Åålmegebiejjie jïh nasjonaale symbovlh

Goevten 6. b. lea byögkeles saevegebiejjie Nöörjesne. Gellie heannadimmieh jïh symbovlh leah ektiedamme daan beajjan. Saemiedigkieraerie biejjiem mïerhkesje gosse stïeresne gelline öörnedimmine abpe laantesne. Vuartesjh vuelielisnie gusnie nuhteligs svaalhtesh jieniebidie bïevnesidie åålmegebiejjien bïjre.

Biejjiem mïerhkesjibie goh mojhtese dan voestes saemien rijhketjåanghkoen bïjre mij hööltesovvi Metodistegærhkosne Tråantesne 1917. Daate lij voestes aejkien saemieh lin tjåanghkenamme juktie ektie saemien aamhtesi åvteste barkedh nasjonaalestaateraasti bijjelen. Biejjiem voestes aejkien aavoedi jaepien 1993.

Saemien saevege

Akte vihkeles symbovle aavoedimmesne goevten 6. b. lea saevege. Saemien saevege lea ektie gaajhkide saemide, saaht mennie laantesne dah årroeminie. Saevege jååhkesjamme sjïdti mïetsken 15.b. 1986 dehtie 13. noerhtelaanti saemiekonferanseste Ååresne, Sveerjesne, jïh saemien tjiehpiedæjja Astrid Båhl Skibotneste Romsesne lea saevegem hammoedamme.

Åejviemotijve lea veedtjeme gievreste jïh dikteste "Biejjien baernieh" maam åarjelsaemie Anders Fjellner lea tjaaleme. Daennie diktesne Fjellner saemiej bïjre tjaala goh biejjien baernieh. Gievlie akte biejjie (rööpses bieliegievlie)- jïh askesymbovle (plaave bieliegievlie). Duekie (rööpses, plaave, kruana jïh viskes) lea ajve tjïelkestamme goh saemien klaerieh (mah leah doh sïejhmemes klaerieh saemien gaptine). Joekehts mïelh maam dah edtjieh vuesiehtidh, jïh dan åvteste dah eah leah vïelie tjïelkestamme.

Jaepien 2003 saemien saevege byögkeles jååhkesjimmiem åadtjoeji Nöörjesne jarkelimmiej tjïrrh Saemielaakesne jïh Laakesne saevegebijjiedimmien bïjre tjïelten byögkeles gåetine. Seamma tïjjen Stoerredigkie faamoem vedti Saemiedægkan mieriedimmieh nænnoestidh åtnoen bïjre saeviegistie. Saemiedigkie daam nænnoesti suehpeden 27.b. 2004. Saevegen lea byögkeles statuse, men ij leah akte åålmegesaevege mij almetjerïekteles jïh staaterïekteles gånkarijhkem Nöörje representerede.

Mieriedimmie åtnoen bïjre saemien saeviegistie

 Saevegen klaerieh:

Byögkeles viskes klaerie lea Pantone 116C. 
Digitaale klaerieh: 
R:255 G:206 B:0 
C:1 M:18 Y:100 K:0

Byögkeles plaave klaerie lea Pantone 286C. 
Digitaale klaerieh: 
R:0 G:53 B:173
C:100 M:83 Y:6 K:2

Byögkeles kruana klaerie lea Pantone 356C. 
Digitaale klaerie: 
R:0 G:114 B:41
C:100 M:28 Y:100 K:19

Byögkeles rööpses klaerie lea Pantone 485C.  
Digitaale klaerie:
R:220 G:36 B:31 
C:8 M:98 Y:100 K:1

Saevegen dimensjovnh:

Byögkeles saemien saevegebiejjieh

Doh byögkeles saemien saevegebiejjieh mejtie Saemiekonferanse nænnoesti Helsinkisne jaepien 1992, Saemiekonferansesne Murmanskesne 1996 jïh Saemiekonferansesne Tråantesne 2017 leah:

1.  Goevten 6. b. - Saemien åålmege maam aavode goh mojhtese dan voestes rijhketjåanghkoen bïjre     Tråantesne 1917
2. Njoktjen 2. b. - Rïhpestimmie dehtie orre Saemiedigkeste Såevmesne 1996
3. Njoktjen 25. b. - Maarjan biejjie, akte aerpievuekien saemien bissiebiejjie
4. Jovnesåhkoehbiejjie - byögkeles bissiebiejjie
5. Mïetsken 9. b. - EN:n gaskenasjonaale aalkoealmetjebiejjie
6. Mïetsken 15. b.  – Saemien saevege nænnoestamme sjïdti daan biejjien 1886
7. Mïetsken 18. b.  – Saemieraerie tseegkesovvi daan biejjien 1956
8. Mïetsken 26. b. – Saemiedigkie Sveerjesne rïhpesovvi daan biejjien 1993
9. Rïhkeden 9. b. – Saemiedigkie Nöörjesne rïhpesovvi daan biejjien 1989
10. Rahkan 9. b. – Delegasjovne saemien aamhtesidie tseegkesovvi Såevmesne 1973
11. Rahkan 15. b.  – Isak Saban reakedsbiejjie 1875. Dïhte teekstem tjeeli saemiej laavloemasse
12. Rahkan 29. b. – Elsa Laula Renbergen reakedsbiejjie 1877

Saemiej laavlome

Saemiej laavlome, (Sámi soga lávlla), lea akte dikte maan Isak Saba tjeeli, jïh mij bæjhkoehtamme sjïdti plaeresne Sagai Muittalægje 1906. Saemiekonferansesne Ååresne 1986 daam laavlomem nænnoesti goh saemiej laavlome. Dikte melodijem åadtjoeji Arne Sørliste, jïh jååhkesjamme sjïdti 15. saemiekonferansesne Helsinkisne 1992. Dikte lea jarkoestamme noerhtesaemien gïeleste dejtie jeatjah saemien gïelide.

Daennie tjaatsegisnie teeksth Saemiej laavloemasse gååvnesieh noerhtesaemien, julevsaemien, åarjelsaemien jïh nöörjen gïelesne.