Davvisámegiella - pohjoissaame - nordsamiska - North Saami

Perustuslakiesite - aanaarsämikelâ - inarinsaame - enaresamiska - Inari Saami (pdf, 0.11 Mt)
Perustuslakiesite - nuõrttsää´mǩiõll - koltansaami - skoltsamiska - Skolt Saami (pdf, 0.11 Mt)

Mii vuoddolihka lea?

Vuođđoláhka lea buot láhkaásaheami ja almmolaš válddi geavaheami geađgejuolgi. Vuođđolágas gávdnojit suopmelaš álbmotválddi guovddáš doaibmanjuolggadusat, árvvut ja vuođđojurdagat.

Vuođđoláhka meroštallá ovttaskas olbmo ja almmolaš válddi gaskavuođa ákkaid. Dat sisttisdoallá maiddái njuolggadusaid almmolaš válddi geavaheami vuođđojurdagiin, stáhta ortnethámis ja alimus stáhtaorgánaid gaskavuođain.

Vuođđoláhka bođii fápmui 1. Njukčamánu 2000. Dan vuođđun leat njeallje boares vuođđolága: hálddahushápmi ja riikkabeai’ortnet ja guokte ministtarovddasvástádusa guoskevaš vuođđolága. Dat ásahuvvojedje iehčanasvuođa álgojagiin. Riikkabeaivvit leat rievdadan vuođđolágaid jagiid mielde, muhto stáhtanjuolggadusa váldosárgosat leat bisson seammaláganin. Dáláge vuođđolága leat dárkkistan dan fápmui boahtima maŋŋá.

Vuođđolága geardduhuvvo boares hálddahushámi vuođđojurdda: stáhtaváldi Suomas gullá álbmogii, man ovddasta riikkabeivviide čoahkkanan riikkabeaivvit.

• Vuođđolága mielde stáhtaváldi Suomas gullá álbmogii. Álbmotváldái gullá ovttaskas olbmo vuoigatvuohta váikkuhit oktasaš mearrádusaid dahkamii. Vuođđolágas leat dorvvastuvvon ovttaskas olbmo vuođđovuoigatvuođat.
• Vuođđoláhka deattuha Suoma politihkalaš vuogádaga parlamentáralaš sárgosiid ja riikkabeivviid sajádaga alimus stáhtaorgánan. Stáhtaráđđi galgá návddašit riikkabeivviid luohttámuša. Dásseválddi presideanta dahká mearrádusas stáhtaráđi válmmaštallamis ja čoavdinevttohusas.
• Riikkabeaivvit vállje oaiveministara, man presideanta nammada. Eará ministariid presideanta nammada oaiveministara evttohusa vuođul.
• Dásseválddi presideanta jođiha Suoma olgopolitihka ovttasbarggus stáhtaráđiin. Presideantta doaibma maiddái olgopolitihkas vuođđuduvvá stáhtaráđi gárvvisteapmái ja miehteváikkuhussii.
• Vuođđolága mielde Suopma oassálastá riikkaidgaskasaš ovttasbargui ráfi ja olmmošvuoigatvuođaid dorvvasteapmin.
• Suopma lea Eurohpá uniovnna lahttu.