Laantedigkien gellielaaketjebarkoe (Landstingets mångfaldsarbete)

Ulmie lea maahta lïenen otnegidie faeledh mïrrestalleme jïh seammavyörtegsvoeten  otnegehoksehtimmiem buerie kvalitetine. Barkoeh mah laantedigkie dorje edtja mïrrestallemem jïh seammavyörtegsvoetem gorredidh. Laantedigkiesoejkesjisnie, mij lea aktem laantedikgien stuvreme tjaatsegijstie, dah ulmieh gååvnesieh:

• Laantedigkie edtja barkedh seammaligke jïh mïrrestalleme tsiehkieh jielemen aalkuvistie jïh joekoen maanaj jïh noeri healsoem evtiedidh.
• Laantedigke edtja, otnegi jielemetsiehkieh jïh jielemevuekieh evtiedidh, buerebe mïrrestalleme jïh seammavyörtegsvoetine juakeme healsojde evtiedidh.

Dej ulmiejgujmie aaj dah darjomh dåeriedieh:

• Dïedtijem muana jïh dam ööhpehte dennie sjïere barkoesuerkesne barkose EN:n Maanakonvensjovnen mietie.
• Barkoem evtede njåvtasovvemen vööste lïhke relasjovnesne, laantedigkesne jïh jeajtah åejvieladtjigujmie ektesne.  
• Möölemetaalh jïh ulmievierhtieh evtede jearsoes, mïrrestalleme jïh seammavyörtegsvoeten jïelemtsiehkide.
• Vuekieh evtede  dåastovem goerehte mïrrestalleme- jïh seammavyörtegsvoeteperspektijveste.

Jïnjebh laantedigkien barkoen bïjre gellielaaketjebarkoegyhjtelassigujmie maahtah lohkedh bijjiebaakoej nualan menyesne garrah- jallh åelkiesbielesne.

Mïrrestallemeintegrereme

Mïrrestallemeintegrereme lea barkoevuekie mij eelki Sveerjesne joe jaepien 1972 gosse staateministere Olof Palme tseegki Delegation för jämnställdhet mellan kvinnor och män. Direktijvinie delegasjovnese dellie tjïelkesi barkoem mïrrestalleminie idtji edtjh isoleremes vuekine barkedh. Jïjnjebe tjïelkesin EN:n njealjeden nyjsenæjjakonferansen mænngan Pekingisnie jaepien 1995 gusnie göökte tjaatsegidie tjeelin aktem daejstie lij Platform for Action  mij tjïelkesi mïrrestallemeperspektijvem edtja gaajhkh sjæjsjelimmieh sïebredahkesne klaeriedidh. Sveerje lea dej raajesi nualan tjaaleme.

Dïhte vuekie mij Sveerje edtja utnedh gosse mïrrestallemine barkedh lea mïrrestallemeintegrereme. Dåarjoe dïsse laantedigkien barkose lea laantedigkeståvroe nualan tjaaleme Den europeiska deklarationen för jämtälldhet mellan kvinnor och män på lokal och regional nivå. Deklarasjovne lea hijven dåarjoe barkosne mïrrestalleme otnegehoksehtimmiem jaksedh.

Mïrrestalleme hokse

Mïrrestalleme lea dan bïjre gaajhki almetji seamma vierhtie. Saaht gie datne leah jïh mij histovrije dov leah. Jïemhten lïenen laantedigkiem laantedigkiesoejkesjen mietie stuvrieh maam politihkerh fïerhten jaepien sjæjsjalieh. Dan sisnie ulmieh gååvnesieh mejtie edtjieh tjïrrehtidh. Gosse mïrrestalleme hoksen bïjre dah ulmieh gååvnesieh mah dan nualan tjaaleme:

• Laantedigkie edtja meatan årrodh hoksen rutijnh mïrrestalleme jïh seammavyörtegsvoeten tsiehkieh garanteredh gaajhkide patientidie.
• Ij naan ov-saakeles joekehts gååvnesh nyjsenæjjah jïh almah gaskem medisijneles illedahkine.

