Sámepolitihkka

8.8 Sámediggeválga

Od.proposišuvnnas nr. 43 (2007 – 2008) evttohii ráđđehus rievdadit sámelága mearrádusaid Sámedikki válgaortnega birra. Láhkarievdadus­evttohusat galget váikkuhit dasa ahte eanebut servet sámediggeválgii ja sihkkarastá sámediggái stuo­rát lobálašvuohta ja stáhtusa. Evttohuvvon rievdadusat dagahit ahte Sámedikki mandáhtajuohku oktiivástida jienastagaiguin.

Rievdadusevttohusat gusket earret eará válgabiirejuhkui ja mandáhtajuhkui. Sámediggeválgga válgabiirriid logu evttohedje geahpedit dálá gol­bmanuppelogis čižii. Rievdadus dagaha ahte dan ortnegii mas leat njeallje dássenmandáhta, ii leat šat dárbu, ja dat ortnet evttohuvvo heaittihuvvot. Sámediggái báhcet dalle 39 mandáhta. Evttohuvvon lea ahte rievdadanevttohusat mearriduvvojit jagi 2008 giđđasešuvnnas ja vurdojuvvojit čađahuvvot jagi 2009 sámediggeválggas.

Sámedikki iežas válgaortnega rievdadeapmi lea dakkár ášši mas lea lunddolaš ja ulbmillaš ahte Sámedikkis lea mearkkašahtti dadjamuš, ja danne válljii ge ráđđehus deattuhit Sámedikki oainnu láhkarievdadanbarggus. Láhkaevttohusaid dehálaš vuođđu lei raporta fágalaš áššedovdijuhkosis maid Sámediggi lei nammadan, ráđđádaladettiin departemeanttain.

Govus 8.3 Sámedikki jienastuslohku

Gáldu: Statistihkalaš guovddášdoaimmahat

Go Sámediggi meannudii válgaortnetášši čakčat 2007, evttohii Sámediggi ahte váldi mearridit lagat mearrádusaid sámediggeválgga birra galggai addojuvvot Sámediggái alcces, sámelága § 2 – 7 goalmmát lađđasa vuođul, §:s 2 – 11 vuođul ja evttohuvvon ođđa § 2 – 4 goalmmát lađđasa vuođul. Dát váldi lea dál biddjojuvvon Gonagassii. Sámediggi ovddidii evttohusa maŋŋágo fágalaš áššedovdijuhkosa raporta lei leamaš gulaskuddamis. Departemeantta árvvoštallama mielde ii leat guovdil ovddidit dákkár evttohusa almmá lagat čielggadeami ja gulaskuddama haga. Sámediggi bealistis anii dehálažžan oažžut čađahuvvot eará láhkarievdadusaid nu ahte dat leat fámus 2009 sámediggeválggas. Dán vuođul sohpe departe­meanta ja Sámediggi konsultašuvnnain das ahte evttohus Sámedikki láhkaásahusgelbbolašvuođa birra ii galgga árvvoštallojuvvot dás ovdalis namahuvvon proposišuvnnas. Departemeanta áigu árvvoštallat ášši lagabut nu ahte vejolaš láhkaevttohusa galgá sáhttit meannudit buoril ovdal 2013 válgga. áigumuš lea árvvoštallat gažaldaga lagabui láhkabarggu oktavuođas mii galgá álggahuvvot Sámedikki rievttálaš ja formála sajádaga birra, gč. kap. 7.4.9.