Preassadieđáhusat

Okta guovtti sápmelaččas vásihit eallimis veahkaválddálašvuođa, seksuálalaš dahje dovdduid veahkaváldima. Dat mearkkaša ahte ii oktage min servodagas bajásšatta nu ahte ii vásit juogo njuolga dahje eahpenjulges veahkaváldima. Dál lea doarvái.

Aili Keskitalo, sámediggepresideanta

Man ollu veahkaváldin ja vearredahku sámi servodagas lea, lea njuolgut suorggahahtti. Vaikko mii diehtit unnán mii lea sivvan manin sápmelaččat vásihit eanet veahkaválddálašvuođa go muđui olbmot, de sáhttit mii aŋkke lohkat ahte juoga ferte dahkkot – ja ahte mii fertet dan ieža dahkat.

45 proseanta sápmelaččain vásihit veahkaválddálašvuođa eallimis, ja muđui servodagas lea dát lohku 29%. Okta guovtti sámi nissonolbmuin vásihit veahkaválddálašvuođa ja juohke viđát sámi nissonolmmoš boahtá vásihit seksuálalaš veahkaváldima. Maiddái sámi dievddut gillájit dávjjit veahkaválddálašvuođa ja vearredaguid go muđui dáža dievddut.

Dan rájes go Romssa universitehta ja Sámi našuvnnalaš gealboguovddáš - Psyhkalaš dearvvašvuohta ja gárrendilledikšu (SÁNAG) bohtosat dovddusindahkkojedje diimmá giđa, de leat mii diktán dán fas jávohuvvat bearehaga. Jaskesvuohta veahkaválddálašvuođa ja vearredaguid birra lagas birrasiin leat bilideaddjin, meastta lihka bilideaddjin go dat veahkaválddálašvuohta mii dáhpáhuvvá.

Jávohisvuohta lea muhtin ládje maid veahkaváldin. Jus mii bissut jávohaga, de mii servodahkan dohkkehit ahte veahkaválddálašvuohta ja vearredahkan dáhpáhuvvá bearrašiin, sogain ja báikegottiin. Jávohisvuohta servodagas addá maid signálaid gillájeddjiide ahte sii galget doallat njálmmi gitta. Ahte sii galget gierdat dan veahkaválddálašvuođa ja vearredaguid maid vásihit. Statistihkka čájeha ahte ii báljo oktage bajásšatta sámi servodagas nu ahte ii vásit njuolga dahje eahpenjuolga veahkaváldima ja vearredaguid.

Duohtavuođas lea ahte lea balahahtti ahte mii traumatiseret olles buolvva sápmelaččaid. Váttisvuohta lea stuoris, ja lea vuđolaš ja lea bilideaddji – sihke olbmuide geat šaddet gillát ja olles min sámi servodahkii. Movt sáhttit mii háhkat ealli báikegottiid main leat oadjebas bajásšaddan- ja oahpahusrámmat jus mii eat duođas rohkkát veahkaválddálaš duohtavuođa sámi servodagas?

Mii diehtit unnán das manin veahkaváldin lea stuorit sápmelaččaid gaskkas go álbmoga gaskkas muđui, muhto mii diehtit ahte dat lea vuorbi maid mii juogadit máŋggain eará álgoálbmotservodagaiguin miehtá máilmmi: Álgoálbmogat vásihit veahkaválddálašvuođa ja vearredaguid eanet go earát. ii leat boastut jáhkkit ahte muhtin oassi čilgehusas sáhttá leat historjjálaš duolbmun, dovdat iežamet unnin ja eará kollektiivvalaš ja individuálalaš fáktorat. Muhto aŋkke: Dušše mii ieža sáhttit rievdadit dán. Mii fertet rievdadit dán.

