15.4.1 Sámediggi kulturpolitihkalaš oassálastin
Sámediggái
ovddasvástádusa sirdin
lea leamašan dehálažžan vai
ovdánahttá sámi
kultuvrra. Seammás lea dehálaš váldit fárrui
ahte dat doaibmabijut ja ortnegat mat leat sirdojuvvon, leat ovdánahttojuvvon Norgga
nationála oktavuođas. Hálddahuslaš ráddjejupmi
das mii gullá kulturpolitihkalaš ovddasvástádussuorgái,
historjjálaččat
ii leat nu čielggas ja rievddada.
Danin lea dárbbašlaš ahte Sámediggi
jođiha iešheanalis
kulturpolitihka vai áimmahuššá ealli sámi
kultuvrra.
Sámediggeráđi
politihkalaš prográmma
mielde áigodahkii 2006 – 2009,
maid dievasčoahkkin doarjjui
2007 guovvamánus (ášši
10/07), lea Sámedikki
politihka váldoulbmil kultursuorggis
ovddidit girjás dáidda-
ja kultureallima ja sihkkarastit iežas
váikkuheami sámi
kulturovdáneapmái. Sámediggi
deattuha ahte sámi dáidda
ja kultureallin lea girjái,
ja Ráđđi áigu
láhčit dilálašvuođaid
dasa ahte áimmahuššat
ja ain ovddidit girjáivuođa.
Seammás deattuhuvvo ahte
sámi kultuvrra čađa-heapmi
ja viidáset ovdáneapmi
lea nationála ovddasvástádus,
ja ahte stáhta ferte hálddašit
dan ovddasvástádusa gulahaladettiin
Sámedikkiin. Sámediggeráđđi
deattuha maiddái dan dehálaš doaimma
mii ovttasbargošiehtadusain
fylkkagielddaiguin lea kultursuorgái,
erenoamážit
dan dáfus ahte ovddidit
oktasaš ipmárdusa
gaskal dábálaš Norgga ásahusaid
ja Sámedikki das ahte makkár
dárbbut sámi
servodagas leat kultursuorggis.
Sámediggi gieđahalai
2005 miessemánus Sámediggeráđi dieđáhusa
sámi dáidaga
birra (ášši
33/05). Dieđáhusa ulbmil
lea čájehit
dáiddapolitihkalaš hástalusaid
váldolinnjáid sihke
našuvnnalaččat,
regiuvnnalaččat
ja báikkálaččat.
Dieđá-husa
mielde váilot Sd.dieđ.
nr. 48:s (2002 – 2003) Kulturpolitihkka
2014 rádjái višuvnnat
sámi dáidagii
ja kultuvrii. Sámediggeráđi
mielas lea dárbu čalmmustahttit
sámi dáiddapolitihka dárbbuid
ja fuolahit ahte sámi perspektiivvat
ja višuvnnat maid birra
muitaluvvo, biddjojit seammaárvosažžan
daid dáčča
go dáidda- ja kulturpolitihka
galgá ovddidit ovddasguvlui. Dieđáhus
addá bajilgova visot sámi
dáiddasuorggis ja čilge
suorggi gaskaomiid birra ja lagamus jagiid hástalusaid.
Sámediggeráđđi
bijai 2004 suoidnemánus
ovdan dieđáhusa sámi
museaid birra. Dieđáhus bidjá vuođu
sámi museaovttastahttimii
njeljiin sámi museasiiddain – davvinuorta, davvioarjesámi,
gaskasámi ja lullisámi
museasiiddain. Oasseguorahallan Romssa ja Davit Nordlándda
museaid birra gieđahallojuvvui
Sámedikkis njukčamánu
1. b. 2007:s (ášši
06/07). Sámediggi
mearridii heivehuvvon guovddášmodealla sámi
museadoaimma ovdánahttimii guorahallansuorggis
mas lea munni ráhkadit sierra
sámi museasiidda (geahča
kap. 14.8.3).
Sámediggi áigu čađahit árvvoštallama
doarjjaeavttuin sámi ásahusaide
ja organisašuvnnaide kultursuorggis,
gč. ášši
46/06, čuoggáid
1.2 ja 18.2. árvvoštallamis
galgá earret eará geahčadit dálá ásahusaid
ja organisašuvnnaid mat
leat Sámedikki bušeahta
vuolde ja hábmet eavttuid
go galgá beassat bušehttii
mielde. Sámediggi ii áiggo váldit
fárrui ođđa
organisašuvnnaid ja ásahusaid
iežas njuolggo doaibmadoarjja
bušehttii ovdal go dieđáhus
sámi ásahusaid
birra lea Sámedikki dievasčoahkkima
ovdii biddjojuvvon. Dát
dieđáhus
ovddiduvvo dievasčoahkkinii
jagi 2008, gč. mearrádusa áššis
60/07 Sámedikki
jagi 2008 bušeahtta.
Geahča maiddái
Sámedikki 2006 jahkedieđáhusa
(5. čuoggá)
ja 2007 jahkedieđáhusa
(6. čuoggá).