Dievasčoahkkinjođihangotti jođiheaddji sárdni Finnmárkku fylkkadiggái

Finnmárkku fylkkadikkis lea čoahkkin Sámedikkis 19.6 ja 20.6. Dievasčoahkkinjođihangotti jođiheaddji Tom Sottinen sávai fylkkadiggái bures boahtima Sámediggái:

Ráhkis Finnmárkku fylkapolitihkkárat,

Munnje lea stuora illun beassat didjiide sávvat bures boahtima deike Sámediggái. Lean ilus go lehpet háliidan leat dáppe go dii dál doallabehtet ovtta iežadet maŋemus fylkkadiggečoahkkimiin Finnmárkkus. Lea áddehahtti jus muhtimat leat veahá váivvis dahje leat veahá eahpesihkkarat dákkár beaivvi, dat lea seamma lunddolaš go ahte leat čielga vuordámušat ja sávaldagat go Romsa ja Finnmárku plánaid mielde ovttastahttojuvvojit oktan fylkan jahkemolsumis.

Olu lea daddjon guovddáš eiseválddiid ovdánanvuogi birra dán áššis, ja Sámediggi lea maid miessemánu 2018 dievasčoahkkinmearrádusas dadjan ahte Sámediggi ii sáhte doarjut Romssa ja Finnmárkku fylkasuohkaniid bákkolaš ovttastahttima. Mii oaivvildit ahte ná stuora mearrádus fertešii leat álbmoga miela mielde ja dat galggašii leat vuođđuduvvon álbmogis. Mii eat ge leat duhtavaččat go mearridedje ovttastahttit almmá konsulterekeahttá Sámedikkiin, ja vuđolaš váikkuhusčielggadeami haga. Guhkibut gaska mis dáppe davvin gitta ledjonvieltái Oslos ii leat báljo goasse leamaš stuorát.

Sámediggi lea álgoálbmot parlameanta mas sámi iešmearrideapmi lea vuođus, ja dat mearkkaša ahte mis lea vuoigatvuohta oassálastit mearrádusain mat gusket midjiide álbmogin. Danne ii leat midjiide váttis ipmirdit manne Finnmárkku olbmuin ledje nu garra oaivilat dán áššis. Leat leamaš garra digáštallamat, maid dii fylkapolitihkkárat maiddái lehpet vásihan.

Sámedikki bealis mii leat beroštuvvan nannet sámi báikkálaš servodagaid, ja mii atnit vuođđun ahte regiovdnaođastus maiddái váikkuha sámegiela, sámi kultuvrra ja sámi servodateallima. Almmolaš bargosajiid sirdin sámi guovlluide mearkkaša sámi servodaga ovdáneami. Ain eanet guovddáštahttin sáhttá goaridit sámegiela, sámi kultuvrra ja sámi ealáhusaid ja doaimmaheami. Ođđa Romssa ja Finnmárkku ođđa bálvalusfálaldagain lea olu mii galgá láhččojuvvot. Sámediggi lea gárvvis váldit eanet ovddasvástádusa nannendihte sámi oasi ođđa stuorrafylkkas.

Sámedikki vuolggasadji lea ahte sámi giellavuoigatvuođat bisuhuvvot ja ovdánahttojuvvot ođđa fylkkain, ja mii leat ávžžuhan ráhkadit sámi namaid ođđa fylkkaide.

Lea ain stuorra hástalus bargat dan ovdii sihkarastit ahte olbmot besset sámástit almmolaš orgánaiguin ja ahte besset iežaset gillii gulahallat go ohcalit almmolaš bálvalusaid. Lea maid dehálaš sihkarastit ahte mánáide ja nuoraide fállojuvvo sámegieloahpahus mas lea buorre dássi. Ain ferte bidjat návccaid sámegielaid nannet mánáidgárddiin, skuvllain ja kulturskuvllain. Fylkkat ja suohkanat fertejit láhkalaga Sámedikkiin bargat dáin áššiiguin. Mii fertet maid čuovvolit daid doaibmabijuid maid NAČ 2016:18 Váibmogiella árvalii. Fylkkat ja stáhta fertejit fátmmastit Sámedikki, sámi álbmotválljejuvvon orgánan, sámi áššiid ja perspektiivvaid digaštallamii. Stáhtas dat lea bajimus ovddasvástádus gozihit ahte sámiid beroštusat váldojit vuhtii, muhto maiddái fylkkat fertejit iešálggalaččat čuovvulit sámi ássiid ja sin rivttiid ja beroštusaid. Ođđa Romssas ja Finnmárkkus lea stuora oassi álbmogis sámi álbmot, ja fylkasuohkanis galgá, hirbmat dehálaš servodatovddideaddjin, leat dehálaš rolla ja geatnegasvuohta gozihit ja láhčit dili sámi beroštusaide.  

Sámediggái lea dehálaš ahte sámi álbmot ain galgá dovdat iežas oadjebassan dasa ahte sin gullet, ja geografiija ii galgga hehttet buori ovttasbarggu sámi áššiid birra. Mii vuordit nanu gulahallama ja lagas ovttasbarggu gaskal Sámedikki ja regiovnnalaš eiseválddiid. Sámedikkis leat odne juo ovttasbargošiehtadusat sihke Finnmárkku fylkasuohkaniin ja Romssa fylkasuohkaniin, ja mun doaivvun sihkkarit ahte mii gávdnat buori čovdosa ođđa stuoraregiovnna várás dáppe davvin.

Ráhkis fylkapolitihkkárat,Loahpas háliidan sávvat didjiide olu lihku Fylkkadikkiin. Illudan guldalit digaštallamiid olu dain áššiin maid dii galgabehtet gieđahallat dáppe odne ja ihttin. Sávan ahte Finnmárkku fylkadiggečoahkkin šaddá muitin veara vásáhus.

Ollu giitu!