Oppgåve: Problem

Lööneme-baakoeh

  • Innbygg
  • Enkel visning
  • Lytt til tekst
  • Skriv ut

Ovmessie grammatihkebaakoeh tjaaleme. Guvvie

Daennie sæjrosne maahtah lohkedh guktie saemiengïelesne baakoeh lööneme jeatjah gïelijste jïh guktie dah lööneme-baakoeh saemien-gïelese sjïehtedamme.

 

Lohkh tjaalegem jïh darjoeh laavenjasside.

Påaske

Daam baakoem libie aaj, guktie jijnjem jeatjebem, bijbelehistovrijen baakoe, jøødijste åådtjeme. Dej gielesne, heebruven gielesne jiehtieh “paasja” jis dle manne buektehtem staaran jiehtedh. Dam jis gujhth dle mijjen hearra maahta staeriedidh. Mijjese dihte baakoe daaroen gielen baaktoe bøøti. Desnie jiehtieh påske. Dah jis baakoeh gusnie daaroen gielesne åenehks jallh guhkies –å/-e, jiehtsh konsovnanti åvtelen, dejnie dihte -å/-e værhtoej jih sjidti -åa- gosse edtjimh mijjem gielese sjiehtesjidh. Seammalaakan –o/-ine. Nimhtie dam daaroen 'kort' mijjese sjædta kåarhte, daaroen 'port' mijjese påarhte, daaroen 'bort', mijjese båarhte.

 

Nimhtie dej beeli goh giele lij annje fierhten-beajjetje åtnosne jih ellies faamosne. Dillie giele jijtsistie buektehti dallah, orre baakoeh jeatjh gieleste, sjiehtesjadtedh jijtse gielen tjoejeme-systeemen, fovnetigken, mietie. Minngiebijstie biejjijste leah gujht dah daaroen baakoeh 'doktor', mij mijjese sjidti dåaktere, jih daaroen 'dukke/dokke, mij mijjese sjidti dåågka. Nimhtie almetje maahta tjahkasjidh baakoeh goltelidh jih golteladtedh, mojhtelidh jih onterdidh mestie dam numhtie jallh namhtie sjidteme.

 

Nåå, jis påaskide elmieh jih nåake daelhkieh sjidtieh, delle gujht maehtidie tjihkedidh, saemien jih daaroen baakoeh baaltetidh. Nimhtie, manne sovmem, biejjie maahta varki nåhkelidh. Manne jis leam åådtjeme meatan årrodh, golteladtedh jih giehtjedidh, gosse bijbielistie mijjen gielese jarkoestidh. Mijjen hearra hov lea Maarhkåsen vaentjelem mijjen gielese jarkosteminie. Hearrah daarah gellieh gieleh tjoereme lieredh, dovne greekeri gielem jih jøødi, daaroen hebraisk. Gosse nåake daejredh guktie edtja staaran saemien gielese buektiehtidh jarkoestidh, dellie aajhtsimh, sagki buerebe daejredh guktie aalkoegieline tjåådtje, mejstie dam teevehtje/tyske gielen jih daanske-gielen baaktoe daaroen gielese jarkoestamme. Dellie barre goh riekte-baalkam åadtjoejimh vaedtsedh, gosse åadtjoejimh daejredh guktie dam aalkoe-gielesne tjåådtje, guktie dam leah ussjedamme jih maam dam leah sijhteminie jiehtedh.

 

Bijbielistie gujht dejtie nommide aaj maahta mijjen gielen tjoejeme-systeemen jih tjaeleme-vuekien mietie jarkoestidh. Hijven gujht sjædta, vaentjelem åadtjodh mijjen jijtjemh gielesne lohkedh jih ij daarpesjh dabtedh gelliem lehkiem ov goh mijjen giele dan sæjngoeh, guktie daaroen giele duekesne vååjnoe jih govloe.

 

Jaahkenelkien Aanna1 

 

1. laavenjasse

Ohtsedh gaajhkh dah lööneme-baakoeh tjaalegisnie. Mehtie gïeleste lööneme?

 

2. laavenjasse

Guktie dah lööneme-baakoeh saemien gïelese sjïehtedamme? 

 

3. laavenjasse

Guktie darhke daan bijjien, mejstie gïelijste dah jeenjemes lööneme-baakoeh båetieh?