Sámepolitihkka

8.2.1 Konsultašuvnnat ja gulaskuddamat

Sámelága § 2 – 2 válddahallá mo almmolaš orgánat dáhttot Sámedikki buktit cealkámušaid. Mearrádus dadjá ahte eará almmolaš orgánat berrejit «addit Sámediggái vejolašvuođa cealkit oainnus ovdalgo dat dahket mearrádusaid áššiin mat gullet Sámedikki bargosuorgái». Gulaskuddannjuolggadus berre dulkojuvvot sámelága § 2 – 1 mielde mii válddahallá Sámedikki bargosuorggi. Sámelága § 2 – 2 mearrádus gulaskuddanvuoigatvuođa birra berre dattetge dulkojuvvot ILO-konvenšuvnna 169 artihkkaliid 6 ja 7 olis, ja vel stáhta eiseválddiid ja Sámedikki gaskasaš konsultašuvdnašiehtadusa olis.

Gulaskuddanvuoigatvuohta gusto buohtala­gaid konsultašuvdnageatnegasvuođain Sisdoalu dáfus gusto konsultašuvdnageatnegasvuohta eanet go gulaskuddanvuoigatvuohta, ja kosultašuvnnat addet Sámediggái stuorát váikkuhanvejolašvuođa go dan mii čuovvu gulaskuddanvuoigatvuođas. Muhto ovtta suorggis gusto gulaskuddanvuoigatvuohta viidáseappot go konsultašuvdnašiehtadusa doaibman: Gulaskuddanvuoigatvuođa doaibman­viidodat čujuha «almmolaš orgánaide» mat leat orgánat sihke báikkálaš, guvllolaš (regionála) ja guovddáš dásis, gč. Od.prp. nr. 33 (1986 – 87) siiddus 118. Konsultašuvdnašiehtadus fas gusto ráđđehussii, departemeanttaide, direktoráhtaide ja eará vuollásaš doaimmahusaide, gč. konsultašuvdnašiehtadusa čuoggá 2.

Sámedikki áššesuorgi lea buot áššit mat dikki mielas «erenoamážit gusket sámi álbmogii», gč. sámelága § 2 – 1 vuosttaš lađđasa. Sámelága § 2 – 1 nuppi lađđasis čuovvu ahte «Sámediggi sáhttá ieš vuolggahit ja addit cealkámuša buot áššiin iežas bargosuorggis». Sámediggi lea ieš ožžon gelbbolašvuođa árvvoštallat guoská go ášši erenoa-mážit sámiide. Dát árvvoštallan lea hálddahusa friddja meroštallama duohkin, ja dan ii leat vejolaš rievttálaččat dárkkistit. 1 Geavadis gal illá dáidet čuožžilit váttisvuođat das gullá go ášši Sámedikki bargo- ja váldesuorgái go Sámediggi ieš lea vuolggahan ášši, gč. sámelága § 2 – 1 nuppi lađđasa. Eará orgánaide mat árvvoštallet addit Sámediggái vejolašvuođa dovddahit iežas oaivila ovdalgo mearrádus dahkkojuvvo sámelága § 2 – 2 vuođul, šaddá váddáset árvvoštallat gullá go ášši Sámedikki bargo- ja váldesuorgái. Ovdehuvvo ahte orgána masa ášši guoská, jus eahpádus bohciida, galgá Sámedikkiin čielggadit háliida go Sámediggi ášši gulaskuddamii vai ii. 2 Ahte ášši «erenoamážit guoská sámi álbmogii» ii mearkkaš ahte ášši galgá dušše sámiide guoskat. Nu lea ge Sámedikkis váldi meannudit áššiid dalle ge go ášši guoská eará joavk­kuide dahje beroštumiide.