Epihke-analysen gyhtjelassh
Epihken tjaalege soptsesem soptseste. Epihken tjaalege tïjjen mietie soptseste, jïh mij dej beeli heannadi. Sïejhme epihken sjangerh leah romaanh, novellh, soptsesh, heamturh, vaajesh jïh myth.
Jis datne edtjh epihke-tjaalegem analyseradidh, dellie datne maahtah daejtie gyhtjelasside gihtjedh:
- Man bïjre tjaalege?
- Guktie tjaelije heannadimmiej bïjre tjaala?
- Maam tjaelije sæjhta daejnie tjaaleginie jiehtedh?
Jis datne edtjh maehtedh dejtie gyhtjelasside vaestiedidh, dellie tjoerh naan faage-jiehtegh guarkedh. Akte analyse maahta datnem viehkiehtidh lohkemem guarkedh jïh aaj datnem viehkiehtidh buerebe tjaelijinie sjïdtedh. Ovmessie analyse-jiehtegi viehkine datne maahtah eensilaakan buerkiestidh guktie tjaalege tseegkeme, jïh mah soptsestimmie-teknihkh jïh viehkie-vierhtieh tjaelije åtneme.
Sjïehteles tsiehkieh analysesne:
- motijve, teema jïh dïjre
- dahkoe jïh ov-vaantoe
- komposisjovne
- soptsestæjja jïh vuajnoe
- persovne-buerkiestimmie
- byjrese-buerkiestimmie
Baakoeh
analyse-jiehtege
analyseuttrykk
dahkoe
handling
ov-vaantoe
konflikt
vuajnoe
syn, synsvinkel
Kontekst
Kompetansemål
- Læreplan i samisk som førstespråk
- lese et representativt utvalg samtidstekster, skjønnlitteratur og sakprosa, og reflektere over innhold, form og formål
- skrive tekster med tema og fagterminologi tilpasset eget utdanningsprogram etter mønster fra ulike eksempeltekster
- tilpasse språk og uttrykksmåter til ulike skrivesituasjoner i skole, samfunn og arbeidsliv
- lese utvalgte tekster fra perioden etter 1995, sette dem inn i en kulturhistorisk sammenheng og reflektere over språk og innhold
- gjøre rede for et bredt register av språklige virkemidler og forklare hvilken funksjon de har
Inngår i
- Sørsamisk som førstespråk (Fag)