8.7.2 Sámi kulturmuitohálddašeami boahtteáigásaš organiseren
I Sd.dieđ. nr. 16 (2004 – 2005)
Eallit kulturmuittuiguin daddjojuvvo ná:
Gažaldaga sámi
kulturmuitohálddašeami boahtteáigásaš organiserema
birra galgá dakkár
bargojoavku čielggadit mas
leat mielde Birasgáhttedepartemeanta, Gielda-
ja guovlodepartemeanta, Riikaantikvára
ja Sámediggi. Bargu galgá leat
gárvvis jagi 2005 vuosttaš jahkebeali.
Geahččalanortnet
mas váldi lea biddjojuvvon
njuolgga Sámediggái,
jotkojuvvo dasságo loahpalaš organiseren
lea mearriduvvon.
Bargojoavkku bargomearrádusa ráhkadedje
departemeanttat ja Sámediggi
ovttasráđiid.
Bargomearrádus lei čielggadit boahtteáigásaš bistevaš hálddašanortnega
man váldi biddjojuvvui njuolgga
Sámediggái,
ja čielggadit válddi
ja bargamušaid vejolaš juogadeami
nu ahte váldi ja bargamušat biddjojuvvojit
njuolgga Sámediggái
ja ahte váldi ja bargamušat
biddjojuvvojit eará kulturmuitohálddašeapmái.
Bargojoavku galggai maiddái
geahčadit eará organiseren-
ja váldejuohkinmálliid
mat sihkkarastet sámi dadjamuša
sámi kulturmuittuid hálddašeamis.
Bargojoavkku raporta gárvánii
borgemánus 2007.
Bargojoavku lea árvvoštallan makkár
málliid mielde sáhtášii
organiseret sámi kulturmuitohálddašeami.
Bargojoavku lea geahčadan
sámi kulturmuitohálddašeami
lágalaš vuođu,
ja čujuhan diliide maid
lea vuođđu čuovvolit
viidáseappot, ja vel árvvoštallan
oktavuođa bajimus sámepolitihkalaš gažaldagaide. Guovddáš čuolbmačilgehusat čatnasit
earret eará bagadanvejolašvuhtii
ja váiddameannudeapmái,
ja vel dasa ahte ođđa hálddašanortnet
galgá ollašuhttit álbmotrievttálaš geatnegasvuođaid
ja leat daid rámmaid siskkobealde
mat čuvvot hálddašeapmái
ja váldegeavaheami gustojeaddji
njuolggadusaid.
Sámediggi meannudii bargojoavkku raportta čakčamánus
2007 (áššin
37/07). Sámediggi atná vuođđun
iežas mearrádusas
ahte sámit ieža
fertejit hálddašit
iežaset kulturárbbi. Sámediggi
deattasta dehálaš vuođđojurddan
ahte dan válddi maid Sámediggi
geavaha, lea dat ožžon Stuorradikkis,
dat mearkkaša lága
bokte. Sámediggi oaivvilda
viidáseappot ahte váidalusa
galget gieđahallat sámediggevuogádagas.
Sámediggi atná viidáseappot
vuođđun
ahte Birasgáhttendepartemeanta
ain lea dat fágadepartemeanta
mas lea ovddasvástádus
kulturmuitolágas, ja dan
láhkai dat váikkuha
sakka lága dulkomii ja hálddašangeavada
ovddideapmái. Sámediggi
lea mielas dasa ahte láhkaásahusa
ja láidestusaid mearrideamis
sáhttá addit
dárkilet njuolggadusaid
kulturmuittuid guovtti hálddašaneiseválddi
ovttasbarggu birra ja ášše-meannudeami
birra.
Sámediggi oaivvilda ahte
Sámedikki váldi
hálddašit
sámi kulturmuittuid berre
mearriduvvot kulturmuitoláhkii nu
fargga go vejolaš. Dasto
cealká Sámediggi
mearrádusastis ahte Sámediggi
berre oažžut dárbbašlaš bušeahttalasáhusa
nu ahte sáhttá čađahit
boahtteáigásaš ja dohkálaš sámi
kulturmuitohálddašeami.
Sámediggi nanne iežas
mearrádusas ahte Sámedikkis ii
leat vuođđu čađahit
sámi kulturmuitohálddašeami
jus dát vuordámušat
eai čuovvoluvvo dorvvolaš vuogi
mielde.
Ráđđehus
atná vuođđun
ahte go hábme boahtteáigásaš sámi
kulturmuitopolitihka, de galgá geahččalit
sihkkarastit sámi váikkuhanvejolašvuođaid álbmotrievttálaš geatnegasvuođaid
mielde, hálddašeami
váldegeavaheapmái
gustojeaddji njuolggadusaid mielde ja bajimus kulturmui-to- ja sámepolitihka
mielde. Sámediggi ii leat
man ge vuollásaš orgána
ii ge dan sáhte dábálaččat
gohččut čađahit hálddašanbargamušaid
eara láhkai go lága
bokte, gč. kap. 7.4.2.
Ráđđehus
lea evttohan rievdadusa kulturmuitolága § 28:i
mas láhkavuođđu
fápmudit Sámediggái
aiddostahttojuvvo, gč. Od.prp.
nr. 23 (2007 – 2008).
Ráđđehus
atná muđui vuođđun
ahte gažaldagat váiddaortnegiid
birra, bagadeami birra, vejolaš lágalašvuođabearráigeahču
birra jna. sámi kulturmuitohálddašeami boahtteáigásaš organiseremis
galget árvvoštallojuvvot
láhkabarggus Sámedikki
rievttálaš sajádaga oktavuođas
(gč. kap. 7.4.9).
Dat mii guoská Sámedikki
kulturmuitobarggu ekonomalaš vuđđui,
juolluduvvo Birasgáhttendepartemeantta bušeahta
bokte doarjja sámi kulturmuittuid
bargui (kap.1429 Riikaantikvára,
poasta 50). Ruđat galget
vuosttažettiin geavahuvvot
stuorát ortnegisdoallan-
ja ovddeštanbargguide. Jahkái
2008 lea juolludus lassánan
1 milj. ruvnnuin gitta 3 mij. ruvnno rádjai.
Birasgáhttendepartemeanta
sirddii áigodagas 1993 – 1999
ruđaid 12 virggi ovddas
Gieldadepartemeantta bušehttii.
Hálddahuslaš resurssat Sámedikki
kulturmuitobargui juolluduvvojit odne Sámediggái
Bargo- ja searvadahttindepartemeantta bušeahtas.