Barkoe lea bieliem barkojste darjoeevtiedimmine mij mïrrestalleme- jïh gellielaaketjeperspektijvine barkedh. Dåarjoe dïsse barkose lea laantedigkien nualan tjaaleme Den Europeiska deklarationen för jämställdhet mellan kvinnor och män på lokal och regional nivå.

Unnebelåhkoegyhtjelassh

Jïemhten lïene lea åarjelsaemiengïelen reeremedajve Laake (2009:724) nasjovnellen unnebelåhkoeh jïh unnebelåhkoejgïeli bïjre mietie. Reereme lea aaj nasjovnellen strategijinie barkeme guktie barkojne dejtie nasjovnellen unnebelåhkojde nænnostidh galka laantesne årrodh. Jïemhten lïenen laantedigkie lea raeriestimmien mænngan saemiesïjtine jïh saemiesaervine sjæjsjali voestes barkoem darjodh åarjelsaemiengïelen åtnoem nænnoestidh. Voestesïereste dellie sjædta barkosne orre gåetiesæjrojne mij tjaktjen 2010 båata. Tjaktjen 2010 dellie åarjelsaemiengïelese jarkoestidh.

Almetji reaktah

Dah almetji reaktah lea våaroemisnie gaajhkide barkojde mejtie Jïemhten lïenen laantedigkie berkieh. Barkoe polisyjine Mångfald som utvecklingskraft jåhta jïh laantedigkien mïelem tjïelkese denne gyhtjelassine. Barkoe almetji reaktajgujmie dan mænngan båata barkoe sierredimmien vööste.  Dejgujmie barka dovne barkiji- jïh barkoevedtijigyhtjelassigujmie, mohte aaj darjoeperspektijveste jïh dellie joekoen gosse barkojne mïrrestalleme- jïh seammavyörtegsvoete otnegehoksehtimmine barka.

Njåvtasovveme lïhke relasjovesne

Jïemhten lïenen laantedigkie barka njåvtasovveme lïhke relasjovnesne vööste mij gohtje Ett hållbart omtag. Barkoe lea ektesne Den europeiska deklarationen för jämställdhet mellan kvinnor och män på lokal och regional nivå. Dejnie dovne interneles jïh eksterneles barka. Laantedigkiedirektööre Karin Strandberg Nöjd lea ståvroedåhkien meatan mij lea lïenedaltesisnie gusnie aaj lïeneåvtehke Britt Bohlin, lïenepolijsemïestere Stephen Jerhard jïh tjïeltesaervien Lena Hallqvist leah meatan.

Laantedigkien fokuse lea dovne hammoeh jïh struktuvrh gïehteldidh dejtie dåarjodh gieh njåvtasåvva, jïh sjïerebarkoedåehkieh ööhpehtidh identifieredh jïh dejtie dåarjodh gieh njåvtasåvva jïh aktijveles barkoebyjresebarkoem darjodh guktie laantedigkien barkijh gieh lïhke relasjovnine njåvtasuvvieh dam dåarjoem mah daarpesjieh åadtjodh.

Njåvtasovveme lïhke relasjovnine lea Jïemhten lïenen laantedigkien mïelen mietie gaajhkh njåvtasovvemh maam lïhke relasjovnine deahpade, jïh nyjsenæjjah, kaarrh jïh maanah maehtieh njåvtasovvedh. Maahta partnere gie tsealhkehte, geerve maana mij sov eejhtegh irhkie, slïekte jallh jeatjah gie lea definisjovnesne lïhke. Njåvtasovveme maahta dovne fysisken jallh psykisken årrodh.

Jis datne sïjhth jïjnjebh daejredh Jïemhten lïenen barkoen bïjre dej gyhtjelassigujmie? Bieljelh Anna Ebenmark, gellielaaketjestratege, telefovne: 063-14 76 32, 070-259 02 55 jallh e-påastine: anna.ebenmark@jll.se