Tråante 2017

Dalle čoahkkanedje áirasat ollu guovlluin Sámis vuosttaš geardde ovddidit oktasaš áššiid, nugo okta álbmot iešguðet našunálstáhtain. Lei sámi áššiid ángiris ovddideaddji, Elsa Laula Renberg, gii lei njunnošis vuosttaš riikkačoahkkima lágideamis Metodistagirkus Troandimis 1917:s. Su bargu gudnijahttojuvvo earenoamážit odne.

Guovvamánu 6.beaivi lea 1993 rájes ávvuduvvon Sámiálbmot beaivin.

Ávvuipmilbálvalus

Álggus Gonagas Harald prográmmas lei ávvuipmilbálvalus Nidaros duopmogirkus, gos preses, bisma Helga Haugland Byfuglien ja Sámi girkoráði joðiheaddji Sara Ellen Anne Eira vuostáiválddiiga gussiid. Guossin ledje ovddasteaddjit miehtá Sámi ja almmolaš Norgga ovddasteaddjit.

Sisaboaðidettiin lávllui lullisámi lávlu Marja Mortensson sálmma " Aejlies gåatan båetebe laavloen".

Sisaváccidettiin rievddai sálbma orgelčuojaheapmin nuohtain" Máinno Hearrá, son lea lahka". Dien sálmma lávlo maid vuosttaš riikkačoahkkimis 100 jagi dás ovdal. Bisma doalai beaivvi sártni. Ávvuipmilbálvalus loahpahuvvui Sámisogalávlagiin.

Sámi činaheapmi

Árabut odne vihahuvvui oðða álttar Nidaros duopmogirku lulit oassái. Dáiddár Folke Fjällstrøm lea duddjon Kristushámi soahkemuoras. Dat lea ráhkaduvvon sámi árbevirolaš duddjonmálle mielde ja lea hervejuvvon sámi hervenmálliin.

Ovdal go Gonagas vulggii Nidaros duopmogirkus, de son beasai dien sámi áltara oaidnit, mii galgá bissovaččat leat našuvnna bassivuoðas.

Bååstede

Mańńá ipmilbálvalusa rabai Gonagas čájáhusa " Bååstede" Erkebispegården báikkis. Čájáhusas leat sámi dávvirat mat leamaš Norgga álbmotmuseas, mat dál addojuvvojit ruovttoluotta sámi álbmogii. Lea Sámediggi mii dan hálddaša. 2000 dávvira galget máhcahuvvot.

Dávvirat leat čohkkejuvvon gaskal 100 ja 150 jagi dás ovdal. Dan áiggi lei sámiin unnán dadjamuš politihkalaš ja servodatáššin mat guske sin iežaset dilálašvuhtii. Máhcahanšiehtadus dahkkui 2012:s allaáiggálaš seremoniijain Sámedilkis Kárášjogas. Dan rájes lea ollu bargu biddjon dávviriid konserveremii, kártemii ja dieðuid čohkkemii. Prošeakta loahpahuvvo 2017:s.

Ávvufeasta

Eahkes lea Gonagas ávvufeasttas "Jielemen aavoe"Olavshallas. Dát ávvučájáhus lea ovttasbargu gaskal Beaivváš teahtera ja KORK. Das leat teavsttat, luoðit, dánsa, govat ja musihkka mat govvidit eallindáhtu ja eallinfámu, movt deaividit hástalusaiguin ja mannat ovddos. Seammás leat dat eallima ávvudeapmi ja muitolávlla sidjiide geat báhce mátkki vuolde, muitala NRK.

Artisttat, musihkkárat, neavttárat, dánsut ja dáiddárat miehtá Sámi leat mielde, Mari Boine, Marja Mortensson, Wimme Saari ,Ingor Ántte Àilu Gaup, Bjørn Sundquist, Egil Keskitalo ja Marry Sarre.

Eahketdoalut loahpahuvvojit ávvumállasiin maid Sámediggi guossoha.

Našunála ávvudeapmi

" Tråante 2017" lea sámi ávvujagi oktasaš čalmmustahttin man ulbmil lea gaskkustit dieðuid sámi kultuvrra ja historjjá birra 100 jagi perspektiivvas, ja movttiidahttit ovdánit ja oassálastit.

Ávvudeapmi galgá leat miehtá jagi iešguðetlágán lágidemiiguin Sámis. Viiddis prográmma čájeha sámi kultuvrra, giela ja historjja girjáivuoða. Ávvudeami neahttasiidduin gávdnojit eambbo dieðut daid iešguðetlagan lágidemiid birra.