Suodjalandoaimmat

Muhtumin oaffar sáhttá gártat balddáhallama, mávssahandoaimmaid dahje rihkusproseassas boahtán lassegillámušaid vuollái Virgeoapmahaččat árvvoštallet oaffara sierra suodjalandárbbuid ovdadutkamis ja gearregiin ja dáin dárbbašlaš suodjalandoaimmain. Árvvoštallan dahkko ovttasbarggus oaffariin ja das váldet vuhtii oaffara persovnnalaš iešvuođaid, dilis ja rihkkosa šlája.

Ovdadutkamis suodjalandoaimmaid sáhttá ollašuhttit, jus dat ii mearkkašahtti vugiin daga gieđahallama njoazibun dahje das ii šatta eará hehttehus. Oktan vuohkin lea jearadeapmi dasa plánejuvvon lanjain. Bivdaga vuođul lea vejolaš, ahte jearadeami dahká seammá olmmoš dahje olbmot dahje oaffariin seammá sohkabeale jearahalli.

Gearregiin oaffara sáhttet muhtun dáhpáhusain gullat oaidninsuoji duohken dahje videooktavuođa vehkiin dahje almma sivahallon olbmo mielde čuovvuma. Oaffara jearadeami sáhttet muhtun dáhpáhusain vurket videoi ja vurkejuvvon materiála geavahit duođaštussan gearregiin, ovdamearkan dalle jus oaffar lea vuollel 18-jahkásaš.

Oaffara priváhtavuođa suddjemin duopmostuollu sáhttá dihto eavttuiguin gieđahallat ášši almmá álbmoga sihke mearridit gearretáššegirjjiid ja duomu dárbbašlaš osiin dollojuvvot suollemassan. Oaffar sáhttá bivdit dán duopmostuolus. Duopmostuollu sáhttá muhtun áššiin mearridit maiddái oaffara persovnnalašvuođa dollojuvvot suollemassan. Dákkár áššit leat ovdamearkan seksuálarihkkosat.

Duopmostuollu vihkkehallá gearregiid ordnemiid ja suodjalandoaimmaid álo dáhpáhusaid mielde ja váldá vuhtii dan, ahte bealušteapmái gullevaš vuoigatvuođat eai ráddjejuvvo. Duopmostuolu čoavddus sáhttá ná spiehkkasit árabut dahkkon árvvoštallamis.

Lahkonangielddus

Jus olmmoš vásiha gártan leat áitojuvvon dahje hehttehuvvon, uhkideaddjái sáhttá ohcat lahkonangildosa. Lahkonangildosis mearrida gearretriekti. Seammás fápmui boahttevaš lahkonangildosa sáhttá ohcat maiddái bolesis. Buot vejolaš áitimii gullevaš duođaštusaid lea buorre seailluhit.

Jus lahkonangildosa suddjen olmmoš fárre nuppi EU-riikii ja vásiha dárbbašit suoji maiddái doppe, son sáhttá bivdit lahkonangildosa mearridan duopmostuolus eurohpálaš suodjalanmearrádusa.

Lassidieđuid lahkonangildosis oažžu fierpmis čujuhusas www.poliisi.fi ja www.oikeus.fi

Eará

Duođalaš áittadiliin oaffar sáhttá ohcan maiddái oktavuođadieđuid suollemassan doallama, dorvogildosa dahje juobe nama ja persondovddaldaga rievdadeami. Lassidieđuid oažžu virgeoapmahaččain dahje oaffara doarjjabálvalusain.

Muhtun duođalaš rihkkosiin oaffaris lea riekti dihto eavttuin bivdaga vuođul oažžut almmuhusa fáŋgga dahje dutkanfáŋgga luovusin luoitimis, gárgideamis ja muhtumin maiddái fáŋgalis vuolgimis. Jus oaffar háliida oažžut almmuhusa, son ferte muitalit das ovdadutkanvirgeoapmahažžii dahje sivaheaddjái rihkusášši gieđahaladettiin. Ovdadutkanvirgeoapmahaš addá dárkilut dieđuid áššis.