Hopp til hovedinnhold

Rabai Vuođđoláhkaávvudeami

- Ávvudehkot mii iežamet friddjavuođaid viissisvuođain, logai Majestehta Gonagas Harald go Vuođđoláhkaávvudeami rahpansártnis ikte eahket. Dat dahpahuvai historjjálaš báikkis, Eidsvollas, gos buot dát álggahuvvui.

16.02.2014

- Eidsvoll ii leat dušše báiki. Eidsvoll lea iešmearrideaddji Norgga riegádanbáiki. Eidsvoll lea daid friddjavuođaid gietkka maidda mii hukset iežamet eallimiid ja iežamet riikka, - dat leat friddjavuođat maid birra olbmot eará guovlluin máilmmis niegadit ja maid ovddas dorrot, logai Gonagas. Son sávai maid ahte bisošii buorre sadji min gaskkas gos olbmot sáhttet leat iešguđetláganat ja gos lea sadji digaštallat:
- Diet 112 Eidsvoll-olbmá ledje iešguhtetlágan oaivilis máŋgga áššis. Sáhttá leat juste dat čilgehussan dasa ahte Vuođđoláhka šattai nie buorren, dat ahte ledje iešguđetlágan oaivilat, digaštallamat ja šiehtadallamat.

Sihke Gonagas Harald, Majestehta Dronnet ja Gonagaslaš Allavuođaguovttos Ruvdnaprinsa ja Ruvdnaprinseassa ledje ávvudoaluid rahpamis mielde, maid doallodoallit leigga Stuoradiggepresideanta Olemic Thommessen ja museadirektevra Erik Jondell.

Guoktečuođi jagi dás ovdal

Guovvamánu 16. beaivvi 1814:s gohčui dánska Prinsa Christian Frederik, Norgga stáhtadoalli, 21 njunušolbmo Eidsvollii. Doppe son almmuhii ahte son áiggui rihkkut Kieltraktáhta mas Danmárku lei miehtan Norgga Ruŧŧii, ja ahte son áiggui ieš čohkkedit truvdnui.

Muhto stuora oassi sis geat bohte čoahkkái, oaivvildedje ahte go juo Danmárku lei addán eret stivrejumi Norggas, de lei stivrenváldi sirdašuvvan Norgga álbmogii. Prinsa Christian Frederik mieđai dien eanetlogu oaivilii, ja dasto lei álbmotsuverenitehtaprinsihppa vuođđuduvvon.

Golbma beaivvi maŋŋá sáddii Prinsa Christian Frederik sáni ahte galggai válljejuvvot searvegoddi mii galggai čoahkkanit Eidsvollii cuoŋománu 10.beaivvi, ja galggai doppe hábmet Norgii láhkadokumeantta. Dasto álggahuvvui ge proseassa man boađusin šattai Norgga Vuođđoláhka.

Njuolggosátta

NRK TV sáddii ávvudoaluid rahpama njuolggosáttan. Eidsvollvisti – mii lea čábbát ođasmahttojuvvon ávvudoaluide – lei čáppa duogášgovva ávvudoaluin, man birastii muohta ja dollaspáidarat.

Nadia Hasnaoui jođihii prográmma, gos muitaluvvui historjá ja Vuođđolága mearkkašupmi čalmmustahttojuvvui musihkain, dánssain ja ságastallamiiguin.

- Eidsvoll lea eanet go dušše dábálaš báiki, loahpahii Gonagas.
- Eidsvoll lea min iešstivrejumi morránanbáiki. Dáiguin sániiguin almmuhan mun ahte Vuođđoláhkaávvudeapmi 2014 lea rahppojuvvon – ja sávan ahte mii searválaga sáhtášeimmet cealkit:

Ávvudehkot mii iežamet friddjavuođaid viissisvuođain.
Ellot mii Vuođđolága mielde vissisvuođain ja lagamuččain beroštumiin.
Diktot mii jagi 2014 šaddat dakkár jahkin goas mii duođai bargat juoidá mii duohtavuođas mearkkaša midjiide juoidá.

Juogat dán artihkkala Twitteris ja Facebookas:

Kong Haralds tale på Eidsvoll under åpningen av Grunnlovsjubileet 1814 - 2014, 16. februar 2014. Foto: NRK.