Bovdehus buktit cealkámušaid dieđáhussii riikkaidgaskasaš barggu birra

Sámediggi čatná eanaš oasi iežas politihkalaš barggus politihkalaš dieđáhusaide iešguđet fáttáid birra. Ovddid dieđáhus riikkaidgaskasaš barggu birra ovddiduvvui 2006:s.

Dan rájes lea ON dohkkehan álgoálbmotvuoigatvuođaid julggaštusa. Norga lea ratifiseren julggaštusa ja lea danne geatnegahttojuvvon čađahit julggaštusa sisdoalu sihke Norgga rievtti, politihka ja doaibmabijuid bokte.

 Sluttdokument fra Generalforsamlingens høynivåmøte kjent som Verdenskonferansen om urfolk.pdf 112,63 kB

ON álgoálbmogiid máilmmikonferánsa 2014 dohkkehii loahppadokumeantta mas stáhtat dovddastit dáhtu ja háliidusa implementeret ON álgoálbmotvuoigatvuođaid julggaštusa sihke riikkaidgaskasaš ja nationála dásis.

Ođđa dieđáhus riikkaidgaskasaš barggu birra váldá vuođu sámediggeráđi čilgehusas sámi riikkaidgaskasaš barggu birra, mii meannuduvvui dievasčoahkkimis ovdalaččas dán jagi. 

 Sámediggeráđi čilgehus sámi riikkaidgaskasaš barggu birra.pdf 488,80 kB

Dieđáhus váldá mielde dan ovdáneami mii lea dáhpáhuvvan riikkaidgaskasaš álgoálbmotbarggus ja álbmotrievttis ovddit dieđáhusa rájes.

Barggu mihttomearit ja prinsihpat:

-          Dat vuoigatvuođat mat dohkkehuvvojit ON-julggaštusas, leat uhcimus standárddat máilmmi álgoálbmogiid birgejupmái, ja sin gelbbolašvuhtii ja čálgui.

-          Julggaštusa sisdoallu galgá implementerejuvvot daidda lágaide ja geavatlaš politihkkii mii váikkuha sámi álbmogii ja eará álgoálbmogiid árgabeaivái.

Dieđáhusa áŋgiruššansuorggit:

Dál mii oaidnit vihtta váldosuorggi dieđáhusas:

• Sámi ovttasbargu: masa gullet Sámi parlamentáralaš ráđđi, bargu davviriikkalaš sámekonvenšuvnnain ja sápmelaččat geat ásset Ruoššas.
• ”Davviguovlopolitihkka”: mii válddaha Barentsovttasbarggu, EU ja Árktalaš ráđi.
• ON-bargu: ovttasbargu álgoálbmogiiguin, stáhtaiguin ja organisašuvnnaiguin
• Oktiigullevašvuohta ja ovttasbargu álgoálbmogiiguin: váikkuhit dasa ahte eará álgoálbmogiid dilli buorrána politihkalaš doarjaga bokte, gelbbolašvuođa ja vásáhusaid lonohallama bokte, ja veahkki doaibmabijuide mat ovddidit kapasitehta ja eará prošeavttaide
• Máilmmiviidosaš hástalusat: dakkár bealit mat váikkuhit álgoálbmogiidda, dálkkádatrievdamiidda, ceavzilis ovddideapmái, dearvvašvuođagažaldagaide ja eará bealit.

Sámediggeráđis leat dán rádjai earret eará leamaš čoahkkimat dakkár sámi organisašuvnnaiguin ja ásahusaiguin go Sámiráđđi, Gáldu, Sámi nissonforum, Mama Sara Education Foundation ja Árran Julevsáme guovdásj.

Ná sáhtát buktit cealkámušaid:

Loga sámediggeráđi čilgehusa sámi riikkaidgaskasaš barggu birra ja sádde iežat cealkámušaid e-poasttain Jon Petter Gintalii jon.petter.gintal@samediggi.no ja Inger Johanne Mudeniaii inger.johanne.mudenia@samediggi.no

Áigemearri sáddet cealkámušaid lea ođđajagimánu 9.b. 2015.