Sámepolitihkka

9.1.1 Láhkavuođđu ja ovddasvástádusa juogadeapmi dearvvašvuođabálvalusas

Dearvvašvuođalágat ráddjejit movt oktavuohta galgá leat dearvvašvuođadoaimmaid, bargiid ja ­dearvvašvuođageavaheddjiid gaskkas. Buhcciid vuoigatvuođaid ráddje ovddemustá buhcciidvuoigatvuođaláhka. Lágas leat njuolggadusat movt okta­vuohta galgá leat buhcciid ja dearv­vašvuođabálvalusa/dearvvašvuođabargiid gaskkas ja dat čalmmustahttá buohcci ja buohcci dárbbuid. Lága ferte geahččat ovttas eará lágaiguin mat gusket dearvvašvuođabálvalussii, nu go dearv­vaš­vuođabargiid l��ga, spesialista dearv­vaš­vuođabálvaluslága, suohkan dearvvašvuođabálvalus lága, bátnedikšunbálvalus- lága ja psyhkalaš dearvvašvuođagáhtten lága. Sámelágas leat dasa lassin njuolggadusat mat addet Norgga sámi ál-bmogii viiddiduvvon vuoigatvuođa atnit sámegiela vai besset fuolahit iežaset beroštumiid báikkálaš ja guovllu dearvvašvuođa- ja sosialásahusaid ektui.

Ovddasvástádusa juohkin dearvvašvuođa- ja sosialsuorggis čilge geas lea ovddasvástádus deavdit geavaheddjjiid vuoigatvuođaid dan suorggis. 2002 rájes lea ovddasvástádusa juohkin Norgga álbmoga dearvvašvuođabálvalusas na:

• Stáhtaslea ovddasvástádus oaju máksimis, ­buohcciviesuin ja eará spesialistadearvvaš-vuođabálvalusas (maiddái psyhkalaš dearvvaš-vuođagáhttemis ja spesialiserejuvvon gárrenvuođafuolahusas) ja spesialiserejuvvon mánáid-suodjalusa bálvalusain, ja maid stáhtalaš bearráigeahččandoaimmas.

• Fylkkasuohkanislea ovddasvástádus bátnedikšunbálvalusas ja bearašsuodjalusas.

• Suohkaniinlea ovddasvástádus dábálašdoavttirbálvalusas, fysioterapiijabálvalusas, jortamovrabálvalusas, dearvvašvuođastašuvnna- ja skuv­ladearvvašvuođabálvalusas. Dikšun- ja fuolahusbálvalusat lea vuosttaš dikšundássi psyhkalaš dearvvašvuođabarggus, gárrenvuođa-suodjalusas ja mánáidsuodjalusas, ja das lea maid ovddasvástádus eará sosialbálvalusain. Suohkansuorggis lea iešheanalaš ovddasvástádus ovddidit iežaset dearvvašvuođa- ja fuollabálvalusa plánaid mielde vai dat livččii heivehuvvon guovllu sámi álbmogii.