Healsoeregisterh åtnasuvvieh juktie bijjieguvviem utnedh gaajhki skïemtjelassi bijjeli Nöörjesne, jïh dotkedh man åvteste skïemtjelassh goh mïetsk-åedtjieh jïh vaajmoeskïemtjelassh åådtje.
– Vihkeles stuerebe daajrojne
Daan biejjien ij etnisiteetem registreeredh healsoeregisterinie mah leah vihtiestamme laaken tjïrrh. Daate akte aerpie 2. veartenedåaroen mænngan. Dan åvteste ibie darhkh eensilaakan daejrieh man jïjnje mïetsk-åedtjie jïh vaajmoeskïemtjelassh mah saemien årroji luvnie gååvnesieh. Dagkeres daajroe lea vihkeles juktie skïemtjelassem heerredidh årroji luvnie.
Gosse mijjieh Nöörjesne vuesiehtimmien gaavhtan mïetsk-åedtjiem jallh vaajmoeskïemtjelassem evtiedibie, dellie mijjen dåaktere krïevenassem åtna daam bïeljelidh Kreftregisterasse jallh Hjerte-og kar-registerasse, mij daejtie bïevnesidie ektede mijjen sjïere persovnenommerasse Almetjeregisteristie.
– Saemiedigkie aaj sæjhta salkehtidh mejtie gåarede saemien etnisiteetem persovnenommerasse ektiedidh, guktie maehtebe stuerebe daajroem åadtjodh healsoen bïjre saemien årroejidie, saemiedigkieraerie Mikkel Eskil Mikkelsen jeahta.
Daan biejjien joe nuepie gååvnese saemien gïelem registreradidh, men dan guhkiem gellie saemieh eah saemien gïelem haalvh dellie daerpies jienebh bievnesh registreradidh. Saemiedigkien veeljemelåhkoe lea ajve akte veeljemelåhkoe jïh ij almetjeregisterinie juhtieh.
Etnisiteete ajve dotkemeprosjektine
Jalhts ij leah luhpie daan biejjien etnisiteetem registreradidh byögkeles registerinie, dellie læjhkan luhpie dagkeres bievnesh dotkemeprosjektine registreradidh.
Årrojegoerehtimmine, goh SAMINOR jïh noerehealsoegoerehtimmine, gellie bïevnesh sïjse tjöönghkesovveme saemien etnisiteeten, skïemtjelassi jïh healsoen bïjre.
– Daah bïevnesh vihkeles daajroem vadteme saemien almetjehealsoen bïjre, men dah eah leah laantenvijries, jïh daah goerehtimmieh dorjesuvvieh åajvahkommes ajve fïerhten 10. jaepien. Doh healsoeregisterh mah leah vihtiestamme laaken tjïrrh orrestuvvieh ahkedh, leah laantenvijries jïh mijjese fïerhten jaepien statistihkh vedtieh skïemtjelassi bïjre Nöörjesne. Saemiedigkie dan åvteste veanhta healsoeregisterh tjuerieh bïevnesh utnedh saemien etnisiteeten bïjre juktie ållesth daajroem reebledh dan saemien almetjehealsoen bïjre, Mikkelsen jeahta.
Etihkeles njoelkedassh sæjhta
Læjhkan vihkeles mujhtedh dennie garremes daaroedehtemeboelhken dellie dotkeme dorjesovvi saemide mij aktem tjïelke naelieideologeles ulmiem utni. Dotkemen gaavhtan dotkijh kroepth mudtsin jih sååjrehke mööledimmieh gåhkoste saemiej åejjiej bïjre darjoejin gelline saemien dajvine guhkiem 2. veartenedåaroen mænngan.
Mikkelsen veanhta daan beajjetje dotkijh jïh healsoeåejvieladth tjuerieh daam histovrijem daejredh, jïh meatodh mojhtesh jïh skaamoe daehtie dotkemistie jïh daaroedehtiemistie annje tjarke jielieminie Saepmesne.
– Vihkeles healsoedotkemeprosjekth, jïh dagke aaj healsoeregisterh båetijen aejkien, bïevnesh buektieh saemiej healsoen bïjre vååregelaakan jïh veelelaakan naemhtie guktie vielie stigmatiseradimmiem slyöhpoe. Dan åvteste Saemiedigkieraerie etihkeles njoelkedassh saemien healsoedotkemasse gååvnesieh dan varke gåarede, jïh aalka dan åvteste nuepide jïh krïevenasside salkehtidh juktie saemien etnisiteetem registreradidh Almetjeregisterisnie jïh dejnie healsoeregisterinie mah leah vihtiestamme laaken tjïrrh, Mikkelsen jeahta.
Gyhtjelassh jallh gihtjehtimmie, gaskesadth saemiedigkieraeriem Mikkel Eskil Mikkelen +47 917 42 161