åarjelsaemien gïelese vedtedh”, mij sæjhta jiehtedh sjïere råajvarimmieh guktie maahta dam åarjelsaemien gïelem dovne vaarjelidh jïh evtiedidh båetije biejjide.
Mijjieh vïenhtebe gaajhkesh maehtieh jïjtse sijjiem Ååren tjïeltesne gaavnedh.