St.dieđ. nr. 28 (2007-2008)

Sámepolitihkka

2.4.5 Boraspirehálddašeapmi

Boraspiret goddet ollu sávzzaid ja bohccuid sámi guovlluin. Sávzadoalu ja boazodoalu ekonomalaš vuođđu ii galgga goarránit boraspiriid geažil. Ii sáhte leat riekta go ovttaskas boanda ja boazoeaiggát galgá gillát daid vahágiid mat bohtet das go boraspiret hálddašuvvojit ekologalaččat eahpedássedit. Hástalussan lea suodjalit ealáhusberoštumiid guovlluin gos leat ollu boraspiriid dahkan vahágat.

Boraspiriid bearráigeahččan ja nálleregistreren ii leat velá ge dohkálaš. Sámedikkis ii leat luohttámuš daid registreremiidda maid vuođul boraspirenálit regulerejuvvojit. Duohtavuođas leat boraspiret ollu eanet go mat leat registrerejuvvon.

Sámediggi oaivvilda ahte galget addojuvvot dárbbašlaš resurssat beavttálmahttit boraspiriid goddima. Eanaš goddinlobiiguin eai nagot goddit boranávddi.

Máhtolašvuođa ovddideami dihte ferte nannoseappot áŋgiruššat dutkamiin. Boraspiret leat juoh-ke beaivvi birra jagi doppe gos boazodoallu ge lea. Erenoamážit boazodoalloguovlluid ektui lea unnán dutkojuvvon.

Gonagasgoaskima hálddašeami ovddideapmi ferte álggahuvvot. Ii sáhte šat joatkit passiivvalaš buhtadusaid máksimiin almmá ahte čađahuvvojit makkárge doaibmabijut dahje reguleremat. Ovdamearkka dihte lea Finnmárkkus duođaštuvvon ollu jagiid ahte gonagasgoaskin dahká sullii seamma stuorra vahágiid go geatki.

Sámediggi nammada ovtta viđa lahtu gaskkas guovllulaš boraspirelávdegottiide guovlluin gos leat sámi ealáhusberoštumit. Sámediggái lea deaŧalaš ahte lahtut bures gulahallet guovllu ealáhusberoštumiiguin. Dán dihte leage deaŧalaš ahte ásahuvvojit fásta deaivvadeamit organisašuvnnaide ja boraspirehálddašeapmái.

Sámediggi gáibida ahte juolluduvvojit ruđat náliid buorebut reguleremii, buoret ortnegiidda vahátelliid goddimii, eanet dutkamii, gonagasgoaskima hálddašeapmái vuogi ovddideapmái, ja dasto buorebut bargat organisašuvnnaid ja hálddahusa gaskasaš gulahallamiin vai lea vejolaš čađahit mearriduvvon boraspirepolitihka. Dáin guovlluin sturrot dušše ain vahágat ja buhtadusaid máksimat jos eai čađahuvvo vahágiid eastadandoaibmabijut.