Majestehta Dronnet

Dronnet bajásšattai Vinderenis Oslos, ja válddii realskuvla-eksámena 1954:s. Son čađahii čuvla- ja bivttasgoarrunoahpu Oslo fidnofágaskuvllas. Dan maŋŋá manai son Sveitsii ja čađahii doppe eksámena l'Ecole Professionelle de jeunes Filles Lausannes. Dan oahpahusas lei maid servodatfága, rehketdoallu, ja motatevdnen. Maŋŋil válddii Dronnet artiuma privatistan. Go lei váldán eksámeniid fránskkagielas, eŋgelasgielas ja dáiddahistorjjás Oslo Universitetehtas, de oaččui cand. mag. virgenamahusa.

Bearaš

Sonja Haraldsen deaivvadii Ruvdnaprinsa Haraldiin vuosttaš geardde 1959:s. Ovcci jagi maŋŋá čielggai ahte son beasai náitalit suinna geainna hálidii. Njukčamánus 1968 almmuhuvvui ahte Gonagas Olav lei addán Ruvdnaprinsii lobi náitalit nieiddain gii ii gullan gonagasaide.

Go soai lohpádalaiga, de buollái sáhka Norgga monárkiija boahtteáiggi birra. Vuosteháhku dasa ahte Ruvdnaprinsa náitálii borgárlaččat, lei miha unnit go ledje ballan. Ruvdnaprinseassa Sonja vuostáiváldojuvvui bures olbmuin Gonagasviesu ođđa lahttun. Borgemánu 29.beaivvi 1968 vihahuvvuiga soai Oslo Duopmogirkus, ja Sonja Haraldsen šattai Norgga Ruvdnaprinseassan. Gonagas Haraldis ja Dronnet Sonjas leat guokte máná. Prinseassa Märtha Louise riegádii čakčamánu 22. beaivvi 1971, ja Ruvdnaprinsa Haakon riegádii suoidnemánu 20. beaivvi 1973.

Sivdnádallan

Dronnet Sonja lei Gonagasa mielde dalle go son vuortnui váli vuođđolágalaš ráđđehusmállii Stuoradikkis ođđajagimánu 21. beaivvi 1991. Vuosttaš gearddi 69 jahkái lei Dronnet maid Stuoradiggesálas. Maŋŋil lea Dronnet – ovttas Ruvdnaprinssain – maiddái leamaš mielde go Gonagas lea lohkan Truvdnasártni Stuoradikki allaáiggálaš rahpamis.

Sávaldagaskka mielde sivdnádallui Gonagasbárra Nidarosdomenis Troandimis geassemánu 23. beaivvi 1991. Sivdnádallama oktavuođas čađahii Gonagasbárra logibeaivásaš mátkki Lulli-Norggas, ja maŋit jagi soai finadeigga ollu báikkiin riikka njealji davimus fylkkain. Dan birramátkkošteami soai čađaheigga 22 beaivvis.

Almmolaš barggut

Dronnet lea Gonagasa mielde stáhtaguossástallamiin olgoriikkain, ja son lea vuostáiváldi go stáhtaoaivámuččat bohtet stáhtaguossástallamii Norgii.

Juohke jagi čađaha Gonagasbárra fylkamátkki, ja de soai finadeaba máŋgga suohkanis dan fylkkas gosa mannaba guossin. Dávjá geavaha Gonagasbárra Gonagaskiippa ”Norge” mátkkiin Norgga rittus.

Dronnegis leat máŋggalágan doaimmat. Dat leat mátkkošteamit, almmolaš guossástallamat, searvan lágidemiide miehtá riikka, audieanssat, vuostáiváldimat ja čoahkkimat Šloahtas. Lassin su ollu almmolaš doaimmaide, lea Dronnegis maid stuora beroštupmi bargguide mat doaimmahuvvojit siskkáldasat Šloahtas ja eará gonagaslaš opmodagain. Daid son čuovvu áŋgirvuođain.

Servodatberošteaddji

Dronnet lea hui servodatberošteaddji olmmoš. Son lea ollu oktavuođain leamaš stuora akšuvnnaid suodjaleaddji. Dronnet Sonja lei vuosttaš TV-akšuvnna lávdegottis mielde 1974:s, gos čohkkejedje ruđaid báhtareddjiide. Maŋemustá 2010:s lei Dronnet TV-akšuvnna “Báhtaran soađis” suodjaleaddji. Dan oktavuođas finai son Dadaab báhtareddjiid báikkis Kenyas, Somali ráji lahka. ON Allakommiseara báhtareddjiid várás lea addán Dronnegii Nansen-medálja. Dronnet attii olles ruhtasumma mii čuovui medálja – 50 000 amerihka dollara – báhtareddjiid skuvlahuksemii Tanzanias.