Sámediggi lea gullan sámi nissonolbmuin geat muitalit ahte sii vásihit veahkaváldima, ja ahte dán birra lea váttis hupmat jitnosit. Nissonbeaivvi, njukčamánu 8.beaivvi, sáhttá lea áigi muittuhit min oktasaš ovddasvástádusa das ahte čuožžilit nissonolbmuid ja dievdduid ovddas geat vásihit dákkáriid.

Sámediggi ja justiisadepartemeanta leat álggahan dutkanprošeavtta mii galgá geahččat lagabui movt veahkkeapparáhtta deaivvada sámi veahkaváldojuvvon olbmuiguin. Mii dárbbašit maid politiija, riektevuogádaga ja veahkkeapparáhta gos lea sámi giella ja kulturgelbbolašvuohta.

Njukčamánu 14.b. lágida Sámediggi ovttasbarggus Fokusiin, seminára New Yorkas mas lea fáddá: Veahkaváldin lagas birrasis álgoálbmotnissoniid gaskkas. Mun háliidan digaštallat dán fáttá riikkaidgaskasaččat, nu go maid nationálalaččat.

Ii galgga leat eahpádus ge das ahte njukčamánu 8.beaivvi sáttasárdni lea: Heaitte huškumis. Ja muital. Mis lea veahkaválddálaš duohtavuohta, ja dan birra fertet mii hupmat.

Sámediggi 2016 Dáiddárkonferánsa dollojuvvo miessemánu 10. ja 11. Beaivvi miessemánus. Váldofáddán dán jagi lea lávdedáidda ja politihkalaš dáidda.

- Konferánsa  lea šaddán deháleamos fágalaš árenan sámi dáiddáriidda ja midjiide politihkkariidda lea dát dehálaš deaivvadanbáikin oažžut buriid fágalaš oaiviliid iežamet bargui. Sámi dáiddárat leat guhka leamaš  dehálaččat eavttuid bidjamis sámi politihkas ođđaset áiggis. Mii oaidnit sii leat ain njunnošis rahčame ja bidjame agenda servodat digaštallamis, dadjá Sámediggeráđđi Henrik Olsen.

Sametingsråd Thomas Åhren sier at den storstilte vindkraftutbyggingen på Fosenhalvøya vil være en tragedie for den sørsamiske reindrifta i området. 

Sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen lea duhtavaš go giellalávdegoddi čuovvu Sámedikki rávvagiid go guoská bargui gieldaođastusain.

Sámedikki presideanta Aili Keskitalo lea ilus go giellalávdegotti oasseraporta lea buktojuvvon. –Mii háliidit ahte raporta buvttihivččii buori ságastallama sámegiela boahtteáiggi hálddašeami birra, dadjá Sámedikki presideanta Aili Keskitalo.

Sámediggeráđđi lea dál ovddidan ášši Sámedikki dievasčoahkkimii, dainna ávžžuhusain ahte hilgu ruvkedoaimma plánaid Nussirii ja Gumpenjunnái.

- Mii bivdit Sámedikki dievasčoahkkima hilgut ruvkedoaimma Nussiris. Eai ruvkedoaimmahat ii ge ráđđehus leat dássážii bidjan mearrideaddji deattu birasgáhttemii,  dálá bistevaš ealáhusaide ja sámi kultuvrii ja servodahkii, lohká sámediggeráđđi Silje Karine Muotka.

Ášši meannuduvvo Ealáhus- ja kulturlávdegottis 29.02-01.03.2016 ja Sámedikki dievasčoahkkimis njukčamánu 2.b.2016.

Ášši 010/16 Gruvedrift i Nussir og Gumppenjunni.

Sametinget og Oslo kommune signerer felles samarbeidserklæring lørdag 6. februar i Oslo. – Vi er svært godt fornøyd med innholdet og det gode samarbeidsklimaet som er etablert mellom Sametinget og Oslo kommune, sier sametingsråd Ann-Mari Thomassen.

