Oahppoplánat sámegielfágas

Sámegiella vuosttašgiellan ja sámegiella nubbingiellan oahppoplánat reviderejuvvojedje jagis 2013. Dalle sisafievrreduvvui molssaeaktu Sámegiella nubbingiellan – Sámegiella 4

Sámegielfágas leat čuovvovaš oahppoplánat:  

Oahppoplánat gávdnojit dušše neahttaveršuvnnas. Oahppoplánat 2006 jagis, mat leat deaddiluvvon gihppagis mii almmuhuvvui go Máhttolokten - sámi  sisafievrreduvvui, eai šat gusto. Oahppoplánat gávdnojit davvisámegillii, julevsámegillii, lullisámegillii ja dárogillii.

Sámegiella vuosttašgiellan

Sámegiella vuosttašgielas lea ohppiide geain lea sámegiella ruovttugiellan ja hupmet sámegiela go álget skuvlii. Oahppit geain lea sámegiella vuosttašgiellan ožžot álgo lohkan- ja čállinoahpahusa sámegillii. Dárogielfágas ožžot sii oahpahusa sierra dárogiel oahppoplána mielde mii lea ráhkaduvvon ohppiide geain lea sámegiella vuosttašgiellan. Sámegiella vuosttašgielas leat eanet diimmut ja stuorit gáibádusat go nubbingiela oahppoplánas. 

Lei vejolaš válljet guokte vuosttašgiela, namalassii sihke sámegiela ja dárogiela vuosttašgiellan.

Sámegiella nubbingiellan

Sámegiella nubbingiellan oahppoplánas leat 9 dási.

Ohppiin geain lea sámegiella nubbingiellan sáhttá leat iešguđet giellamáhttu go álget sámegieloahpahusain. Muhttimiidda lea sámegiella áibbas ođđa giella, earát fas máhttet veahá sámegiela go álget skuvlii. Lea maid iešguđetlágan dilli ohppiin iežaset lagasbirrasis das mii guoská vejolašvuođaide beassat ovdánahttit sámegiela gullamiin ja beaivválaš geavahemiin. Dan dihte lea sámegiella nubbingiellan oahppoplána huksejuvvon nu ahte heive ohppiide geain leat iešguđet ovdamáhttu, ohppiide geain lea dárbu geavahit veahá guhkit áiggi oahppat giela, ja ohppiide geat álget sámegielain iešguđet jahkeceahkis. 

Oahppit geain lea sámegiella nubbingiellan, sáhttet válljet oažžut loahppaárvvoštallama ja váldit loahpalaš eksámena vuođđoskuvllas ja joatkkaoahpahusas iešguđet molssaeavttuid mielde main eai leat seamma alla gáibádusat loahppagelbbolašvuođas dan golmma molssaeavttuin.

Sámegiella nubbingiellan - Sámegiella 2 

Oahppit galget maŋŋil 7. jahkeceahki máhttit dásiid 1m-3m gelbbolašvuođamihttomeriid, maŋŋil 10. jahkeceahki dásiid 4-6 gelbbolašvuođamihttomeriid ja maŋŋil Jo3 7-9 dásiid gelbbolašvuođamihttomeriid, nappo olles fága. Buot oahppit geat álget sámegiella nubbingiellan oahpahusain vuosttaš luohkás, berrejit movttiidahttot čuovvut sámegiella 2 molssaeavttu.   

Sámegiella nubbingiellan - Sámegiella 3

Sámegiella nubbingiellan – sámegiella 3 lea molssaeaktu ohppiide geaidda sáhttá leat ávkkálaš geavahit guhkit áiggi oahppat sámegiela ja ohppiide geat álget sámegielain loahpageahčen mánáidceahkis dahje álggogeahčen nuoraidskuvllas. Oahppit geat válljejit váldit loahppaárvvoštallama ja eksámena dán molssaeavttu mielde, galget máhttit dásiid 1-3 gelbbolašvuođamihttomeriid maŋŋil 10. jahkeceahki ja dásiid 4-6 gelbbolašvuođamihttomeriid Jo3 studerenráhkkanahtti oahppoprográmmas. Sii nappo olahit 2/3 oasi sámegiella nubbingiela oahppoplána gáibádusain. Ohppiin lea alddiineaset vuoigatvuohta válljet jotket go sámegielain nuoraidskuvllas. Jus leat muhtimat geat háliidit heaitit sámegielain, berre sin movttiidahttit joatkit ja baicca čuovvut sámegiella 3 molssaeavttu dan sajis go heaitit. Go dát molssaeaktu lea oassi fágas sámegiella nubbingiellan, de lea ohppiin vejolašvuohta čađahit fága maŋŋil privatistan. 

Sámegiella nubbingiellan - Sámegiella 4

Sámegiella nubbingiellan - sámegiella 4 lea fálaldat sámegielas easkaálgiide joatkkaoahpahusas ja dán eai sáhte válljet eambbo oahppit geain ii leat leamaš sámegiella vuođđoskuvllas. Oahppit geat ožžot oahpahusa ja váldet eksámena dán molssaeavttu mielde studerenráhkkanahtti oahppoprográmmas, galget máhttit dásiid 1-3 gelbbolašvuođamihttomeriid, dan seamma maid oahppit geain lea sámegiella 3 galget máhttit maŋŋil 10. jahkeceahki. Sii olahit sullii 1/3 oasi olles sámegiella nubbingiellan oahppoplánas. Berre ávžžuhit ohppiid válljet baicca dán molssaeavttu go sámegiela vierisgiellan go dát molssaeaktu lea oassi fágas sámegiella nubbingiellan. Dalle lea ohppiin vejolašvuohta maŋŋil váldit sámegiella 3 dahje čađahit olles fága, dat mearkkaša sámegiella 2, maŋŋil privatistan.   

Fága sámegiella ja dárogiella

Oahpahus sámegielas ovttas oahpahusain dárogielas galgá addit ohppiide sin guovttegielat gelbbolašvuođa. Oahppit geain lea sámegiella vuosttašgiellan galget dárogielas oažžut oahpahusa parallealla seammaárvosaš oahppoplána Dárogiella ohppiide geain lea sámegiella vuosttašgiellan mielde. Oahppit geain lea sámegiella nubbingiellan galget čuovvut dábálaš oahppoplána dárogielas. Oahppit geain lea sámegiella vuosttašgiellan dahje sámegiella nubbingiellan leat luvvejuvvon oažžut oahpahusa ja árvvoštallama čálalaš siidogielas.