Sámepolitihkka

15.6.1 Ođđa sámi kulturviesuid prošeavttaid ja plánaid stáhtus

Sámi arkiiva: Vuođđogeađgi Sámi Arkiivva ođđa lanjaide biddjojuvvui eatnamii 2007:s, ja huksemat leat álggahuvvon. Lanjat šaddet oassin Sámi dieđavisttis Guovdageainnus. Statsbygg čađaha prošeavtta. Investeremat vistái ruhtaduvvojit Statsbygga ruhtajuolludemiin Ođastan- ja hálddahusbušeahta vuolde. Plána mielde galgá visti gárvvistuvvot 2009:s. Arkiivadoaimmahat galgá láigohit lanjaid Stáhtabyggas, ja máksá viessoláiggu mii gokčá goluid dan rájes go fárrejit ođđa lanjaide.

Nuortalaš musea Njávdámis Mátta-Várjjagis: Lea ođđa doaibmabidju ja danin das eai leat dál heivvolaš lanjat. Musea huksen álggahuvvui 2007:s ja galgá plána mielde gárvvistuvvot 2008:s. Visti šaddá nuortalaš kultuvrra ja historjjá gaskkustanbáikin. Doppe šaddet earret eará čájáhusat, bádji ja hálddahuslanjat. 37 miljovnna ruvdnosaš gol­lorámma oažžu ruhtadoarjaga Kultur- ja girkodepartemeantta kap. 320 poasttas 73 ovdáneami ja máksinnákcadárbbu mielde. Čujuhuvvo Sd.prp. nr. 59:i (2007–2008) Lassejuolludeamit ja ođđasisvuo­ruheamit mas evttohuvvo ahte gollorámma lasihuvvo 42 milj. ruvdnui. Eaktuduvvo ahte Mátta-Várjjaga gielda addá doarjaga musea jođi­heapmái. Stáhtalaš doarjja jođiheapmái ruhtaduvvo kap.320 poastta 53 siskkobealde, Sámi kul­turulbmilat.

Riikalávdi nationála ja riikkaidgaskasaš ál-bmotmusihkkii, luohtái ja álbmotdánsumii Oslos: Riikalávdi lea vuođđudus man juoigiid Searvi, Landslaget for Spelemenn, Norsk Folkemusikk- og Danselag, Noregs Ungdomslag ja Samspill International Music Network álggahedje 2007:s. KLP Eiendom AS hukse lanjaid, ruhtada ja eaiggáduššá daid. Kultur- ja girkodepartemeanta lea dahkan láigošiehtadusa lanjaide mat earret eará galget geavahuvvot juoigamii. Plána mielde galget lanjat leat gárvásat 2009:s.

ája sámi guovddáš Gáivuonas: Guovddážis leat eanet suohkanlaš doaimmat ja lanjat earret eará NRK Sámirádioi ja Sámediggái. Dat leat huksejuvvon máŋgga vuorus. Maŋimus huksen gárvvistuvvui 2005:s Romssa fylkkasuohkana ja Sámedikki doarjagiin. Dál plánejuvvojit ođđa lanjat museai ja sámi girjerádjui. 22 milj. ruvdnosaš gollorámma ruhtaduvvo doarjagiin kap. 320 poasttas 73. Kultur- ja girkodepartemeanta lea addán Statsbyggii bargun plánet ja čađahit prošeavtta. áigeplána ii leat mearriduvvon, muhto Statsbygg jáhkká ahte viiddideapmi sáhttá gárvvistuvvot 2010:s.

Saemien Sijtes Snoasas lea museii gullevaš ovddasvástádus lullisámi kultuvrii. Dán oktavuođas dárbbaša ásahus stuoridit viesu earret eará ođđa bistevaš čájáhuslanjain ja auditoriain. Dasa lassin plánejuvvo ođasmahttit dálá lanjaid dahje hukset ođđa lanjaid maid eará sámi ásahusat sáhttet láigohit. Davvi -Trøndelága fylkkasuohkan lea mearridan addit 10 miljovnna ruvdnosaš ruhtajuolludeami investerendoarjagii ja Snoasa suohkan lea mearridan addit 1,5 – 2,5 miljovnna ruvdnosaš doarjaga ođđa geidnui ja lanjaide eará vuođđostruktuvrra. Kultur- ja girkodepartemeanta lea njukčamánus 2008 bivdán Statsbygga čielggadit ovdaprošeavtta.

Sámi dáiddamusea Kárášjogas: Davveoarji museasiida lea ráhkadan sámi dáiddamuseai latnja- ja funkšuvdnaprográmma. Plánaide gullet čájáhusat, kafea, auditoria, kantuvrrat ja magasiinnat. Davveoarji museasiida lea ohcan, muhto ii leat ožžon doarjaga kap. 320 poasttas 73. Sd.prp. nr. 1:s (2007 – 2008) daddjojuvvo prošeavtta birra ahte dat gullá «lagamus jagiid vuoruhuvvon prošeavt­taide» vuolde.

Departemeanta lea ožžon doarjjaohcamiid plánet ođđa vistti Várdobáikki sámi guovddážii Evenáššis ja ođđa teáhtervistti Guovdageidnui Beaivváš Sámi Teáhterii. Sd.prp. nr. 1:s (2007 – 2008) muitaluvvo dáid prošeavttaid birra «eará prošeavttaid vuolde»