Sametinget og Oslo kommune har over flere år ført samtaler med sikte på å etablere et forpliktende samarbeid om samiske saker i hovedstaden. Sametingsråd Ann-Mari Thomassen er tilfreds med at prosessen nå ender i en felles erklæring.

- Prosessen har tatt tid, men det har ført til en god samarbeidsplattform. Den har ikke minst bidratt til å etablere et godt samarbeid og stor grad av tillit mellom Oslo kommune og Sametinget. Denne erklæringen viser viktigheten av samisk språk og kultur i Oslo og den åpner opp for tilrettelegging av ytterligere samiske tiltak i Oslo, uttaler Thomassen.

Samarbeidserklæringen inneholder blant annet formuleringer om at samisk barnehagetilbud i Oslo forutsetter samisktalende ansatte og pedagoger. Andre forhold knyttet til oppvekst, opplæring, helse og kunst- og kulturtiltak omfattes også av erklæringen.

- Erklæringen vil bidra til økt fokus på samisk kultur og språk, og det vil den samiske befolkningen i Oslo nå merke. Samtidig er det et betydelig poeng at Sametinget etablerer et forpliktende og godt samarbeid med landets hovedstad, sier Thomassen.

Samarbeidserklæringen signeres i Oslo rådhus lørdag 6. februar 2016 av sametingspresident Aili Keskitalo og byrådsleder Raymond Johansen. Signeringen skjer i forbindelse med arrangementet i Oslo rådhus knyttet til feiringen av den samiske nasjonaldagen kl. 10.00.
Kontakt:
Sametingsråd Ann-Mari Thomassen, tel. +47 900 57 123

Bilder
Bilde 1
Bilde 2

Sámediggeráđđi galgá galledit iešguđet guovlluid báikkálaš servodagaid oažžun dihte cealkámušaid Sámedikki politihkkii areála ja birassuorggis. –mii áigut bivdit sámi servviid, ealáhusdoaimmaheddjiid ja fágaolbmuid lagasbirrasis searvat bargui hábmet min politihka dán suorggis, lohká sámediggeráđđi Thomas Åhrén.

Áigodagas ođđajagimánu/guovvamánu áigu presideanta Aili Keskitalo galledit gielddaid sámegiela hálddašanguovllus ja daidda guoski fylkkagielddaid. Son áigu earret eará digaštallat guovttegielatdoarjagiid birra ja báikkálaš giellaguovddážiid birra. 

Sámedikki presideanta Aili Keskitalo moaiti dan vuogi mo báhtareddjiid sáddejit olggos Vestleirenis Girkonjárggas Ruššii. - Lean sakka fuolastuvvan go Norga dál orru hilgumin vuođđo ja deaŧalaš olmmošrievttálaš suodjalanmekanismmaid mat leat cieggan riikkaidgaskasaš álbmotriektái. Dat dagaha heajos beaggima álbmotriektái ja Norgii, oaivvilda Keskitalo.

ON allakommiseara báhtareddjiid várás Eurohpás, Pia Prytz Phiri ja Helssetlávdegoddi, leat moaitán čavgemiid Norgga báhtareaddji- ja dorvohccipolitihkas. Keskitalo gávnnaha ahte maiddái Eurohpáráđi jođiheaddji, Torbjørn Jagland, odne lea váruhan ahte Norgga dorvoohcci- ja báhtareaddjipolitihkka sáhttá rihkkut Eurohpá olmmošvuoigatvuođaidkonvenšuvnna.

- Norga lea álo leamaš ovddimusas ovddidemin ja atnuiváldimin vuođđo olmmošvuoigatvuođaid, sihke siskkáldasat Norggas ja riikkaidgaskasaš servodagas. Dat mii dál dáhpáhuvvá, fuolastuhttá mu sakka. Mu mielas ferte jearrat guđe eará álbmotrievttálaš standárddaid ráđđehus dál sáhttá gávnnahit buorrin rievdadit, dadjá Keskitalo.

