21.5.3 Duodji
Duodji lea dehálaš sámi ealáhus,
ja lea sierradilis kulturguoddi ealáhussan.
Sámediggi lea álggu
rájes hálddašan
doarjagiid duodjái. 2008 juohká Sámediggi
2,5 milj. ruvnno duodjeásahusaide
Duodjeinstituhtta, Almmáivákki
duodjesearvi, Unjárgga Sámiid
Duodje ja Duojáriid Dállu
OS.
Sámediggi lea ovttas
duodjeservviiguin ráhkadan
váldošiehtadusa
duodjeealáhussii. Dás šiehtadallo jahkásaš ealáhusšiehtadus gaskal
duodjeservviid ja Sámedikki. Šiehtadus
várre ruđa
doaibmadoarjagii, čálgoortnegiidda,
investeremiidda, ovdánahttindoaimmaide
ja mearkagálvodoibmii jna.
2008 šiehtadus gártá oktiibuot
8,22 milj. ruvnno.
Sámediggi lea čállán raportta
duodjeealáhusa ekonomalaš dili birra,
mii ee. galgá leat guorahallanvuođđun
daid doaimmaide mat šaddet
ealáhusšiehtadusa
bokte. Sámedikki mielas
lea dehálaš ahte ealáhusšiehtadusa
gaskaoamit bohtet doaimmaheaddjiide ávkin,
ja ovddidit iežasduddjon
duoji.
Oktiibuot leat 59 duojára
dohkkehuvvon daid eavttuid mielde maid šiehtadusbealit
leat bidjan. Šiehtadusbealit
leat ovttaoaivilis ahte ráhkaduvvo
duodjeregistar. Dál lea
proseassa dan muttus ahte Datatilsynet lea dan dohkkeheamen.
Sámediggi lea árvvoštallagoahtán
duoji vuovdinorganisašuvnnaid
ja Duojáriid Dálu. áiggan
lea ee. árvvoštallat dáid
organisašuvnnaid ovdáneami,
ja oaidnit makkár mearkkašupmi
dain leat duojáriidda
ja báikegoddái.
Boazodoalu ja duoji oahppokantuvra Vuotnabađas
lea ovddasvástidan oahpahalliortnega
duojis guovtti jagáš prošeaktan
2004 rájes. Dát
lea leamaš ovttas Romssa
ja Finnmárkku fylkkagielddaiguin.
Prošeavtta ulbmilin lea leamaš sihkarastit
ahte ođđa
oahppit álget duoji fágaohppui.
Dál lea fidnen máŋga
oahpahallišiehtadusa duojis,
ja máŋggas
sis leat váldán
fágareivve. Fágareive eaktuda
ahte čađaha
fidnoteoriija. Vásáhusat
leat ahte fidnoteoriija lea oahppanáiggis
buoremus ávkin. Sámediggi
ruhtada dán ortnega vai dainna
sáhttá joatkit
gitta dassá go visot oahpahallit
leat loahpahan šiehtadusaideaset.
Sámediggi lea juolludan
bargostipeanddaid duojáriidda
guđet áigot
ovddidit doaimmaideaset. Lea vel álggahuvvon álggaheaddjioahppu
ja mearkagálvodoaimma bargu.
Sámediggi lea čállán raportta
ahte duojárat eai galggašii dárbbašit
máksit lassiárvodivada,
vai ná buoridivččii gánnáheami
duojis.
Geahča maiddái
Sámedikki 2006 jahkedieđáhusa čuoggá 9.1
ja 2007 jahkedieđáhusa čuoggá 10.1.
Lotnolasealáhusaid árvoháhkanprográmmas
leat doaibmabijut duoji várás.
Kultur- ja girkodepartemeantta gohččuma
mielde lea árbevirolaš duodji čielggaduvvon,
gč. 14.12.4 kap.