Dronnet Sonja lea maid bargan Norgga Rukses Ruossas, gos son lei sadjásaš presideanta 1987 rájes gitta 1990 rádjái.

Dronnet geahččala su guhkás go vejolaš doaimmahit iežas servodatberošteaddji bargguid dakko bokte ahte čuovvut konferánssaid ja dehálaš čalmmustahttin dilálašvuođai, maid organisašuvnnat lágidit mat barget sosiála fáttáiguin.

Ovdalaš juovllaid lea Dronnet Sonjas dáhpi fitnat sosiála doaimmaid ja institušuvnnaid guossis gos barget mánáiguin, áitojuvvon nissonolbmuiguin, boarrásiiguin, viesohis olbmuiguin ja olbmuiguin geat rahčet badjelmearálaš gárrenmirkogeavahemiin.

Dronnet atná maid stuora fuola sisafárrejeaddji nissonolbmuid dilis Norggas. Son lea máŋgii deaivvadan unnnitlogu nissonolbmuid ovddasteddjiiguin, sihke kongreassain, seminárain, vuostáváldimiin Šloahtas ja priváhta ruovttuin.

Kultuvra ja astoáiggeeallin

Dronnet Sonjas leat ollu beroštumit maid son dikšu seammás go lea riikka vuosttašroavvá. Son lea earenoamáš dáida- ja kulturberošteaddji. Dronnet Sonja oažžu juohke jagi ollu bovdehusaid dáiddačájáhusaide ja kulturdoaluide sihke dán riikkas ja olgoriikkain, ja jus su prográmmas lea sadji, de son čuovvu daid.

Dronnega govvadáiddaberoštumi boađusin lei ahte oassi su dáiddačoakkáldagas čájehuvvui almmolaččat Henie-Onstad dáiddaguovddážis Høvikoddenis olggobealde Oslo 2001:s. Seamma jagi ásahii maid Dronnet H.M. Dronnet Sonja dáiddastipeandda. Stipeandda ásaheamis ledje maid mielde Kjell Nupen, Ørnulf Opdahl ja Ole Larsen ja dat addojuvvo davviriikkalaš dáiddárii gii bargá báberdáidagiin. Stipeanda addojuvvui vuosttaš geardde geassemánu 14. beaivvi 2012 suoma grafihkarii Tiina Kivinen. Stipeanda addojuvvui Henie Onstad Dáiddaguovddážis «Landskap og Rom» dáiddačájáhusa rahpama oktavuođas, gos čájehuvvui Majestehta Dronnega iežas dáidda ja maiddái dáidda Dronnega dáiddačoakkáldagas.

Sus lea maid stuora beroštupmi musihkkii, ja Dronnet lea Den norske Opera & Ballett, Oslo-Filharmonien, Oslo Kammermusikkfestivála ja FolkOrg suodjaleaddji. Son lea maid hui áŋgirit mielde Dronnet Sonja Internašunála Musihkkagilvvus, mii lágiduvvo juohke nuppi jagi Den norske operas og ballettas. Gilvu geasuha njunuš lávluntaleanttaid miehtá máilmmi. Dronnet čuovvu gilvvu, ja addá ieš bálkkašumi vuitiide – mii lea earet eará gráfalaš govva mas lea Dronnega iežas vuolláičála.

Dronnet Sonja lea oahppan čuoiganinstruktevra, ja juohke jagi son vázzá dahje čuoigá guhkes tuvrraid Norgga váriin ja duoddariin. Dronnet lea ovttas Gonagasbearrašiin čuvvon ollu OL-gilvvuid, ja son lei áŋgiris geahčči Sabet-MM gilvvuin Oslos 2011 dálvvi.

Dronnet lea áŋgiris govvejeaddji, gii dávjá govve iežas tuvrrain Norggas. Dronnet Sonja lea máŋgii doallan logaldallamiid ja govvalogaldallamiid Norgga birra turistabáikin, sihke dán riikkas ja olgoriikkain, gos lea čájehan govaid maid ieš lea govven.