St.dieđ. nr. 28 (2007-2008)

Sámepolitihkka

1.1 Sámediggi

Sámediggi lea sámiid álbmotválljen orgána Norggas ja dasa válljejit sámit sámiid. Sámedikkis lea dál viđát válgaáigodat. Dán áigodagas leat Sámedikkis ovtta mađe nissonolbmot ja almmáiolbmot. Sámi parlameantan galgá Sámediggi bargat oktasaš sámi identitehta suodjalemiin ja ovddidit ja hukset sámi servodaga.

Sámi álbmogii alccesis galgá addot vuoigat­vuohta ja vejolašvuohta láhčit eavttuid ja meroštallat boahtteáiggi dárbbuid. Dát mearkkaša dan ahte stáhta Norga ollásit dohkkeha sámiid vuođđo iešmearridanvuoigatvuođa álbmogin ja eamiál­bmogin Norggas.

Norgga stáhta lea vuođđuduvvon guovtti ál-bmoga eatnamiidda, sápmelaččaid ja norgalaččaid. Dát bidjá sámi álbmoga erenoamáš dillái Norgga eamiálbmogin. Min vuoigatvuođat go leat sápmelaččat, álbmot ja eamiálbmot mas lea sierra kultuvra, leat min bajimuš dási politihka ja min višuvnna guoddit sámi servodaga dáfus.

1.1.1 Dásseárvu

Sámediggi lea 2006s bargan aktiivvalaččat dásseárvvuin. Sámediggeráđđi ovddidii guovvamánus 2006 dásseárvopolitihkalaš čilgehusa Sámediggái. Čilgehusas biddjojedje guovddážii muhtun áŋgiruššansuorggit dásseárvvu siskkobealde. Dat ledje earret eará suorggit nugo válgaovddastus, dárbu dutkat ja ráhkadit statistihkaid, nissonol­bmuid searvadahttin resursahálddašeamis, iešmearridanvuoigatvuohta maiddái iežas goruda badjel, veahkaválde- ja vearredahkoproblema­tihkka, ealáhusovddideapmi ja sohkabealit.

Sámediggi lea bargan aktiivvalaččat gulahallama buoridemiin sámi organisašuvnnaiguin ja lea doallan čoahkkimiid guvttiin nissonorganisašuvnnain ja dievdoservviin Dievddut. Čoahkkimiid ul-bmilin lea leamaš oažžut árvalusaid organisašuvnnain hástalusaide mat leat dásseárvvu siskko­bealde ja ovttas gávnnahit prošeavttaid mat sáhtášedje ovdánahttit dásseárvvu sámi servodagas.

Sámediggi lea 2006s šiehttan ovttasbarggu Sámi NissonForumiin go guoská davviriikkalaš sámi dásseárvokonferánssa čađaheapmái. Konferánsa dollo cuoŋománus 2007. Stivrenjoavkkus leat Sámi NissonForuma, Sáráhká, Dievddut searvvi, Sámedikki nuoraidpolitihkalaš lávdegotti ja Sámedikki ovddasteaddjit . Sámediggi lea maid dán oktavuođas ovttasbargamin Mánáid- ja dásseárvodepartemeanttain vai ráhkaduvvošii strategiijadokumeantta konferánsii. Danne vai buorebut sihkkarastojuvvošii konferánssa čuovvoleapmi.

Sámediggi lea 2006s álggahan barggu heivehit dásseárvvu áššemeannudeamis. Guokte seminára leat dollon fáttá birra.