14.3 Hástalusat sámi árbedihtui
guoski barggus
árbediehtu čájeha
ovdamearkkaid sámi kollektiiva
dieđus ja muittus. Bargu CBDa čohkkenraporttaid
ráiddus árbedieđu
birra – «Composite Report», ONa Bistevaš forum
ja Sámediggi aiddostahttet
ahte dát diehtu lea maŋás mannamin
nu ahte lea hoahppu dan duođaštit,
ceavzzihit ja geavahit. Earret eará rievdan
birasdilit ja eallinvierut váikkuhit
dasa ahte dieđut jávket. Dát
lea maiddái dakkár
diehtu mii dáidá leat
mávssolaš daid dálkkádatnuppástusaid
ektui, maid mii dál dárkot.
Leat máŋga čoavddekeahtes hástalusa
ja gažaldaga mat čatnasit sámi árbedihtui.
Ja de leat máŋga
riikkaidgaskasaš bargoneavvu
maid ferte árvvoštallat
geavahišgoahtit go árbedieđuid
geavatlaš bargu galgá čađahuvvot. Ráđđehus
háliida ahte dáid hástalusaid
galget Sámediggi, áššáigullevaš departemeanttat
ja guovdilis fágaeiseválddit digaštallat.
Dárbu lea árvvoštallat
earret eará árbedieđuid
registrerenvuogi ja -vuogádaga,
vurkkodeami ja geavaheami, daid duođaštandoaibmabijuid
strategiijaid maid báikkálaš ásahusat čađahit, eaiggátdilálašvuođaid
prisihpaid čielggadeami,
geavaheami ja vuoigatvuođaid
mat čatnasit sámi árbedihtui
jna. Ferte maiddái árvvoštallat galgá go
gulaskuddat eará riikkaiguin makkár
vásáhusat
sis leat árbedieđuid
barggus, ja galgá go geavahit eará vejolašvuođaid
mat leat riikkarastásaš ovttasbarggus.
Dákkár
hástalusaid dusten gáibida
barggu maid ferte konkretiseret máŋga
jagi, ja dat gáibida ásahusaid
ja organisašuvnnaid gaskasaš ovttasbarggu
báikkálaččat,
guvllolaččat,
riikkalaččat
ja riikkaidgaskasaččat.
