Sámepolitihkka

2.4.3 Suodjalanplánat

Suodjaleapmi sámi guovlluin sáhttá váikkuhit dan ahte ávnnaslaš eavttut suodjaluvvojit sámi kultuvrra doalaheapmái, ovddideapmái ja viidáset gaskkusteapmái. Dát eaktuda dattetge ahte suodjalanproseassa, sisdoallu ja hálddašeapmi eai amasmahte, muhto nannejit sámi kultuvrra.

Ođđajagimánu 2007 šiehtadusas suodjalanplánabarggu njuolggadusaid hárrái sámi guovlluin, konkretiserejuvvojit konsultašuvnnat suodjalaneiseválddi ja báikkálaš sámi beroštumiid gaskka, ja suodjalaneiseválddiid ja Sámedikki gaskka. Šiehtadus mearkkaša dan ahte Sámediggi einnostahtti vugiin, ollislaččat ja fágalaččat dohkálaš vugiin galgá konsulteret golbma iešguđet hálddašandási. Seammás galgá doallat oktavuođa sámi beroštumiiguin ja báikegottiiguin ja gulahallat daiguin, ja sihkkarastit báikkálaš searvama ja eavttuid bidjama buot suodjalanbargguide sámi geavahan- ja ássanguovlluin. Konsultašuvnnat ja gulahallan máŋgga hálddašandásis gáibidit ollu resurssaid Sámedikkis. Sámediggi vuordá eanet resurssaid dáid doaimmaid goziheapmái.

Konsultašuvnnat leat čađahuvvon álbmotmehciid, eatnadatsuodjaleami ja luonddureserváhtaid ektui maŋŋá go šiehtadus dahkkojuvvui. Dasa lassin leat čađahuvvon konsultašuvnnat hálddašeami ja hálddašanplánaid ektui.

Birasgáhttendepartemeanttas ja Sámedikkis lea leamaš ovttaoaivilvuohta dain suodjalanáššiin maid Ráđđehus ja Luondduhálddašandirektoráhta leat meannudan. Dasto lea šaddan ovttaoaivil­vuohta báikkálaš/guovllulaš dásis fylkamánniiguin ahte ásahuvvo sierra bargolávdegoddi suodjalanproseassaide. Luondduhálddašan direktoráhtain lea čađahuvvon konsultašuvdna hálddašanválddi fápmudeamis guovtti álbmotmeahci ektui (Várnjárga ja Sievju) man oktavuođas ii šaddan ovttaoaivilvuohta.

Sámediggi oaivvilda ahte suodjalaneiseválddit orrot veaháš buorebut guldališgoahtán ja áddegoahtán daid oainnuid maid Sámediggi ovddida. Go guoská álbmotmehciid hálddašanválddi fápmudeapmái, de oaivvilda Sámediggi ahte jos hálddašeapmi galgá leat ILO-konvenšuvnna nr 169 artihkkala 15 nr 1 gáibádusaid siskkobealde almmolaš rievttálaš searvamis resurssaid geavaheami, hálddašeami ja suodjaleami oktavuođas, de gal fertejit ásahuvvot sierra hálddašanstivrrat main leat ovddasteaddjit maiddái Sámedikkis. Sámediggi áigu joatkit oktasaš hálddašanortnegiid ásahanbargguin.