Matija Tatomirovic eret Donjevuonas, Gáŋgaviika gielddas fidnii vuosttášvuoittu mii lei 7.500 ruvnno dán geasi govvengilvvus man fáddá lei kulturmuittut Finnmárkkus.
Dán geasi Finnmárkku kulturmuittuid govvengilvu loahpahuvvui čakčamánu 1. beaivve, ja vuoitit leat mearriduvvon. Sámediggi ja Finnmárkku fylkkagielda háliidedje diehtit maid olbmot geat johtet Finnmárkkus oaivvildit kulturmuittuid birra, ja boađus lei ge ahte 84 serve gilvui, ja olbmot miehtá fylkka sáddejedje iešguđetlágan govaid.
Jury válljii 10 vuoiti, 1., 2., ja 3. sadjái, ja loahppa 7 vuoiti leat soaittáhagas vuoruhuvvon. Válljejupmi ii lean álki, ja šattaimet máŋgii gávnnadit, das go jurys ledje ollu buorit govat ja gelddolaš kulturmuittut maid gaskkas válljet.
Buot vuitiin ledje buorit govat, leš dal sáhka kulturmuittuid dulkomis, dahje kulturmuittuin mat eai leat nu dovddus, ja mat muitalit gelddolaš historjjá. Lassin govventeknihkalaš eavttuid ja komposišuvnna leat mii deattuhan erohusaid govvamotiivvain ja kulturmuittuin, ja geográfalaš viidodaga siseatnamis mearrariddui. Vuitiid govat ovddastit arkeologalaš kulturmuittuid ja huksehusaid, riddokultuvrra ja boazodoalu, osku ja ealáhusaid, soahtemuittuid ja mánáid kulturmuittuid.
Matija Tatomirovic, ássá Donjevuonas, Gáŋgaviikkas.
«Vuoje njozet» galba, Donjevuotna, Gáŋgaviika gielda.
Vuoitogovas lea alla govvadáiddalaš dássi, ja teknihkalaččat buorre ja hirbmat bures ráhkaduvvon. Govvamotiivvas lea čikŋodat ja lihkadeapmi, ja muitala historjjá mátkkošteami birra, ja joavdat muhtun báikái. Galba govas lea kulturmuitu mii duođašta riddokultuvrra, mii Finnmárku-historjái lea dehálaš. Mearra ja jogat leat leamaš dolin hirbmat mávssolaččat johtaleapmái ja fievrrideapmái. Geaidnu ii boahtán Čorgaš guolástusvearaide ovdal go 1989, ja easkka 2007 rahppojuvvui Čorgaš-geaidnu ollesjagigeaidnun. Mearrajohtolat lea ge dáppe mearkkašan hui ollu gitta min áigái, ja lea oassi lagaš historjjás. Galbendoaimmat, gáddemearkkat ja vihtat leat doaibman navigašuvdnaveahkkeneavvun ja fuolahan oadjebas mearrajohtolaga.
Jon Egil Nilsen, ássá Ruoššanjárggas, Porsáŋggus.
Skarvberget dahje Sieidi sámegillii, lea oarjjabealde Porsáŋgguvuona, Porsáŋggu gielddas. Várrečohkas oidno oaffarbáiki "Čoarvi". Govva lea govvejuvvon iđitguovssu suoidnemánus, aiddo go beaivváš lea badjáneamen.
Govva čájeha earenoamáš dilálašvuođa, maid govvejeaddji lea máhttán govvet juste go beaivváš badjána. Jus vel govva teknihkalaččat ii leat áibbas buorre go lea veaháš eahpečielggas, de lea min mielas dát govva hui gelddolaš ráhkadusa, sisdoalu ja vuoiŋŋa dáfus, nu ahte dat ánssáša 2. saji. Máŋga kulturmuittu leat govvii váldojuvvon mielde, ja duddjo kulturmuittuid duođašteaddjin. Sieidi, sámi oaffarbáiki várrečohkas, lea luondduhápmi masa čatnasit osku ja dáhpáhusat, ja lávvu ja viessu fas ássanhistorjái.
Ingjerd Tjelle, ássá Čáhcesullos.
Oaffarriekkis ja bárdni, Syltevikvannet, Várjjagis, Báhccavuona gielddas.
