Sámepolitihkka

1.6.1 Sámegiela hálddašanguovlu

Norggas lea Sámelága giellanjuolggadusaid bokte sihkkarastojuvvon sámegielagiid vuođđo vuoigatvuohta geavahit sámegiela.

2006s laktojuvvui Divdasvuona suohkan ja Norlándda fylkkasuohkan sámegiela hálddašanguvlui. Dalle gullet ge čieža gieldda ja golbma fylkkagieldda dán hálddašanguvlui. Divdasvuona suohkana laktin hálddašanguvlui lea mielddisbuktán ahte julevsámegiela geavaheaddjiide leat sihkkarastojuvvon vuođđo vuoigatvuođat Sámelága giellanjuolggadusaid ektui. Dainna lea Sámediggi duhtavaš. Sámediggi oaivvilda ahte gielddat mat leat hálddašanguovllus, fertejit leat dihtomie­lalaččat ovddasvástádusaset ektui Sámelága giellanjuolggadusaid ulbmila ollašuhttima oktavuođas.

Sámedikkis lea mihttomearrin oažžut eanet gielddaid sámegiela hálddašanguvlui. Sámediggi lea doallan čoahkkimiid Storfjord, álttá ja Snåase suohkaniiguin dainna áigumušain ahte laktit daid maid áiggi mielde hálddašanguvlui. Boahtteáiggis lea erenoamáš deaŧalaš ahte gielddat maid lullisámi guovllus laktojuvvojit sámegiela hálddašanguvlui. Dát sáhttá leat mielde nannemin ja ovddideamen lullisámegiela geavaheami. Danne lea hui buorre go Snåase suohkan juovlamánus 2006 lea mearridan ahte ohcet laktojuvvot hálddašanguvlui. Sámedikkis leat leamaš diehtojuohkinčoahkkimat máŋggain gielddain dan birra makkár vuoigatvuođat ja geatnegasvuođat álbmogis ja gielddain leat dalle go gielda gullá hálddašanguvlui.

Sámediggái lea deaŧalaš doallat lávga oktavuođa daid gielddaiguin ja fylkkagielddaiguin mat gullet sámegiela hálddašanguvlui ja čilget makkár oktasaš hástalusat dain leat go guoská sámegiela geavaheami ovdánahttimii. Dien oktavuođas dollojuvvui čoahkkin ođđajagimánus masa Sámediggi lei bovden sámegiela hálddašanguovllu gielddaid ja fylkkagielddaid. Dasto lei Snåase suohkan ja Davvi-Trøndelága fylkkasuohkan bovdejuvvon čoahkkimii. Čoahkkimis ovddidedje gielddat ja fylkkagielddat plánaideaset ja áigumušaid ja hástalusaid mat leat ovddabealde sámegiela geavaheami ektui. Sámediggi čilgii čoahkkimis guovttegielalašvuođa ruđaid geavaheami raporterema, njuolggadusaid evaluerema ja vejolaš geahččoortnega ásaheami birra sámegiela váste.