Sámepolitihkka

2.4.1 Bargu álgoálbmogiiguin ovddidanovttasbarggus

Njuolggadusat «Norsk innsats for å styrke arbeidet med urfolk i utviklingsarbeidet» mii almmuhuvvui jagi 2004, lea dakkár mii bidjá njuolggadusaid dasa movt Norga galgá doarjut álgoálbmogiid ovdánahttinbarggus. Njuolggadusat deattuhit dárbbu ahte galgá leat oktavuohta gaskal normatiiva barggu álgoálbmotsuorggis ja praktihkalaš álgoál­bmotovttasbarggus. Norgga ovdánahttinovttasbarggus lea hálidus ahte galgá eambbo čalmmustahttit álgoálbmogiid ja oppalaš lahkoneami álgoá­l­bmotovttasbarggus. Dat gáibida Norgga sierranas áŋgiriššanhámiin čavgadaet oktiiordnema dán suorggis.

Njuolggadusain čuožžu ahte galgá ain eambbo nannet vuoigatvuođaperspektiivva Norgga álgoál­bmotáŋgiruššamis. Norgga álgoálbmotdoarjaga vuoigatvuođalaš vuođđu vuolgá ILO-konvenšuvnnas nr 169 – mii lea áidna álbmotrievttalaš reaidu mii váldá ovdan álgoálbmogiid erenoamáš vuoigatvuođaid. Norgga áŋgiruššan galgá nuppiid sániiguin leat mielde dohkkeheamen álgoálbmogiid vuođđovuoigatvuođaid ja nannemin sin vejolaš-vuođaid ja návccaid ovddidit ja hálddašit iežaset beroštumiid.

Eanaš oassi Norgga álgoálbmotdoarjagis addojuvvo Norgga eaktodáhtolaš organisašuvnnaid bokte. Noradis lea ovddasvástádus dan doarjagis mii kanálejuvvo Norgga, sámi ja riikkaidgaskasaš organisašuvnnaid bokte ja njuolggo doarjagiid bokte álgoálbmotorganisašuvnnaide. Dasa lassin boahtá dat bargu maid Olgoriikadepartemeanta bargá Norgga ambassadevrraid bokte (Guatemála ja Brasiilla ambasádat hálddašit álgoálbmotprográmmaid) ja máŋggariikkagaskkasaš ásahusaid ja riikkaidgaskasaš organisašuvnnaid bokte.

Oassálastin riikkaidgaskasaš barggus dan várás ahte ovddidit álgoálbmogiid vuoigatvuođaid vuoruhuvvo ollu Norgga bealde. álgoálbmotáššiid ovttasbargu lea eanaš leamaš dat ahte doarjut álgoálbmotvuoigatvuođaid nannema Latin-Amerih­kás, muhto maŋimus jagiid leat doarjagat Afrihká ja ásia álgoálbmogiidda ožžon eanemus beroštumi. álgoálbmogat leat dávjá geafit iežaset riikkain, ja maid rikkis riikkain, ja danne eai leat prošeakta-doaimmat Norgga álgoálbmotáŋgiruššamis jurd-dašuvvon dušše UOR-riikkaide (unnimusat ovdánan riikkaide). álgoálbmotpolitihkalaš áššit vedjet mearkkašit ollu go ođđa áŋgiruššamiid galget árvvoštallat. Ja áŋgiruššama árvvoštallet dan ektui makkár doaibmabijus lea sáhka, gehččet maid synergiija ja eará veahki ja maid ahte lea go ovttasbargu dakkár áššiid hárrái mat leat relevánta álgoálbmogiidda. Stuora oassi dan ovttasbarggus mii lea álgoálbmotsuorggi hárrái lea nannet álgoálbmogiid iežaset organisašuvnnaid, ja dat lea oassin Norada ovttasbarggus mii lea doarjut siviila servodagaid nannema. Ovttasbargu kanaliserejuvvo máilmmeviidosaš ortnegiid bokte main Noradas lea ovddasvástádus.