Govva lea buorre teknihkalaččat ja bures ráhkaduvvon. Das lea earenoamáš vuoigŋa, mas vássánáigi čadnojuvvo dálááigái máná bokte mii lea geađgerieggás. Govvamotiivvas lea olmmošlaš bealli ja addá ráfálaš dovdduid, ja bárdni orru imašteamen go čuožžu dies ja geahččá geađgerieggá. Dát geađgerieggát mat gávdnojit iešguđet hámis Finnmárkkus, leat kulturmuittut maid olbmot sakka imaštit, ja maid arkeologat leat dutkan ja sis leat máŋggalágan teoriijat daid ektui. Dávjá dulkojuvvojit oaffaruššanriekkisin, muhto lea ain eahpečielggas movt dat lea geavahuvvon, ja goas dat leat geavahuvvon.
Soaittáhagas vuoruhuvvon
Lars Öberg, ássá Ubmis, Ruoŧas
"Människor vid vatten 1" ("Olbmot jávregáttis 1"). Govven báktesárgosiid Álttás gaskaija.
Öberg lea sádden golbma čáppa gova man temá lea "Olbmot jávregáttis". Min mielas lei dát vuohki dulkot báktesárgosiid, mat leat dovddus arkeologalaš kulturmuittut, sihke persovnnalaš ja miehtemielalaš. Govvejeaddji sajušteapmi, ja nu maid čuovga ja jávri leat mielde ovddideamen govvamotiivva.
Asbjørn Nilsen, ássá Várggáin
Návet vai olgovisti, Seglodden báikkis, Báhccavuona gielddas. Govva čájeha movt olbmot leat ássan ovdal.
Lea gelddolaš ja hárvenaš kulturmuitu, ja duođašta ássanhistorjjá, birgenlági ja ávnnasgeavaheami garra guovlluin. Govvamotiiva sulastahttá maleriija go das leat ollu detáljjat ja ivnnit.
Inger Unstad, ássá Čáhcesullos.
«Ruoná árgabeaivi», Sihčajávri, Guovdageainnu suohkan.
Govvamotiiva lea sihke hearvái ja ollislaš, ja das leat čáppa ivnnit. Dat čájeha árbevirolaš huksenvieru ja movt viesuid lea stuoridan ja geavahan áiggiid čađa, ja ieš viessu juo muitala iežas historjjá.
Máret Sárá, ássá Kárášjogas.
Duhkorasgárdi maid badjemánát leat ráhkadan geađggi ala. Mánát leat geđggiin ráhkadan gárddážiid ja muhtun geađggit leat maid bohccot. Dat lea hui boaris, soaitá eanet go 50 jagi. Dat lea Meahccejárgiellasis, Spierttanjárggas, Bissojohtduoddaris.
Mii leat válljen dán gova vuosttamužžan go das lea earenoamáš historjá ja ovddida hárvenaš kulturmuitošlája, namalassii mánáid kulturmuittuid. Ovdahistorjá ii muital nu ollu mánáid birra, muhto dás gaskkustuvvo árgabeaivvi dáhpáhus, ja mii beassat vásihit mánáid stoahkanbottož boažodoalu oktavuođas.
Tor Even K. Mortensen, ássá Girkonjárggas
Grafitti 2. máilmmisoahteáiggi rusttegis, Girkonjárggas, Mátta-Várjjat gielddas.
Govva ovttastahttá guokte iešguđetlágan kulturmuitošlája, 2. máilmmisoađi kulturmuittuid ja grafitti mii gullá dán áiggi nuoraidkultuvrii. Norggas eai suodjaluvvo soahtemuittut virggálaččat, muhto dat leat dehálaš duođaštusat Finnmárkkus. Govva lea bures ráhkaduvvon ja das leat buorit ivnnit.
Samuel Bay, ássá Čáhcesullos
Káijarusttega vuolde Ihkkot gilážis, Čáhcesullo gielddas.
Govas lea soddjilis sisdoallu mas leat iežas hápmi ja vuostálasvuođat. Govva čájeha kulturmuittuid sierranas ja persovnnalaš vuogi mielde, ja muittuha mánnávuođa duhkoraddama ja sáhkkiivuođa mii lea vejolaš dušše go lea fierváčáhci.
Bente Iversen
Guollejielli Unjárgga girkobáikkis, Unjárgga gielddas, kulturmuitu mii ain geavahuvvo ealli riddobirrasis.
Motiiva dán govas lei earálágan go eará guollejielli govain, das lei earenoamáš sisdoallu ja dat movttiidahtii. Gummesuorbmafáhcat ledje