Son čujuha dán čavčča dálddádatšiehtadallamiidda Pariissas, gos Norgga ráđđehus loahpai atnuiváldimis álgoálbmotvuoigatvuođaid dálkkádatšiehtadusa geatnegahtti oasis. Keskitalo deattuha ahte álbmotrievtti olmmošrievttálaš standárddat lea máilmmiviidosaš dorvofierbmi máilmmi geahnogeamos álbmogiidda ja olbmuide.

- Mun vuorddán ahte ovddasmanni riika Norga árvvusatná sihke daid sániid ja áigumušaid mat bohtet ovdan min álbmotrievttálaš geatnegasvuođain. Jus Norga dan ii daga, de mii eat sáhte vuordit ahte eará riikkat dan dahket. Norga sáhttá boarskuduhttit deaŧalaš osiid dan álbmotrievttálaš ja olmmošrievttálsaš riikkaidgaskasaš barggus, mii lea dahkkojuvvon nuppi máilmmisoađi rájes.

Keskitalo lea dattetge čielggas das ahte eai buohkat geat dan háliidit, sáhte oažžut orruma Norggas, muhto son doalaha dan ahte juohkehaš galgá oažžut iežas ášši meannuduvvot riikkaidgaskasaš dorvoohcciinstituhta vuođul.

Gulahalliid
Sámedikki presideanta Aili Keskitalo, tel. +47 971 29 305
Politihkaláš ráđđeaddi Runar Myrnes Balto, tel. +47 977 37 778

Sámediggi joatká 2016:s juolludit giellamovttidahttinstipeandda ohppiide geain lea sámegiella fágan joatkkaskuvllas 2015/16. Ođas dán jagi leat ahte oahppit galget geavahit elektruvnnalaš ohcanskoviid.

Sámediggi áigu duorastaga ođđajagimánu 14. b. čađahit politihkalaš konsultašuvnnaid Dálkkádat- ja birasdepartemeanttain mearraluosa hálddašeamis. Sámediggeráđđelahtu Silje Karine Muotka váldá fárrui sihke fágalaš veahki Sámi allaskuvllas ja ealáhusa ovddasteaddji čoahkkimii.

Sametinget har klaget på Miljødirektoratets vedtak som gir Nussir ASA utslippstillatelse til dumping av gruveavfall i Repparfjorden i Kvalsund kommune. I klagen ber vi om at Klima- og miljødepartementet omgjør vedtaket, og avslår Nussir ASAs søknad om tillatelse til gruvevirksomhet etter forurensingsloven i forekomstene Nussir og Gumpenjunni/Ulveryggen. Sametinget vil konsultere med Klima- og miljødepartementet om klagebehandlingen.

 Klage på vedtak - Tillatelse til virksomhet etter foruresningsloven for Nussir ASA.docx 190,98 kB

For mer informasjon:

Sametingsråd Silje Karine Muotka 984 87 576

Sametinget igangsetter bedriftsutvikling for kulturnæring i sørsamisk område. Sametingsråd Silje Karine Muotka håper mange kreative entreprenører vil være med på programmet som starter i februar.

Sámedikki ráđđi juolluda 260 000 ru. Duoddara Ráfe vuođđudussii bargat bihtánsámegiela sátnegirjjiin. Sámedikki presideanta Aili Keskitalo lohká sátnegirjji dehálažžan bihtánsámegiela ealáskahttinbarggus.

Sámediggeráđđi lea nammadan ođđa lahtuid Sámedikki Nuoraidpolitihkalaš lávdegoddái (SNPL). Ođđa lahtut doaibmagohtet 01.01.16 rájes ja doibmet jagi. Ráđđelahttu Henrik Olsen lea duhtavaš nammademiiguin. – Mii leat deattuhan geográfalaš ja sohkabeallásaš juogadeami nammademiin, ja oaivvildit ahte dát nammaduvvon nuoraidlávdegoddi ovddasta Sámi bures.

