Nasjonaale barkeminie akten jollebe kvaliteeten åvteste maanagïertine. Saemiedigkie barkeminie kvaliteetem nænnoestehtedh saemien maanagïertine. Naemhtie vihkelesvoete aktede hijven maanagïertefaalenasseste lea tjïertestamme. Mijjieh gaskem jeatjah dam vuejnebe akten orre njoelkedassen tjïrrh mij muana man gellie geerve almetjh mah edtjieh maanagïertine barkedh, gïelekrïevenassh maanagïertelohkehtæjjide, maahtoestrategije jïh orre mieriesoejkesje maanagïertide.
Saemien maanagïertesuerkie stoerre haestemi uvte tjåådtje. Saemien maanagïertesuerkie edtja dovne nasjonaale åejvieladtji krïevenassi mietie årrodh jïh seamma tïjjen saemien siebriedahken veanhtadimmieh jïh krïevenassh illedh juktie saemien gïelem, kultuvrem jïh siebriedahkejieledem gorredidh jïh evtiedidh.
Saemiedigkie lea aktine saemien maanagïertefaalenassine barkeme guhkiem daelie. Aktine tjïelke barkojne nasjonaale åejvieladtji vööste dle sisvege aktene saemien maanagïertefaalenassesne nænnoesåbpoe sjïdteme dennie orre mieriesoejkesjisnie. Dïhte orre mieriesoejkesje saemien gïelem jïh kultuvrem eevre tjïelke jïh sjïerelaakan neebnie, jïh lea meatan vaaltasovveme abpe mieriesoejkesjisnie. Mieriesoejkesje, goh mieriedimmie maanagïertelaakese, ij leah gåessie gænnah saemien gïelem jïh kultuvrem dan tjïelkelaakan ållermaahteme, jïh dan åvteste daate akte sïlle åvtese saemien maanide maanagïertine.
Saemiedigkieraerie Mikkel Eskil Mikkelsen
Dïhte orre mieriesoejkesje krïevenassh beaja maanagïertebarkijidie jïh aajhteridie, jïh mænngan saemien sisvege lea nænnoesåbpoe sjïdteme jïh tjyölkehkåbpoe dorjesovveme mieriesoejkesjisnie dle Saemiedigkie daam bæjjese fulkie aktine maanagïerteprosjektine. Illedahkh prosjektesne maehtieh dåarjojne årrodh juktie orre mieriesoejkesjem sjïehtesjidh. Maanagïerteprosjekte edtja dïrreginie årrodh juktie tjïelkestidh mij akte saemien maanagïerte lea, mij saemien maanabijjiedimmie lea, guktie edtja nænnoes gïelemaalli mietie barkedh jïh mij lea saemien aarvoeh jïh njoelkedassh jïh ij goh unnemes guktie saemien kultuvrine barkedh maanagïertine. Daate akte joekoen stoerre prosjekte gusnie edtjebe vaestiedidh mij akte saemien maanagïerte lea.
Saemiedigkie åtna goh akte seejere gosse jiene jienebh maanah aktem saemien faalenassem åadtjoeh maanagïertine. Dan åvteste vihkeles saemien maanagïertefaalenasse abpe Nöörjesne sjïdteminie jïh jienebh maanagïerth tseegkesuvvieh saemien faalenassine mah baejieh maanide saemien gïelem jïh kultuvrem åadtjodh.
Goh våarome akten sjaavnjose vijriedamme maanagïertefaalenassen bïjre, taalh vuesiehtieh gellie saamastallije maanangïertelohkehtæjjah fååtesieh, jïh barkijh akten stoerre dyödtoven nuelesne gosse saemiengïeleldh byjresh leah smaave jïh jienebelåhkoen gïele jeenjemes åtnasåvva. Dan gaavhtan dle syjhtedassh mah mieriesoejkesjen tjïrrh bïejesuvvieh jïh lissiehtamme krïevenassh geerveveahkan bïjre eah leah akteraeresne dej rïektes taaligujmie saamastallije maanagïertelohkehtæjjaj bïjre. Dan åvteste daerpies aktine tjïelke barkojne dåårrehtimmine.
Akte tjoevtenje daennie barkosne lea maanagïertelohkehtæjjaööhpehtimmieh mah vadtasuvvieh barkoesijjine mij gaskem jeatjah akte faalenasse Saemien Jïlleskuvlesne. Akte dagkeres ööhpehtimmie gusnie studeenth akte bielietïjjelohkemem dåeriedieh mearan maanagïertesne barkeminie. Lissine daerpies lissieööhpehtimmiejgujmie maanagïertepedagogihkesne, saemien gïelesne jïh saemien aerpievuekien daajrosne. Men daate tsïehkestahta vierhtieh lyjkesuvvieh saemien maahtoeevtiedæmman. Dåarjoedåehkie maanagïertelohkehtæjjaööhpehtæmman lea sov galhkuvereektehtsisnie Maahtoedepartemeentese reektehtsisnie nr. 5 2017 raeriestamme Saemien Jïlleskuvlese dah aktem maahtoejarngem tseegkieh lohkehtæjjaööhpehtimmide. Manne aavodem aktem aamhtesem buektedh dåårrehtimmien bïjre Saemiedigkien stoerretjåanghkose daan boelhken.
Gïelemoenehtse jeahta sov reektehtsisnie NBS 2016:18 Vaajmoegïele saemiengïeleldh maanagïerth leah dïhte vihkielommes aktegsråajvarimmie juktie saemien gïelh gorredidh, vaarjelidh jïh jieliehtidh. Maanagïertine mijjieh våaromem bïejebe saemien gïelese jïh kultuvrese. Jïh Saemiedigkien bieleste mijjieh itjmieslaakan dïjrem vaalteme mij NBS 2016:18 Vaajmoegïele jeahta: Nov lea daelie jallh ij gåessie gænnah saemien gïelide. Manne aavodem maanagïertide bæjjese fulkedh maanagïerteprosjekti tjïrrh, jïh ulmien vööste barkedh dåårrehtimmine maanagïertelohkehtæjjaööhpehtimmide.