Jiehtieh heej buerebe healsose!
Västerbottenen leenen laantedigkien lea {visjovne}£{foreign|nïekeds} (mij
bijjie {siktie}£{wo|visjovne mij bæjjese siktie}). Jaepien 2020 lea
{Västerbotenen}${conc,t-tt|Västerbottenen} (veartenen bööremes healsoe jïh
veartenen vervesne åålmege) Bööremes dejnie
{visjovnine}£{foreign|nïekedassine} {lea}¥{,daate} {gaajhkesh}¥{gaajhkesh
dovnesh} leenesne dæjpa jïh gaajhkesh maehtieh meatan årrodh jïh dam
haemiedidh. Gaajhkesh vitnieh aaj gosse dejnie berkieh.

{Portalen}${vowc,a-aa|Portaalen} ulmie lea {skreejreredh}${conc,reredh-
redh|skreejredh} jïh maahtoem buerebe healsose vadta. Mijjieh vedtebe
våaromen {praktijhkeles}${adj,con|praktihkeles} raerieh jïh gyhtjelassh
gihtjebe maam lea {nuhtegs}£{infl,attr-pred|nuhtege} dan bïjre ussjedidh. Maam
edtjebe {darjodh}£{verb|buektiehtidh} {guktie vervesne
årrodh}£{verb|verviestidh} lea joekehts almetjistie almetjasse. Akte
almetje buerebe jïh {healsojis}${adj|buerie} beapmoeh byöpmedidh mohte mubpie
sov lïhkemes fuelhkiem råaka.

Gaajhkesh maehtieh sov healsoem {buaranidh}£{verb|bueriedidh}. {Dïhte dan
bïjre maahta dan hijven veasodh goh nööredh destie mah leah mov
bïjre.}£{wo|uforståelig setning} {Juktie ovmessie bielieh healsoem dijpieh
gååvnesieh muvhth mestie datne aalkah buerebe veasodh}£{wo|uforståelig
setning}. {Vaeltieh}£{verb|doerelh} haestemem: Jiehtieh heej buerebe
healsose!

Mijjieh sïjhtebe datne edtjh {bööremes}¥{dennie bööremes}
{veartensisnie}${vowlat,e-a|veartanisnie} veasodh.

Dan duekesne
Joe 1984 Västerbottenen leenen laantedigkie {nænnosti}${vowlat,o-
oe|nænnoesti} sveerjen vuekiem {åvtane}${vowc,a-e|åvtene}
{preventijven}${adj,x|preventijveles} healsoebarkoen åvteste. Dan ulmie lij
{healsojes}${adj,mix|healsoes} jielemevuekieh dåarjodh guktie vihkeles
fåantoeh tsevtsedh mejstie  {infarkth}${noun,mix|infaarkte}, jaamedahke jïh
{diabetese}${noun,vow|diabeetese} båetieh. Haemiem, maam Norsjöesne uvtedi,
lea åvtese barkedh  jïh healsoem {eevtiedeminie}${verb,mix|evtedeminie}.
{Västerbottene}${prop,x|Västerbotten} lea ennje joekoen laantesne juktie
{healsoe-gïehtjedimmiem}${noun,x| healsoegïehtjedimmiem} gaajhkide
{gieh}${refl,ascii|gïeh} leah 40, 50 jïh 60 jaepien båeries faala.

Åvtemiereste buerebe sjïdti, dam maahta statistihkeste lohkedh 1980-
låhkosne {vuesehti}${verb,svow|vuesiehti} Västerbottenen lij dïhte leene mij
lij {nåekies}£{infl,attr-pred|nåekie} gosse {infarkt-jaamemem}${noun,x|infarktjaamemem} jïh jaamedahkem
dejtie {gieh}${refl,ascii|gïeh} lih nuerebe goh 75 vuartasji.
{Daen}${dem,vowc|Daan} biejjien lea Västerbotten bijjemes. Dah
{gieh}${refl,ascii|gïeh} Västerbottenisnie årroeminie vaenemes rïjhkesne
soevestieh, jïh dah {jille}${adj,ascii|jïlle} kolesterolvierhtieh lea
unniedamme jïh vïrretrygke mængkoe.

Eadtjohkåbpoe barkoe
Jaepien 2000 laantedigkieståvroe {nænnosti}${verb,svow|nænnoesti} visjovnem
”Jaepie 2020 lea {Västebottenen}${prop,con|Västerbottenen} veartenen bööremes
healsoe jïh veartenen vervesne åålmege”. Jaepien 2008
{politijhkerh}${noun,con|politihkerh} {nænnostin}${verb,svow|nænnoestin}
joekoen barkoem darjodh visjovneste, dïhte Hälsa 2020-prosesse, mestie
båata orre {{healsoeeevtiedimmie}${noun,vow|healsoeevtiedimmie}
barkoem}¥{noun,x|healsoeevtiedimmiebarkoem} meehti tjïrrehtidh jïh dah mah
juhtieh maehtieh eadtjohkåbpoe barkedh.

Jïjnji dïedte
Laantedigkien stoerre dïedte healsoe- jïh {starnesåajhtoem}${vowc,åa-
å|starnesåjhtoem} barkosne gosse lea healsoem buaranidh, tjeahpastalledh
jïh barkedh guktie eah skïemtjijh. Bene guktie årrobe, mah nuepieh mijjen
leah barkose jïh ööhpehtæmman, mijjen {ealoemadtje}${adj,con|ealoeladtje},
mijjen nuepieh åeredh jïh eejehtidh, relasjovnh,
{kultuvrellen}${adv,con|kulturellen} darjomh j.n.v. aaj dijpieh.
Dan gaavhtan mijjieh libie jeenjesh mah tjuerieh barkedh faktovrh jïh
byjreskh buaranidh mah healsoem dæjpa positijveles vuekine.

{www.hälsa2020.se}∞{url} lea {Västebottenen}${conc,b-rb|Västerbottenen}
leenen laantedigkie åvtanimmie, jeatjah leenen
{sïebredahkenaktöörigujmie}${vowc,ïe-ie;vowlat,e-
ie|siebriedahkenaktöörigujmie} jïh lea sïlle geajnosne visjovnem
tjïrrehtidh jaepien 2020 lea {Västebottenen}${conc,b-rb|Västerbottenen}
veartenen bööremes healsoe jïh veartenen {frïeskemes}${vowc,ïe-i|friskemes}
åålmege.