Saemien Sveerjen gärhkosne

Fierhten gärhkoeåålmege Sveerjen gärhkosne muana åålmegetjïelkestimmesne tjaalasovveme guktie vuesehte gaavhtan saemienvuekesne barkedh.

Samiskt konfirmationsläger

Foto: Ritvaelsa Seppälä

Gellie jaepine joe gärhkoen barkosne vihkeles öövtiedidh guktie saemien gïeliejgujmie barkedh jïh guktie saemien vuekiem gärhkoen jaahkose jïh jieliemasse ektiedidh.

Saemiej leah sjïere jïh vihkeles dååjrehtsh mah maehtieh joekedidh gärhkoen barkose jïh teologijese, jïh dovne siebredahkese. Saemien gïelh hov akte dehtie gärhkoen gïelijste, läjhkan daerpies saemien gïeli åtnoe öövtiedidh gyrhkesjimmien gaavhtan jïh aaj jeatja darjoemasse.

Mij lea orreme saemiej jïh Sveerjen gärhkoen gaskem lea guhkies soptstsese - dan båeries jaahkoste dan jaahkose mij lea Jupmielasse,  dïedtehtimmie  mij lij siebredahkeste jïh gärhkoste  dan raajan goh gärhkoe mij daenbien säjhta saemide laavenjostedh. Gärhkoe säjhta saemieh,  saemien kultuvrem jïh saemien gïelide bäjjoehtidh

Saemien gyrhkesjimmiem earoehtidh
Sveerjen gärhkosne saemieh gyrhkesjieh sijjen gïelesne jïh joekedehtieh sijjen dååjrehtsh guktie lea unnebelåhkojne jïh aalkoealmetjinie årrodh. Gyrhkesjimmide, darjomesojkesjämman jïh nännoestämman saemieh jijtse kultuvren jïh jïelemedååjrehtsi bijre joekedieh mah leah vihkeles.
Naemhtie aaj saemieh  meatan gärhkoem tseegkedh mij soptseste mij lea reakta jïh rïektesvoete.

Gärhkoen barkoe sjïere åårganisasjovne guktie saemiej gujmie jïh saemien gïeligujmie barkedh . Saemien gärhkoeraerie tseegkesovvi 1996  dïhte lea driekte Gärhkoeståvroen nuelesne. Raerien åejvie-ulmie lea saemien maadtoem jïh kultuvrem dåarjedidh. Ulmie lea aaj saemieh edtjieh meatan årrodh gärhkoesne jïh siebredahkesne. Raerie naasjovne daltesen nelnie barka.

Jarkoestimmieh leah vihkeles saemien barkosne
Saemien gïele, smaaregigujmie, maadtoem  jïh kultuvrem guadta. Dannasinie bijbelen tjaalegh saemiengïelese  jarkoestidh vihkeles barkoe saemien gärhkoeraaran, seamma goh saalmh, gyrhkeles gärjah jarkoestidh j.j.v. Daelie lea Sveerjen-Nöörjen ektiebarkoe gïehteleminie bijbeletjaalegh åarjelsaemien gïelese jarkoestidh. Dah tjaalegh mah jïjnje åtnasåvva gyrhkesjimmine. Dovne jarkoesteminie jïh vuartasjiminie guktie  noerhtesaemien saalmegärjam buektiehtidh.

Jeatjah vihkeles laavenjassh raaran lea maahtoem stueriedidh saemiej jïh Sápmien bïjre jïh barkedh saemieh åadtjoeh meatan årrodh gärhkoenåårganine, naasjovne daltesne, stiftine jïh gärhkoe-åålmeginie.

Barkoedåehkie stiftine
Luvleån, Härnösanden jïh Stuehkien stiftine  leah barkoedåehkieh gärhkoen saemien barkose.  Aaj Västeråsen jïh Göteborgen stiftine leah saemien gärhkoejieleme biejjie-öörnegisnie. Stifth jïh gärhkoe-åålmegh maehtieh saemien barkoen bïjre bieljielidh.

Skyllemejerkie saemide
Fïerhten jaepien Svïenske gærhkoe saemien skyllemejerkiem öörnede, dam dorje Saemien raerien, Svïenske gærhkosne, Saemien referensedåehkien Härnösanden jïh Julevu/Luleå gærhkoevoeni jïh Sáminuorran ektine.

Vielie bïevnesh dan jerkien bïjre jaepien 2012 govlehtallh Birgitta Simma  Julevu/Luleå stift: 0920-49 24 58.


 

Saemien krijseviermie 063-10 12 30

Skapad: 2011-04-11 15:05:00

Sïjhth gie guhte goltele. Saemien krijsevearman maahtah ringkedh fierhten bearjadahken jïh aejlegen tsåahka 20-24. Dïhte giejnie datne soptsesth sjeavodstjiehtesjimmiem tjaaleme. Sïjhth saemiestidh dellie nuepiem åtna.

Lïerh jienebe saemiej bïjre

Skapad: 2011-04-11 15:10:00

Daejnie bieline maahtah jienebe saemiej jïh Sápmin bïjre (Saemiej eatneme) lohkedh:
www.samer.se
www.sametinget.se
www.gaaltije.se

Daajroe saemiej bïjre

Skapad: 2011-04-11 15:10:00
  • Saemieh, medtie 70 000 almetjh, aalkoe-almetjh jïh nieljine rïjhkine årroeh: Russlaante, Soemie, Nöörje jïh Sveerje. (Daate lea byjjes låhkoeh. Veanhtoen mietie nov sån  saemieh  jienebh leah.)
  • Byjjes Sveerjesne leah medtie 20 000 saemieh, veanhtoen mietie jienebh. Medtie låhkede åesie  saemiejste lea båatsosne.
  • Saemiej daaletje åårganisasjovnehistorije lea 100 jaepien båeries. Jaepieh 1993 Saemiedigkiem tseegkesovvin goh almetjveeljeme åårgane jïh goh staaten reereme.
  • Abpe Sápmisne, saemiej eatneme, goevten 6. earoehtibie goh saemien naasjovne biejjie.
  • Saemien gärhkoeraerie jaepien 1997 eelkin barkedh. Saemiedigkie raereste gieh lihtsegh veeljedh jïh aaj dah noerhte stifth raeresth dellie Gärhkoeståvroe nännoste.
  • Tjaktjen 2006 goerehtimmie bööti Samiska frågor i Svenska kyrkan.. Desnie dovne moeneme guktie  åårganisasjovnem duedtedh  gärhkoen saemiej barkose.

//