Sámepolitihkka

1.2.1 Guovllulaš ovttasbargu

Sámedikki guovllupolitihka bajimuš mihttomearri lea doalahit ássanminstara váldodovdomearkkaid ja sihkkarastit ovddidanvejolašvuođaid ja dássásaš eallineavttuid sámi álbmogii. Go dán mihttomeari galgá juksat, de lea dárbu ahte gávdnojit stabiila ja einnostahtti rámmaeavttut sámi guovlluin. Ovttasbargošiehtadusat fylkkagielddaiguin leat gaska­oapmin sihkkarastit eanet stabiila ja einnostahtti rámmaeavttuid. 2006s lea Sámediggi bargan daid ovttasbargošiehtadusaid čuovvolemiin maid Sámediggi lea dahkan ovdal go jahki álggii. Dasto lea bargu gárvvistit ovttasbargošiehtadusa Nordlándda fylkkagielddain leamaš guovddážis. Dát šiehtadus mearriduvvui Sámedikkis čakčamánus 2006 ja Nordlándda fylkkadikkis golggotmánus 2006. Buot fylkkagielddaiguin leat dollojuvvon čuovvolančoahkkimat 2006s ja oktilaččat bargojuvvo buot šiehtadusaid čuovvolemiin. Ovttasbargu Sámedikki ja fylkkagielddaid gaskka lea dađistaga ovddiduvvon ja Sámedikki oainnu mielde lea dát ovttasbargu hui deaŧalaš. Sámediggi lei 2006s ráddjen sierra ruđaid daid prošeavttaid čuovvoleapmái mat čatnasit ovttasbargošiehtadusaide.

Ovddidanprográmma sámiid diliid birra joatkkaskuvllain, lea okta áŋgiruššansuorgi mas Sáme­dikkis leat buorit vásihusat. Prošeakta «Sámi kulturmáhtolašvuohta Romssa joatkkaskuvllain» lea ovttasbargoprošeakta Sámedikki ja Romssa fylkkagieldda gaskka. Prošeakta ruhtaduvvui ovttasbargošiehtadusaid ruđaiguin ja loahpahuvvui guovvamánus 2006. Prošeakta lea buvttihan dan ahte eanet joatkkaskuvllat Romssas barget máhtolašvuođa vuođul sámi ávdnasiiguin. Sámediggi attii golggotmánus 2006 ruđaid dakkár prošeavttaid joatkimii main maiddái fidnofágalaš skuvllat leat ulbmiljoavku.

Ráđđehus lea 2006s bargan stuorradiggedieđáhusain ođđa regiovnnaid doaimmaid birra, ja dat ovddiduvvui juovlamánus 2006. Sámediggeráđđi lea hálddašanođastusa oktavuođas leamaš mielde proseassas ráđđehusain hálddašano-đastusa sisdoalu birra. Sámediggi meannudii prinsihpalaš vuođuin hálddašanođastusa dievasčoahkkimis čakčamánus ja dan ovddabealde dollui miniseminára Sámedikki áirasiidda hálddašanođastusa birra. Mearrádus biddjui vuođđun vuosttaš konsultašuvnnain gieldaministariin golggotmánus.

Sámediggi lea ádden nu ahte áššeoasálaččaid gaskka lea ovttaoaivilvuohta das ahte Sámedikki sajádat ii galgga láivuduvvot. Dat galgá sihkkarastojuvvot lága bokte dahje gonagaslaš resolušuvnna rievdadusa bokte vai dat váldi mii Sámedikkis dál lea konsultašuvdnašiehtadusa bokte guoská maid regiovnnaide. Go konkrehta doaibmasirdinevttohusat leat ovddiduvvon, de galget čađahuvvot duohta konsultašuvnnat. Dasto galget sihke regiovnnat ja Sámediggi doaibmasirdimiin oažžut ollislaš buhtadusa doaimmaid ovddas maid váldet badjelasaset. Sámediggi vuordá ahte Stuorradiggi barggu čuovvoleamis hálddašanođastusain váldá vuhtii daid mearkkašumiid mat ovdanbohtet bajábealde.

Sámediggi oaivvilda ahte konsultašuvdnaprosedyrat eai leat čuvvojuvvon proseassas nugo lea čállon stuorradiggedieđáhusas. Danne go eavttut ollislaš diehtojuohkima ja prinsihpaid hárrái ahte áššeoasálaččat konsultašuvnnain galget ráhčat dan badjelii ahte boahtit ovttaoaivilii, eai leat čuvvojuvvon. Sámediggi ii leat duođas ožžon dieđuid áššiid sisdoalus ii ge leat ožžon vástádusa buot daid árvalusaide maid Sámediggi lea addán stáhtaráđđái.