Norgga 9. áigodatlaš raportta oktavuođas ON nissonvealahankonvenšuvnna vuoigatvuođaid čađaheami birra ON nissonlávdegoddái (CEDAW), de čađahuvvo gulaskuddan Genèves ihttin maŋŋebárgga skábmamánu 7. beaivvi. Odne galgá Sámediggi ovttas earáiguin ovddidit cealkámušaid lávdegoddái, ja sámediggeráđis Mikkel Eskil Mikkelsenis galgá leat sáhkavuorru.
49 proseantta gillájit veahkaválddi
Sámediggeráđđi Mikkel Eskil Mikkelsen
Mikkelsen dadjá ahte Sámediggái Norgga bealde lea deaŧalaš dat ášši ahte álgoálbmotnissonat miehtá máilmmi gillájit veahkaválddi.
– Norggas lea midjiide ovdanbuktojuvvon dutkan mii čájeha ahte 49 proseantta sámi nissonolbmuin muitalit ahte sii leat šaddan gillát juogo fysalaš, psyhkalaš dahje seksuála veahkaválddi eallimisttiset, dan ektui go seamma guovllu eanetlohkoálbmogis lea 31 proseantta, lohká Mikkelsen.
Dutkosis mii bođii 2015:s, raporterejit maiddái sámi nissonolbmot eanet seksuála veahkaválddis mánnávuođas ovdalgo leat deavdán 18 jagi: 17 proseantta, mii muđui álbmogis lea 11 proseanta. Dutkkus ii daja maidege dan birra gii dat lea dagahan ahte oassálastit leat gillán seksuála rihkkumiid dahje veahkaválddi.
Dán jagáš dutkosis veahkkeapparáhta ja politiija vásáhusaid birra veahkaválddi oktavuođas lagas gaskavuođain sámi servodagain, čujuhuvvo earret eará dasa ahte veahkkeapparáhta bargit ja politiija vásihit cakkiid barggus veahkaválddiin lagas gaskavuođain sámi servodagain.
– Eai váldde duođas iežaset ovddasvástádusa
Sámediggi Norgga bealde lea máŋgga oktavuođas váldán ovdan dáid diliid Norgga Ráđđehusain, muhto ii leat ožžon dohkálaš vástádusaid.
– Norga ii váldde iežas ovddasvástádusa sámi nissoniin duođas, ja Norggas eai leat doarvái buorit doaibmabijut dasa ahte bissehit veahkaválddi ja vearredaguid, oaivvilda Mikkelsen. Dán áiguge Sámediggi maid čujuhit ON gažadanlávdegoddái.
Mikkelsen ohcala maid dáid raporttaid čuovvoleami, sihke strategiijaid ja doaibmaplánaid hámis. Son áigu cuiget man stuora dárbu lea eanet máhttui ja doaimmaide.
– Fáttáin ferte bargat máŋgga dásis. Lea dárbu eanet máhttui fáttá birra mii lea vuođđuduvvon dutkama ala, vai oažžu ollislaš gova sivain ja vai oččošii buriid doaibmabijuid. Ferte ovddidit veahkaválddi eastadandoaimmaid, loktet gelbbolašvuođa veahkkeapparáhtas ja viidásetovddidit veahkke- ja dikšofálaldagaid, lohká Mikkelsen.
Eanet dieđuid addá sámediggeráđđi Mikkel Eskil Mikkelsen, +47 917 42 161.