Fïerhte tjaalege akte sjangere?

       Gellie tjaalegh maehtebe aelhkieslaakan jiehtedh mennie sjangerisnie, men tjaelijh eah iktegisth daarpesjh sjangeri njoelkedassi mietie tjaeledh. Dan åvteste maahta gïerve årrodh naan aejkien daejredh mennie sjangerisnie tjaalege.

Jeenemes tjaalegijstie maehtebe gåhtjodh tjiehpieslidteræære-tjaalegine jallh aamhtese-tjaaleginie. Naemhtie maehtebe tjaalegidie juekedh:

Tjiehpieslidteræære-tjaalegh
- Tjaelije sisvegem hæhtadamme
- Synonyjmh/plïere-baakoeh: dikteme, tjiehpies-lidteratuvre

Aamhtese-tjaalegh
- Tjaelije tjaaleme man akt bïjre mij heannadamme
- Synonyjmh/plïere-baakoeh: aamhtese-prosa, aamhteseprosa-tjaalegh

Sjangere-væhtah

Ibie iktegisth maehtieh dallah guarkedh mennie sjangerisnie tjaalege. Men mijjieh maehtebe maam akt tjaalegen bïjre jiehtedh gosse mijjieh daejtie 4 væhtide nuhtjebe.
1. Tjaalege heannadamme jallh hæhtadamme
2. Sjangere-nomme mij tjaelije tjaaleme
3. Tjaalegen aajkoe
4. Guktie tjaelije tjaalegem hammoedamme

Hæhtadamme jallh rïektesisnie

  Saatnan mah plaerine tjaaleme?

Gosse aamhtese-tjaalegh jïh tjiehpieslidteratuvre-tjaalegh lohkebe dle tjoerebe ussjedidh mennie sjangerisnie tjaalege. Akte tjiehpieslidteratuvre-tjaalege lea tjaalege gusnie tjaelije sisvegem hæhtadamme. Dïhte fantasijem nuhtjeme gosse tjaaleme. Mearan aamhtese-tjaalegh eah leah hæhtadamme, dah buerkiestieh, bievnieh, tjïelkestieh jïh bïhkedieh.

Dan åvteste vihkeles guktie mijjieh tjaalegh lohkebe. Gosse mijjieh ov-rïektesvoeten jallh laake-meadtoej bïjre lohkebe plaeresne, dellie mijjieh veanhtadibie politije jallh politihkerh edtjieh maam akt darjodh. Mijjieh aaj veanhtadibie dah mah meadtaladteme edtjieh strååffesovvedh.

Gosse mijjieh seammalaakan heannadimmiej bïjre lohkebe aktene romaanesne, dellie maehtebe soptsesen mietie jieledh jïh dan bïjre ussjedidh. Men ibie gåessie gænnah ussjedamme mijjieh edtjebe åejvie-almetjen luvnie guessine mïnnedh jallh rïektesvoetem krïevedh.

Tjaelije guhte sæjhta sjïere aamhtesen bïjre tjaeledh jïh sæjhta setnies aamhtesh åehpiedehtedh, tjuara faaktaj bïjre tjaeledh. Dellie ij maehtieh hæhtadidh jallh diktedh, juktie dellie gieleste. Lohkijh eah dåhkesjh jis tjaelije pryövoe lohkijidie nollelidh.

Sjangere-nomme frijjevoetem vadta

Dïhte guhte hæhtedeminie gosse tjaelieminie, maahta eensilaakan almetji bïjre tjaeledh, men aaj maahta heannadimmiej bïjre tjaeledh jïjtse jieliemistie, historihke heannadimmiej jïh sijjiej bïjre. Læjhkan tjaelije jïh lohkijh leah sïemes, tjaalege lea hæhtadamme. Sïejhmemes tjaelije maam akt rïektesistie nuhtjie, jïh dellie mænngan dam jeatjahtahta jïh dam sisveginie pleentie maam hæhtadamme.

Mij aajkoe tjaaleginie?

Aajkoe tjaaleginie dellie mijjieh ussjedibie maam tjaalege edtja darjodh. Gærja-ållermaehteme edtja gærjan sisvegen bïjre soptsestidh, men edtja aaj soptsestidh gïese gærja sjeahta.

Learoe-gærja edtja mijjem maam akth leerehtidh, jïh akte murriedehteme-programme edtja mijjem murriedehtedh. Aamhtese-tjaalegh tjïelke jïh praktihkeles aajkoeh utnieh, mearan tjiehpieslidteræære-tjaalegh mijjem sïejhmemes vielie ov-ryöktesth tsevtsieh. Dah mijjem viehkiehtieh guerkiehtidh, mijjem tsevtsieh, jïh maehtieh aaj mijjem viehkiehtidh mijjen vuajnoem jeatjahtehtedh. Eah dah krïevh lohkije dallah tjuara maam akt darjodh.

Tjaelije hammoem veeljie

Fïerhte sjangere sjïere hammoem åtna. Jarpoeh edtjieh åenehke jïh luste årrodh, mearan barkoe-ohtsemem tjoerebe maallen mietie tjaeledh. Artihkelem mijjieh tjoerebe boelhkine juekedh jïh lissine tjoerebe aamhtese-gïelem nuhtjedh. Filme-ållermaehteme ij leah tjiehpies-lidteratuvre læjhkan mijjieh dam vïersine tjaelebe. Dan åvteste hammoe ij leah vihkielommes gosse edtjebe jiehtedh mennie sjangerisnie akte tjaalege.