1.5.5 Valáštallan
Sámi valáštallamis
lea nana identitehtahábmejeaddji
beaktu ja das lea deaŧalaš atnit
fuola ja ovddidit viidáseappot.
Ferte vuoruhit barggu ahte oažžut
sadjái rámmaeavttuid
vai sámi valáštallanjođiheaddjiin
ja valáštalliin
lea vejolaš bargat valáštallamiin
sihke amatora- ja njunušvaláštallandásis. Dán
geažil dárbbašuvvojit
mealgat eanet speallanruđat
sámi valáštallamii.
Sámiid Valáštallanlihttu/Samenes
idrettsforbund (SVL) ja Sámi Spábbačiekčanlihttu/Samisk
fotballforbund (SSL) organiserejit valáštallandoaimmaid
sámi álbmoga
váste dain guovlluin gos
sámit ásset, rájárastá perspektiivvain.
Go dát searvvit organiserejit
sámi meašttirgilvvuid
ja sámi riikkajoavkkuid,
de leat dat mielde nannemin ja ovddideamen gullevašvuođa
mii lea sámiid gaskka riikkarájáid
rastá. Dát
lea Sámedikki oainnu mielde
hui mávssolaš sámi álbmogii,
ja lea deaŧalaš láhčit
diliid nu ahte dán doaimma
sáhttá bisuhit
ja ovddidit. Deaŧalaš lea
oažžut sámi
valáštallamii
einnostahtti davviriikkalaš ruhtadeami.
Sápmi searvvai valáštalliiguin
ja kulturbargiiguin Arctic Winter Games (AWG) nammasaš doaluide
mat lágiduvvojedje Alaskas
njukčamánus
dán jagi. AWG lea valáštallandoalut
ja kulturdoalut árktalaš guovlluid
nuoraid váste ja dat lágiduvvojit
juohke nuppi jagi. Sámediggi
ruhtadii mealgat Sámi searvama
AWGs. Sámi oasseváldit,
sihke valáštallit
ja kulturbargit ovddastedje sámi ál-bmoga
dakkár vugiin maid Sámediggi
atná árvvus.
Sámedikki mihttomearrin
lea láhčit
diliid nu ahte sámi nuorat
maiddái boahtteáiggis
ožžot vejolašvuođa
leat mielde dáin árktalaš dálvevalaštallamiin. Valáštallandoaimmat
leat buorrin ovdamearkan ovttasbargui ii dušše sámiid
gaskka, muhto maiddái eará eamiálbmogiid
gaskka, ja dat lea geavatlaš davveguovlopolitihkka.
Sápmi searvvai ja vuittii
2006 VIVA World Cupa, mii lágiduvvui
Occitanias Frankriikkas. Dát
leat máilmmemeašttirgilvvut spábbačiekčamis
daid guovlluid ja našuvnnaid
váste mat eai leat ožžon
lahttovuođa FIFAs. Searvan ruhtaduvvui
earret eará Bargo- ja searvadahttindepartemeantta,
Sámedikki ja soames fylkkagieldda
doarjagiin. Sámedikki mielas dát
lea positiivvalaš doaibmabidju,
vaikko meašttirgilvvuide
serve ge unnán.
Sámediggi doarju Romssa
ohcama lágidit dálve-OG
2018s. Sámediggi oaivvilda
ahte dálve-OG davvin sáhttá mearkkašit
ollu sámi servodat- ja identitehtahuksemii.
Jos Romsa čujuhuvvo ohcangávpogin,
de áigu Sámediggi
searvat riikkaidgaskasaš kampánjai
vai Romsa vuoittášii
gilvvu beassat lágidit dálve-OG
2018s. S��mediggái
lea mearrideaddji deaŧalaš ahte
OG-prošeakta goziha sámi
beroštumiid. Sámediggi
oaivvilda ahte dán sáhttá gozihit
dainna lágiin go ohccisearvvi
hálddahusas ja iešguđet
mearrádusjoavkkuin lea áššáiguoski
sámi gelbbolašvuohta,
ja ahte dasa vuoruhuvvojit siskkáldas
resurssat prošeavtta buot muttuin.