Sámepolitihkka

8.3.1 Ovttasbargošiehtadusat

Sámediggi lea maŋimus jagiid ásahan árjjalaš ja formaliserejuvvon ovttasbarggu sámi guovlluid fylkkagielddaiguin. Jagi 2002 vuolláičálle Sámediggi ja Romssa fylkkasuohkan ovttasbargošiehtadusa sámi áššiid barggu birra. Dál lea Sámediggi vuolláičállán ovttasbargošiehtadusaid buot fylkkasuohkaniiguin Finnmárkkus gitta Hedmárkui. Sámediggi lea dovddahan sávaldaga oaččohit áigálii ovttasbargošiehtadusa Oslo gielddain ge. Šiehtadusat leat vuolláičállojuvvon bođui juohke golmmain davimus fylkkagielddain ja oktasaččat oarjelsámi guovllu fylkkasuohkaniiguin Nordlánddain, Trøndelága-fylkkaiguin ja Hedmárkkuin.

Šiehtadusaid ulbmil lea nannet sámi kultuvrra, giela ja servodateallima, ja nannet fylkkagielddaid ja Sámedikki gaskasaš ovttasbarggu ja ovttasbargoárenaid, ja dan láhkai nanosmahttit barggu sámi ja regionálapolitihkalaš áššiiguin. Soahpamušat leat sierralágan hápmásaččat. Giella-, oahpahus- ja kulturdoaibmabijuid lassin leat ealáhusovddi­deapmi, regionála plánen ja areálahálddašeapmi govddážis soahpamušain. Dat mii lea oktasaš buot šiehtadusain, lea ahte sisttisetdollet viiddis ja konkrehta ovttasbarggu mii lea vuodduduvvon politih­kalaš dássái, eaktodáhtolašvuhtii ja oasehasaid buorredáhtolašvuhtii. Šiehtadusat dovddahit maiddái oktasaš ovddasvástádusa ollislaš servodatovdáneamis, ja sisttisetdollet sihke politihkkaovddideami ja oktilis ovttasbarggu máŋgga suorggi hálddašeamis. Jahkásaš čoahkkimat politihkalaš dásis galget dollojuvvot gaskal Sámedikki ja fylkkagielddaid šiehtadusaid stáhtusa ja ovddidandárbbu birra. Bealit ráhkadit jahkásaš raporttaid fylkkagielddaide ja Sámediggái doaimmaid, ovdáneami ja ruhtageavaheami birra. Ovttasbargošiehtadusat ođasmahttojuvvojit ja áigáduvvojit jeavddalaččat. Ovttasbargu dálá fylkkagielddaiguin lea leamaš buorre, gč. Sámedikki jagi 2006 jahkedieđáhusa. Sámedikki ja fylkkagielddaid gaskasaš ovttasbargu ovdána dađistaga ja Sámediggi atná dán ovttasbarggu hui mávssolažžan. Geahča maiddái Sáme­dikki 2007 jahkedieđáhusa čuoggá 2.1.1.

Sámediggi oassálastá regionála searvevuhtii (RUP) Finnmárkkus ja Romssa fylkkas. Ealáhusovddideami ovttasbargu čađahuvvo ovttasráđiid sihke Innovasjon Norge:in, fylkkagielddain ja fylkkamánni ealáhusossodagain ja gielddaiguin. Eanaš lea ovttasbargu das mii guoská ealáhusásahemiid ruhtadeapmái ja eará ealáhus­eallima doaibmabijuid ruhtadeapmái. Muhtun dáhpáhusain lea Sámediggi maiddái bargan ovttas álggaheaddjioahpahusain ja fidnosuorgekurssaiguin. Sámediggi lea bargamin miehtáriikasaš šiehtadallamiin Innovasjon Norge:in (gč. kap. 20.6.2).

Ovttasbargošiehtadusat leat sihke sámepolitih-ka ja regiovdnapolitihka ođđa oassi mii sáhttá šaddat hui dehálažžan máŋgga oktavuođas.