Silje Karine Muotka, Sámediggeráđđi
Nationála mánáidgárdebeaivi 2014 lágiduvvo njukčamánu 18. b. Oahppolihttu, Fágalihttu ja mánáidgárddiid váhnenlávdegoddi (Foreldreutvalget for barnehager (FUB)) dat barget ovttas mánáidgárdebeivviin. Mánáidgárddit miehtá riikka čalmmustahttet beaivvi, mii lea šaddan árbevierrun ollugiidda. Dan jagi galgá demokratiija ja mánáid mielváikkuheapmi leat guovddážis, ja čuoládat lea:”Mus lea juoga dadjamuš.” Fáddá lea válljejuvvon Norgga vuođđoláhkaávvudeami 2014 duogážiin.
Sámi mánáin lea iehčanas jietna, ja sis galgá leat sadji ja vejolašvuohta buktit ovdan jienaset mánáidgárdeoktavuođas. Demokratiija ja mánáid mielváikkuheapmi lea maid deaŧalaš oassi sámi mánáidgárdefálaldagas.
Sámi mánáidgárdefálaldaga huksedettiin leat sámi váhnemat ja báikkálaš sámi searvvit leat hui guovddážis álggaheaddjin ja áŋgiruššin. Otná sámi mánáidgárdefálaldahkii dat lea leamaš áibbas dárbbašlaš. Sámi politihkalaš bargu lea maid váikkuhan sihkkarastit sámi sisdoalu mánáidgárdelágas ja mánáidgárddi rámmaplánas. ON mánáidgárdekonvenšuvdna lea maid leamaš deaŧalaš mánáidgárddiid bargui. Mii lea ollen guhkás, muhto mis lea ain guhkes mátki ovdalgo sihkkarastojuvvo ahte buot sámi mánáin lea mánáidgárdefálaldat sin giela ja kultuvrra vuođul nu mo earret eará mánáidkonvenšuvdna eaktuda.
Sámediggi bargá dainna ulbmiliin ahte sámi mánáin galgá leat oktagaslaš vuoigatvuohta sámi mánáidgárdefálaldahkii. Das han lea ge sáhka ahte sámi mánáin galgá leat vuoigatvuohta mielváikkuheapmái ja iešmearrideapmái. Mánáidgárdi galgá sihkkarastit ahte mánát besset ovdánit guovttegielalaččat ja máŋggakultuvrralaččat. Dain mánáidgárddiin main lea sámegielatfálaldat, lea váhnemiin ja mánáin vuoigatvuohta vuordit ahte bargit dovdet ja deattuhit sámi sisdoalu ja ahte sámegiella geavahuvvo. Lea sáhka das ahte mánát vásihit mánáidgárdefálaldaga demokráhtalaš ja ovddideaddji oahppanbirasin.
Sámediggedieđáhusas sámi mánáidgárdefálaldaga birra (2013) aiddostahttojuvvo ahte mánáidgárdi lea okta dain deaŧaleamos arenain sámegiela ja sámi kultuvrra viidáseappot fievrrideapmái. Sámediggi háliida mánáidgárdepolitihkas bokte ovddidit buriid bajásšaddaneavttuid buot mánáide sámi mánáidgárdefálaldaga bokte. Dárbbašuvvo oktasaš pedagogalaš vuođđu, ja deaŧalaš ja gelddolaš fágalaš ja politihkalaš digaštallan lea guđe sámi árvvuid vuođul mánáidgárddit galget hukset iežaset doaimma. Bajimus dásis ferte sápmelaččaide álbmogin sihkkarastojuvvot vuoigatvuohta ovddidit iežaset mánáidgárddiid main sámi oahpahusvuogit ja sámi pedagogalaš ávdnasat leat guovddážis.
Sámediggi čalmmustahttá mánáidgárdebeaivvi dakko bokte ahte galleda earret eará Áltta siidda mánáidgárddi, mii lea sámi mánáidgárdi Álttás. Ulbmil beaivvi čalmmustahttimiin lea oainnusindahkat mánáidgárddi sámi oahppanarenan, ja oažžut áddejumi mánáidgárddi sisdollui ja deaŧaleamos proseassaide gaskal mánáid, váhnemiid ja bargiid. Mánáidgárdi mas lea buorre kvalitehta buot mánáidgárdemánáide, ja sámi mánáidgárdefálaldat mii nanne demokratiija, lea guovddáš sáttasátni.
Sávan buot mánáidgárddiide ja buohkaide buori mánáidgárdebeaivvi.