– Gieldaođastus ferte nannet ovttasbarggu sámi áššiid birra

Ođđa, boahtteáiggi gieldastruktuvra Norggas gáibida lávgadeappot ovttasbarggu guovddáš eiseválddiid ja Sámedikki gaskka, jos galgat addit sámi álbmogii doarvái buori fálaldaga, dadjá sámediggeráđđi Lars Filip Paulsen.

30784407713_59707bc347_o.jpg
FOTO | Lars Filip Paulsen. Govven/foto: Jan Roger Østby/Sámediggi

Preassakonferánssas Stuorradikkis gaskavahku ovddidedje ráđđehus ja ovttasbargobellodagat oktasaš šiehtadusa mas oidno ahte gielddaid lohku unniduvvo, ovdal ledje 428 gieldda ja báhcet vel 358. Bellodagat oaivvildedje maiddái čielgasi ahte bargu gieldalogu unnidemiin joatkašuvvá, ja ahte oaidnit dušše álggu guovloođastusas.

Dát hástala sihke ráđđehusa, regionála ja gieldda eiseválddiid ja Sámedikki jurddašit ođđasis movt nannet ovttasbarggu almmolaš bálvalusaid ektui sámi álbmoga várás.

Mii oaidnit nationála dásis ahte gieldarájiin galgá šaddat unnit dadjamuš ássiid vuoigatvuođaide boahtteáiggis, ja ahte šaddá eanet gielddaid gaskasaš ovttasbargu, mas leat nannoseappot individuála vuoigatvuođat iešguđege almmolaš bálvalusaide. Ovdamearkka dihtii sámi giellavuoigatvuođaid ollašuhttin boahtteáiggis gáibida ahte gielddat ovttasbarget buorebut iežaset sámi ássiide addimis buori fálaldaga, dadjá sámediggeráđđi Lars Filip Paulsen, geas lea ovddasvástádus guovlo- ja gieldaođastusas.

Oainnusmahttá sámi áššečuolmmaid

Sámediggeráđđi čuovvu goappašiid ođastusaid lávga, ja áigu ain ovddidit sámepolitihkalaš áššiid, mat eai galggaše vajálduvvat dalle go ođđa norgga gielddat galget ásahuvvot ja go gielddaid ovttasbargu galgá ovddiduvvot.

Eanaš gielddat mat dál ovttastahttojuvvojit leat olggobealde sámi guovlluid, muhto leat mannamin muhtun proseassat main sámi gielddat guoskkahuvvojit. Sámediggeráđđi Lars Filip Paulsen dadjá ahte vaikko gieldarájiin ii galgga ge leat makkárge dadjamuš bálvalusfálaldahkii sámi álbmoga várás oppalaččat dákkár gielddain, de lea liikká deaŧalaš deattuhit daid dárbbuid maid sámi birrasat ieža leat buktán ovdan.

– Ii leat sihkar ahte evttohuvvon čovdosat buoremusat gozihivčče sámi beroštumiid. Danne áigu Sámediggi ain bargat dan ala ahte gávdnat oktasaš čovdosiid mat gozihit sámi beroštumiid buoremus lági mielde, dadjá son.

Sámediggi háliida váldit stuorát ovddasvástádusa

Sámi servodagas lea buorre regionála áddejupmi, go árbevirolaš sámi guovlu juohkása njealji nationála stáhta gaskka ja leat iešguđege lágan váldedásit. Sámi álbmot dovdáge čielgasit ollu iešguđege erenoamáš hástalusaid mat sáhttet boahtit, ja Sámediggi lea guhkes áigge ovttas bargan sihke fylkkagielddaiguin ja gielddaiguin, ja dasto rastá váldedásiid.

Paulsen dadjá ahte ođastusšiehtadus lea čielggas dan ektui ahte váldi juohkása gielddaid ja fylkkagielddaid gaskka, muhto dan oktavuođas lea deaŧalaš maiddái geahčadit Sámedikki rolla ja válddi ovddideami sámi álbmoga beroštumiid goziheamis.

Odne oaidnit ahte dat mii eanemusat lea hehtten sámi beroštumiid goziheami, dávjá čatnasa váilevaš ovttasdoaibmamii gielddaid gaskka ja fylkkaid gaskka. Mun oaivvildan ahte guovloođastusa oktavuođas dál viidáseappot ferte geahčadit maiddái Sámedikki rolla ođđa guovlostruktuvrra ektui. Jos gieldaođastusain galggaš lihkostuvvat sámi servodaga vuolggasajis, de ferte sámepolitihkalaš ovttasbargu nannejuvvot ja Sámedikki rolla álbmotválljen orgánan ferte nannejuvvot sihke nationála dásis ja regionála dásis, dadjá sámediggeráđđi.

Sámediggi lea maiddái gearggus váldit stuorát ovddasvástádusa davviguovlopolitihkas, ja áigu leat ovdagihtii diđolaš ja searvat ságastallamii mii guoská sámiide ja davviguovlluide.

Dievasleappo vástádusa oaččut ja jearahallama sáhtát dahkat, go válddát oktavuođa sámediggeráđiin Lars Filip Paulsen, mob: 916 18 561