Voenges reereme göölemistie Deatnusne

Daan nænnoestimmen mænngan Finnmaarhkelaakesne, akte moenehtse tseegkesovvi – Deatnumoenehtse – mij aktem voestes raeriestimmiem böökti jaepien 2009, raeriestimmiejgujmie mieriedimmide. Saemiedigkie aktem govlehtimmielahtesem daejtie mieriedimmide veedti jaepien 2010, jïh mænngan konsultasjovnh Byjresedepartementine tjïrrehti nænnoestimmien bïjre dejstie.

Mieriedimmie faamoem åadtjoeji goevten 2011. Mieriedimmie sæjhta jiehtedh akte voenges reeremeåårgane tseegkesåvva, Deatnutjaetsieåerien göölemereereme. Daesnie raereste dejtie barkojde goh göölemekåarhth doekedh, göölemevaaksjome jïh bivtemereektehtse, mah daan biejjien leah lientsien, pollisemïesteren jïh Fylhkenålman barkoeh, dan voenges reeremeåårganese sertiestidh. 

Raereste Deatnutjaetsieåerien göölemerereme edtja uktsie tjirkijh utnedh, dah mah luhpiem utnieh gööledh (loeseprievieaajhterh) edtjieh vïjhte nammoehtidh, mearan Deatnu jïh Karasjohken tjïelth fïereguhte göökte tjirkijh håagkomereaktine nammoehtieh, bielelen loeseprievie. Dah mah luhpiem utnieh gööledh sijhtieh naemhtie jienebelåhkoem utnedh dennie voenges reeremeåårganesne. Edtja læjhkan akte kvalifiseradamme jienebelåhkoe årrodh dejnie vihkielommes aamhtesinie. Annje dah eadtjohke jåartaburrieh viermiegöölemereaktam utnieh jeanoedaelesne. Edtja öörnegem ektietjåanghkojne jåerhkedh (aarebi gohtjeme loesedigkie) dejtie mah luhpiem utnieh gööledh. Ektietjåanghkoe sæjhta faamoem utnedh tjirkijh veeljedh, mah reaktam utnieh gööledh, Deatnu-tjaetsieåerien göölemereeremasse.

Deatnutjaetsieåerien göölemereereme baalhkide doekemistie göölemekåarhtijste daerpies reeremebarkojde nuhtieh. Naemhtie dle öörnege göölemebaalhkajgujmie vijriesåbpoe jåarhka, jïh vaaksjoemasse jïh jeatjah reeremebarkojde åtnasuvvieh, mah leah tjaetsieåaran ektiedamme. Jis eah gaajhkh vierhtieh åtnasovvh muvhten jaepien, dle raereste vierhtide joekedidh naemhtie, 75 % dejtie mah göölemereaktam utnieh jïh 25 % akten disposisjovnefoentese.

Daate akte mieriedimmie mij voenges reeremem stuvrehte Deatnusne jïh tjaetsieåerine baalte, dan gåhkese loese jåhta. Mieriedimmie lea Gånkan resolusjovnen sijjeste, voerhtjen 1.b. 1911. Mieriedimmie reaktavåaromem åtna finnmaarhkelaakesne § 28, dannasinie mieriedimmieh aaj tjuerieh daaletje reaktamieriej sisnjeli årrodh, finnmaarhkelaaken § 5 jïh jeatjah nænnostimmiej mietie 1. kapihtelisnie, jïh joekoen § 1 åssjele, jïh § 3 tsiehkie almetjereaktese. Mieriedimmie aaj reaktavåaromem åtna laakesne suehpeden 15.biejjeste 1992 nr. 47, loesegueliej jïh jaevriegueliej bïjre j.n.v. (loese- jïh jaevrieguelielaake) § 6 mubpie lïhtse, mij jeahta Gånka maahta lïhkebe njoelkedassh vedtedh juktie sjïere åårganh tseegkedh reeremasse anadrome loeseguelijste, jïh vijriesåbpoe dle departemente lïhkebe njoelkedassh vadta göölemereeremen gïehteldimmien jïh aamhtesegïetedimmen bïjre.

Finnmaarhkelaake.

Mieriedimmie voenges reeremen bïjre guelijste jïh göölemistie Deatnusne.