Ođđa SNPL lávdegottis leat mielde:

• Ánná Káisá Partapuoli, jođiheaddji. Várrelahttu, Marion Aslaksen Ravna                           
• Ande Trosten. Várrelahttu, Ronja Larsen
• Maja Fjällstrøm. Várrelahttu, Ulrika Snowdon.
• Ida Ristiinna Hætta Ophaug. Várrelahttu, Henrik Kristian Atle Olsen.
• Jon Christer Mudenia. Várrelahttu, Malene Eriksen.  

Ánná Kájsá Partapuoli nammaduvvui SNPL jođiheaddjin. Lávdegoddi vállje ieš iežas nubbijođiheaddji. Ráđđelahttu Henrik Olsen sávvá ođđa lávdegoddái lihku boahttevaš doaimmaiguin.

- Lea deaŧalaš bargu maid lávdegoddi dál galgá álggahit. SNPL lea ásahuvvon dan várás ahte nannet sámi nuoraid váikkuhanvejolašvuođa Sámedikki politihkkii ja lávdegoddi oažžu friija rolla ja sáhttá bargat daid áššiiguin maid ieš gávnnaha guoskevažžan. Mus lea stuorra jáhku dasa ahte sii geat leat nammaduvvon, doaimmahit bargguset buori láhkai, ja mun sávan sidjiide lihku!

Sámediggeráđđi juolluda 850 000 ruvnnu doarjjan Nordnorsk Reiseliv AS:ii prošektii Sámi Mátkeealáhus 2.0. Prošeakta galgá loktet sámi mátkeealáhusfitnodagaid gelbbolašvuođa ja eanedit daid buktagiid ja márkanosiid.

Gaskavahku juovlamánu 16.b. válljii Stuorradiggi Gaske-Nøørjen Saemienskovle konsulterekeahttá Sámedikkiin ášši birra. Sámediggeráđi Silje Karine Muotka mielas dat lei lossa beaivi sámi oahpahushistorjjás.

- Dát lei hui lossat skuvlla ohppiide ja bargiide, ja maiddá lullisámi guvlui gos lea leat galle sámi ásahusa oidnosis. Mu mielas dát lea maid čielga ovdamearkan dasa mo máhttoministtar Torbjørn Røe Isaksen dihtomielalaččat vállje badjelgeahččat konsultašuvdnašiehtadusa gaskal stáhta eiseválddiid ja Sámedikki, dadjá sámediggeráđđi Silje Karine Muotka.

Sámediggeráđđi juolluda 150 duhát ruvnno Bivdái, mearrasámi bivdo- ja guolástusorganisašuvdnii, ovddideapmái ja organisašuvdnahuksemii.

AIEC2016, Árktalaš eamiálbmot oahppokonferánssa lágiduvvo Guovdageainnus njukčamánu 14.-17 b. boahtte jagi. Váldologaldallin lea máilmmi eanemus dovddus eamiálbmotdutki Linda Tuhiwai Smith.

–Šiehtadus galgá láhčit dasa ahte mis lea máŋggabealat ja rikkis sámi kultureallin boahtteáiggis. Sámi dáidagis lea stuorra veadju vuođđun sámi servodaga ovdáneapmái, ja šiehtadus galgá vuođđudit einnostanvejolašvuođa sámi kultureallimii, dadjá sámediggeráđđi Henrik Olsen.

Sámedikki presideanta Aili Keskitalo čuoččuha ahte Pariissa dálkkádatšiehtadallamiid boađusin ferte leat geatnegahtti ulbmilcealkámuš olmmošvuoigatvuođaid ja álgoálbmotvuoigatvuođaid birra. – Dálkkádatrievdamat leat buot vuđoleamos vuoigatvuođagažaldat buot olbmuide.

