Sámepolitihkka

8.1.2 Sámedikki politihkalaš doaibma

Sámediggi čoahkkana dievasčoahkkimii njelljii jagis. Sámediggeválga čađahuvvo oktan stuorradig­geválggaiguin. Go Sámediggi vuođđuduvvo juohke njealját jagi, vállje Sámedikki dievasčoahkkin sámediggeráđi mas leat vihtta áirasa. Sámedikki dievasčoahkkin mearrida jienastemiin mo oppa ráđi čoahkádus galgá leat. Sámediggeráđđi lea válljejuvvon jus dat oažžu eanet go beali jienastagain vuosttaš jienasteamis. Sámediggeráđi bargamušat leat jođihit ja fuolahit Sámedikki oktilis doai­bmama, gulahallama ja konsultašuvnnaid ráđđehusain ja eará eiseválddiiguin. Sámediggeráđđi ovddida áššiid čoahkkinjođihangoddái mii de fas ráhkada áššelistta ja juohká áššiid lávdegottiide.

Govus 8.1 Sámedikki dievasčoahkkinlatnja

Gáldu: Jaron Hollan

Maŋŋágo Sámediggi lea vuođđuduvvon válgga maŋŋá, válljejuvvo válgalávdegoddi mii árvala buot lahttoevttohasaid lávdegottiide, doarjjastivrii ja Sámi parlamentáralaš ráđđái.

Sámedikki čoahkkinjođihangotti válljen čađahuvvo gorrelohkoválgan. Čoahkkinjođihangottis leat jođiheaddji (Sámedikki dievasčoahkkinjođiheaddji), sadjásaš jođiheaddji ja golbma lahtu. Čoahkkinjođihangoddi ráhkada áššelistta, gohčču čoahkkimiidda ja jođiha Sámedikki dievasčoahkkimiid.

Sámedikki dievasčoahkkimis válljejuvvojit lahtut njealji lávdegoddái, Plána- ja finánsalávdegoddái, Bajásšaddan- ja oahppolávdegoddái, Ealáhus- ja kulturlávdegoddái ja Bearráigeahččanlávdegoddái. Jagis dollojuvvojit njeallje dievasčoahkkima maid ovdalaš leat lávdegoddečoahkkimat. Lávdegottit ovddidit evttohusaid dievasčoahkkimii dain áššiin maid čoahkkinjođihangoddi sádde lávdegottiide. Bearráigeahččanlávdegoddi ovddida mearrádusevttohusaid sierra njuolggadusaid vuođul.

Sámedikki ođđasisorganiserema oktavuođas jagi 2000 ja Sámi kulturráđi, Sámi ealáhusráđi, Sámi kulturmuitoráđi ja Sámi oahpahusráđi heaittiheami maŋŋá ásahii Sámediggi jagi 2001 Sámedikki doarjjastivrra man ovddasvástádus galgá leat Sámedikki doarjjaruđaid hálddašeapmi. Sámedikki doarjjastivrra njuolggadusaid lea Sámediggi mearridan. Doarjjastivrra čieža lahtu leat Sámedikki áirasat ja sadjasašáirasat válljen Sámedikki áirasiid ja sadjásašáirasiid gaskkas. Lahtut válljejuvvojit ovtta válgaáigodahkii. Doarjjastivra juogada ruđaid dain stipeanda- ja doarjjaortnegiin mat leat kultur- ja ealáhusovddideami, oahpahusa, giela, kulturmuittuid ja dearvvašvuođa- ja sosiálabálvalusaid várás. Dat ortnegat maid Sámedikki doarjjastivra hálddaša, bohtet ovdan Sámedikki jahkásaš bušeahtas.