Saemien gïelh akte vihkeles aarvoe. Dejnie ovmessie bieline Sapmeste dle jïjnjh geerve almetjh mah dan aarebi daaroedehtemepolitihken gaavhtan, sijjen ietniengïelem dasseme. Dan åvteste dle daerpies geerveööhpehtimmine saemiengïelesne, dovne maadthskuvlen jïh jåarhkeskuvlen daltesisnie. Saemiedigkie vuajna vihkeles kuvsjh sjïehteladtedh daan beajjetje eejhtegidie, juktie gïelem åvtese evtiedidh.
Ulmieh:
Saemiedigkie lea Saemien Jïlleskuvlem stilleme aktem 5-jaepien geervelïerehtimmieprogrammem saemien gïelesne evtiedidh jïh tjïrrehtidh, goh akte bielie aktede gïeleprogrammeste dejtie almetjidie mah eah saemien soptsesth, noerhte, - julev- jïh åarjelsaemien dajvesne. Edtja geervelïerehtimmieprogrammem sjïehtesjdih dejtie gietskene daerpiesvoetide.
Gïelelïerehtimmie edtja viedteldihkie årrodh gietskene, jïh dejtie jeereldihkie smaaregïelide krööhkedh, juktie dam gietskene saemien identiteetem gorredidh jïh nænnoestehtedh.
Geervelïerehtimmieprogramme lea:
a) Saemien 1. aalkoekuvsje
b) Saemien 2. aalkoekuvsje
c) Saemien semestereaamhte
Ulmie lea akten 5-jaepien gïeleprogrammen tjïrrh råajvarimmiejgujmie nïerhkedh mah darjoeh guktie jienebh eadtjohke saemiestæjjah sjidtieh. Ulmiedåehkie lea gaajhkesh mah eah saemesth aktene stoerre geografeles dajvesne, jïh joekoen dejnie dajvine gusnie daaroedehteme stööremes skaaram dorjeme. Prosjekte maahta jïjnjh hijven illedahkh vuesiehtidh, dovne man gellie geerve almetjh mah saemien gïelelïerehtimmiem tjïrrehtamme, jïh man gellie gïelejarngh jïh jeatjah institusjovnh mah leah meatan orreme prosjektesne.
Mænngan geervelïerehtimmieprogramme eelki dle vuajneme jienebh leah aalkeme saemien universiteetine jïh jolleskuvline lohkedh.
Ulmie lea kuvsjigujmie nïerhkedh aaj åarjel- jïh julevsaemien dajvesne, jïh dejnie stööremes staarine Nöörjesne. Dah kuvsjh edtjieh viehkiehtidh guktie dah mah eah maehtieh saemiestidh, nuepiem åadtjoeh gïelem bååstede vaeltedh, jïh dah mah saemien maehtieh edtjieh åadtjodh lïeredh lohkedh tjaeledh saemien. Edtja aaj nuepieh vedtedh studijemaahtoem skååffedh, guktie maahta jåarhkedh sïejhme studijigujmie mænngan.
Daelie daejnie barkebe:
Ööhpehtimmielaaken § 4A -1 tjåådtje geerve almetjh reaktam utnieh sjïehtedamme maadthskuvlelïerehtimmiem åadtjodh. Geerve almetjh mah reaktam utnieh maadthskuvlelïerehtimmiem åadtjodh, aaj reaktam utnieh raeriestimmiem åadtjodh sijjen lïerehtimmiedaerpiesvoetem goerehtalledh, jïh reaktam utnieh lïerehtimmiem åadtjodh mij lea sjïehtedamme altese maahtose jïh daerpiesvoetese åvtese. Ij leah naan krïevenassh geerve almetjh tjuerieh lïerehtimmiem tjïrrehtidh ellies faagine.
Vijriesåbpoe dle geerve almetjh Ööhpehtimmielaaken § 4A-3 mietie reaktam utnieh jåarhkelïerehtimmiem åadtjodh dehtie jaepeste dah 25 jaepieh illieh. Dah mah reaktam utnieh jåarhkelïerehtimmiem åadtjodh leah dah mah eah leah jåarhkelïerehtimmiem tjïrrehtamme aarebi. Geerve almetjh mah jåarhkelïerehtimmiem vaeltieh edtjieh uvtemes dejtie sïejhme learoesoejkesjidie fulkedh.
Jåarhkeööhpehtimmielaaken § 4 A-4 mietie dle tjïelte jïh fylhkentjïelte dïedtem utnieh maadtskuvlelïerehtimmiem jïh jåarhkelïerehtimmiem geerve almetjidie hoksehtidh, jïh dah maehtieh studijesiebrieh, jååhkesjamme nedteskuvlh jïh jeatjebh nåhtadidh, mah faalenassem maadthlïerehtimmien jïh jåarhkelïerehtimmien bïjre vedtieh, juktie sijjen lïerehtimmiedïedtem geerve almetjidie voebnesjidh.
Geerve almetjh mah reaktam utnieh jåarhkelïerehtimmiem åadtjodh, reaktam utnieh vuarjasjimmiem åadtjodh sijjen realemaahtoste, jïh maahtoevihtienassem åadtjodh. Fylhkentjïelte edtja maahtoevihtienassem vedtedh.
Saemien Studijemoenehtse (SOL) lea akte jååhkesjamme studijesiebrie Stoerredigkeste, mij edtja dåarjoem åadtjodh staateste, guktie tjåådtje Laakesne geervelïerehtimmien bïjre jaepeste 1976. SOL’en åejvieåssjele lea bïevnese- jïh studijedarjomigujmie gïehtelidh saemiej luvnie.
Saemien gïele akte vihkeles aarvoe. Dejnie ovmessie bieline Sapmeste dle jïjnjh geerve almetjh mah dan aarebi daaroedehtemepolitihken gaavhtan, sijjen ietniengïelem dasseme.
