St.dieđ. nr. 28 (2007-2008)

Sámepolitihkka

13.5.1 Sámi dutkama prográmma

Dutkanráđi sámi dutkama prográmma álggahuvvui 2001 ja loahpahuvvui 2006. Prográmmas, mii fátmmasta humanisttalaš ja servodatdieđalaš dutkama, lea leamaš badjelaš 43 milj. ruvnno maid hálddašii prográmmaáigodagas. Bures badjel golbma njealjádasa ruđas leat boahtán Máhttodepartemeanttas, ja loahppa Bargo- ja searva- dahttindepartemeanttas. Ulbmil prográmmain lea leamaš gelbbolašvuođa huksen, dutkiid háhkan ja ollu fágáid ja ásahusaid rastásaw ovttasbargu. Earenoamažit lea leamaš guovddážis ovdánahttit sámegiela dieđagiellan. Prográmmaáigodaga maŋimus oasis lea dutkama gaskkusteapmi deattuhuvvon eambbo. Oppalaččat lea prográmma deattuhan nissoniid háhkama dutkamii. Lassin davvisámi prošeavttaide, lea addon ruhta lullisámi ja julevsámi prošeavttaide.

Dollui loahpahankonferánsa 2006. Čoahkkáigeassu čájehii ahte prográmma lea leamaš hui mávssolaš sihke dutkiid geasuheapmái sámi dutkamii ja dutkama gaskkusteapmái. Prográmma lea earenoamážit lihkostuvvan háhkat nissoniid dutkamii. Ollu prošeavttat leat leamaš ávkkálaččat ovdánahttit sámegiela dieđagiellan. Dát lei deaŧalaš ulbmil prográmmain. Ollu fágaidgaskasaš prošeavttat leat buvttihan dutkama mii sáhttá leat veahkkin buktime ođđa perspektiivvaid sámi servodateallimii ja leat vuođđun politihka hábmemii boahtte áiggi. Prográmmain lea addon doarjja 51 iešguđetlágán prošektii, maid searvvis leat 15 gaskkustandoaimma.

Ođđa prográmma lea álggahuvvon 2007, man vuođđun lea ovddit prográmma heaitán prográmmastivrra ieševalueren, ja maid Sámediggi ja sámi dutkama birrasat leat dadjan/árvalan. Ođđa prográmmastivrras leat Ruoŧa ja Suoma lahtut. Sámedikkis lea dárkojeaddji stivrras.

Sámi dutkanprográmma II:ža ulbmil lea ovddidit guhkesáiggi dutkama mas lea alla dássi sámi diliid birra, ja leat veahkkin dutkiid háhkame ja viidáseappot ovdánahttime sámegiela dieđagiellan. Dasa lassin deattuhuvvo riikkaidgaskasaš dutkanovttasbargu, fierpmádathuksen ja dutkama gaskkusteapmi. Mii guoská dutkiid háhkamii lea poastadoavtterstipeanda deaŧalaš váikkuhangaskaoapmi. árbevirolaš máhttu lea okta vuoruhansuorgi ođđa sámi dutkama prográmmas, gč. kap. 13. Prográmmaáigodat lea viiddiduvvon 5 jagis 10 jáhkái. Leat Máhttosdepartemeanta ja Bargo- ja searvadahttindepartemeanta mat ruhtadit prográmma.