Julggaštus givssideami vuostá

" Rávesolbmot duddjojit ustitvuođa – ovttas "

Dán jagi áŋggirdanvahkus, čakčamánu 2.-6.b., lea sáhka das mo rávesolbmot sáhttet ovttas oččodit buriid ja čáhkilis bajásšaddan- ja oahppanbirrasiid, gos mánát sáhttet duddjot ustitvuođa ja buriid gaskavuođaid.

Ustitvuohta lea deaŧalaš dasa ahte eastadit givssideami, ja rávesolbmot leat ustitvuođa deaŧalaš ovdagovat ja láhčit. Dán jagi áŋggirdeapmi čalmmustahttá rávesolbmuid ovttasbarggu – mánáidgárddis, skuvllas, astoáiggis ja báikkálaš birrasis – duddjon dihtii ustivuođa ja eastadit mánáid ja nuoraid givssideamis. Jus mii galgat bissehit givssideami, de fertejit rávesolbmot ovttas, ásahusaid ja surggiid rájáid rastá, oččodit čáhkilis birrasa masa lea sadji buohkaide.

Mii sávvat ahte don geas lea ovddasvástádus mánáid ja nuoraid bajášaddanbirrasis du báikegottis, searvvat árjjalaččat dán jagi áŋggirdeapmái.

Maid bat mun sáhtán dahkat, dáiddát jurddašit?

• Álggat báikkálaš čalmmustahttima ovttas gielddain ja báikkálaš luohttámušolbmuiguin.
• Váikkut dasa ahte áshuvvojit fágarasttideaddji fierpádagat/jovkkut mat ovttasbarget doaibmabijuiguin ustitvuođa ja čáhkilisvuođa várás báikkálaš birrasis. (Geahča mildosa).
• Juoge dieđuid bargiide ja sidjiide, geat barget mánáiguin ja nuoraiguin, dan birra man deaŧalaš ustitvuohta ja ovttasbargu lea.
• Ávžžut váhnemiid ja eará rávesolbmuid searvat áŋggirdeapmái ja doaibmat buorrin ovdagovvan ja nu leat mielde duddjomin ustivuođa mánáid gaskkas.
• Bivdde mánáidgárddiid, skuvllaid ja servviid bidjat fáttá iežaset čoahkkimiid áššelistui.
• Bivdde gieldda vuolláičállit Julggaštusa givssideami vuostá, jus dat ii leat juo dahkan dan.

Eanet dieđut báikkálaš čalmmustahttimiid ja dáhpáhusaid birra dán jagi Julggaštus givssideami vuostá-áŋggireami oktavuođas leat Oahpahusdirektoráhta neahttasiiddus www.udir.no/mmm.

Sámedikki searválašvuođa birra

Buot mánáin ja nuorain galgá leat buorre ja čáhkilis bajásšadda- ja oahppanbiras mas givssideapmi ii álggage dohkkehuvvo. Danne searvá Sámediggi beallin Julggaštussii givssideami vuostá. Ulbmilin lea:

• Nannet áŋgiruššama givssideami vuostá eanet dihtomielalašvuođa, máhtto- ja gealboloktema ja konkrehta doaimmaid bokte.
• Nannet fuomášumi dakkár erenoamáš surggiide, mat leat deaŧalaččat givssideami eastadeamis.
•  Bargat dainna ulbmiliin ahte oažžut ovttasbarggu ja báikkálaš čatnaseami givssideami eastadeapmái.
• Bargat dainna ulbmiliin ahte jođiheaddjit váldát ovddasvástádusa givssideami eastadeamis ja gieđahallamis.

Dán jagi áŋggirdeami ulbmil lea váikkauhit eanet fuomásumi ustitvuhtii ja ovttasbargui givssideami eastadeami ja vuosttaldeami oktavuođas. Dainna lágiin mii sávvat ahte áŋggirdeapmi doarju ja nanne dan deaŧalaš barggu mii dahkkojuvvo givssideami, vealaheami ja gudnehuhttima vuostá gielddain ja skuvla- ja ástoáiggebirrasiin.