#5.12.12
#{Publisert}€{foreign|} 05.12.2012 10:37.


Sámediggi ON dálkkádatčoahkkimis

{Dálkkádatčohkkin}${noun,diph|Dálkkádatčoahkkin} dollojuvvo {Qatara}${prop,vowc|Quatara} Dohas.

Sámediggi lea sajis ON dálkkádatčoahkkimis sihkkarastimin,
ahte stáhtat vuhtiiváldet eamiálbmogiid go vigget čoavdit dálkkádat-hástalusaid.

Dán vahkku leat {máilmme}${noun,svow|máilmmi} birasministarat Dohas, {Qataras}${prop,vowc|Quataras},
Ovttastuvvan {Nášuvnnaid}${prop,a|Našuvnnaid} dálkkádat-čoahkkimis. {Máilmme}${noun,svow|Máilmmi} stáhtat galggašedje golmma jagi siste šiehtadallat globála geatnegahtti dálkkádatsoahpamuša.
Sámediggi searvá čoahkkimii oassin Norgga delegašuvnnas, ja {politihkakálaš}${adj,typo|politihkalaš} ráđđeaddi Johan Vasara dadjá dehálažžan, ahte sii gozihit {sámiid -}‰{notspace|sámiid-} ja eamiálbmogiid beliid.

- Erenoamážit go lea sáhka das, mo galggašii ođđa ja ng. ruoná energiija ávkkástallat, dego bieggamilluid ja čáhce-energiija hukset, de lea dehálaš. Ahte {sámediggi}¢{cap|Sámediggi} lea mielde stáhta delegašuvnnas ja gozihit dáid áššiid álgoálbmogiid čalmmiin.

Sámedikki ráđđeaddi Johan Vasara čuovvu čoahkkima.

Go {máilmme}${noun,svow|máilmmi} stáhtat ovttasráđiid galget šiehtadallat doaibmabijuin, mo bissehit {máilmme}${noun,svow|máilmmi} liegganeami, de fertejit maid guldalit eamiálbmogiid,
go doaimmat - vaikke vel dat livčče {{biras seastevačča}¥{adj,cmp|birasseastevačča}}£{adj,spred,nompl,accsg,kongr|birasseastevaččat} {ge-}${space|ge -} dávjá čuhcet sidjiide, dadjá sámedikki {politihkakálaš}${adj,typo|politihkalaš} ráđđeaddi Johan Vasara.

Geahpedit {CO2 luoitima}¢{cmp|CO2-luoitima}

Fáddán ON-čoahkkimis, mii dál lágiduvvo {Qataras}${prop,vowc|Quataras} lea {earet eará}£{earret eará}, mo bissehit vuovdečuollamiid ja mo {ođasmahttet}£{verb,infin,infinite,pl3prs,mix|ođasmahttit} Kyoto-protokolla, mii geatnegahttá riikkaid geahpedit CO2-luoitima.

Čoahkkimis leat badjel 17.000 delegáhta, ja sullii 50 eamiálbmot-áirasa. Sámedikkis lea ovddasvástádus muittuhit stáhtaid, ahte dálkkádat-rievdan garrasit čuohcá álbmogiidda mat ellet {láhka}¢{pr,a|lahka} luonddu.


Ođasmuvvi energiija ii leat álo {dat}¥{redun|} buoremus álgoálbmogiidda.

- Muhto {dat}¥{redun|} váldohástalus lea várra dat, ahte {oaččut}¢{verb,conc|oažžut} dán systemii sisa dan {álgoálbmot oainnu}¥{noun,cmp|álgoálbmotoainnu} ja ipmárdusa birasáššiin, dadjá Vasara.

Sámeráđi birasossodaga jođiheaddji Gunn Britt Retter, dadjá hástalussan čalmmustahttit eamiálbmotperspektiivva čoahkkimiin gos stáhtat deaivvadit. Mađi váddásut fáddá, dađi {unnit}£{adv,advl,comp,pos,infl|unnibut} gullojit minoritehtajienat. Sin strategiija leamaš čuollat eamiálbmot-beliid Árktalaš ráđi bokte ja maid dutkama vuođul váikkuhit.

- Árktalaš ráđđi čohkke dutkamušaid iežaset guovlluid birra. Jus mii nannet {máhttu}£{noun,obj,accsg,nomsg,case|máhtu} ja diđolašvuođa dáid birra dutkamušaid bokte, de lea álgoálbmogiidda álkit ákkastallat áigumušaid ja politihka, muitala Retter.