Sámedikki presideanttas Aili Keskitalos lei odne sáhkavuorru alimusdásis Pariissa dálkkádatkonferánssas, mas son čujuhii daidda stuorra ja máilmmiviidosaš dálkkádatrievdamiidda mat dál juo lea fáhkkatlaš áittan olbmuide ja olbmuid eallimii, dearvvašvuhtii, sihkkarvuhtii ja doaimmaide stuorra osiin máilmmis. Dálkkádatluoitimiid váikkuhusat leat erenoamáš duođalaččat ollu álgoálbmogiidda, geaidda dálkkádatrievdamat čuhcet ovddimusat ja eanemusat, erenoamážit Árktisis gos rievdamat dáhpáhuvvet guovtte geardde nu johtilit go máilmmis muđui.

- Dain guovlluin gos álgoálbmogat ožžot dohkkehuvvot iežaset vuoigatvuođaid ja eatnamiid, mii oaidnit ahte arvevuovddit fuolahuvvojit buorebut go eará guovlluin. Álgoálbmogiid vuoigatvuođaid dohkkeheapmi lea mielde uhcideamen dálkkádatbillisteaddji sisabahkkemiid ja leat danne deaŧalaš ja áibbas dárbbašlaš dasa ahte čoavdit boahtteáiggi dálkkádatváttisvuođaid, dadjá Keskitalo.

Máilmmiviidosaš dálkkádatrievdamat leat dál juo váttisvuohtan máilmmi borramušbuvttadeapmái, eanedit geafivuođa ja eará duođalaš váikkuhusaid nu go badjáneami mearradási ja ekstrema dálkkiid. Keskitalo deattuha ahte oarjemáilbmi ja industriijariikkat dál fertejit ipmirdit ja geatnegahttit iežaset dasa ahte dálkkádatšiehtadusas loahpa loahpalaččat sáhka vuđoleamos olmmošvuoigatvuođain ja buot olbmuid eallima, kultuvrra ja dearvvašvuođa vuođus.

- Dakkár dálkkádatšiehtadus mii čielgasit dohkkeha olmmošvuoigatvuođaid ja álgoálbmogiid vuoigatvuođaid lea áibbas dárbbašlaš dan dohkkeheapmái ahte buot stáhtain lea oktasaš ovddasvástádus boahtteáiggi máilmmiviidosaš dálkkádatčovdosiin. Dakkár ovddasvástádus mii manná viidáseappot go ovttaskas riikka beroštusávvosa, dadjá Keskitalo.

Gulahalli
Sámedikki presideanta Aili Keskitalo, telefovdna +47 971 29 305

Váldofokus dálkkádatšiehtadallamiin lea soahpat doaibmabijuid maiguin vuostálastit dálkkádatrievdamiid ja sihkkarastit heivehemiid dálkkádatrievdamiidda. Mihttomearrin lea mearridit ođđa máilmmiviidosaš dálkkádatšiehtadusa, Parisa-šiehtadusa.

Sámediggeráđđi lea áigodagas borgemánu 28.b. rájes gitta skábmamánu 2.b. rádjái juolludan 8,2 miljovnna ruvnno sámi áššiide. Ollislaš 8,2 miljovnna ruhtalánas lea 3,7 miljovnna ruvdno juolluduvvon ealáhussuorgái ja ráđđelahttu Ann-Mari Thomassen lohká ahte lea movttiidahtti oaidnit movtta ja ođđaásaheami ealáhussuorggis Sámis.

- Dán áigodagas leat máŋga ealáhusaktevrra mat leat ožžon doarjaga Sámedikkis. Earret eará leat mii juolludan investerendoarjaga viđa guolástanfatnasii, ođđaásahuvvon buvttadanfitnodahkii sámi lávde- ja oaidnindáidagiid várás, ja maid álggaheapmái ja viidásetovddideapmái máŋgga mátkkoštanealáhusaide. Stuora ohcanlohku čájeha ahte Sámis lea ilolaš ealáhusmokta, lohká Thomassen.

 Innvilgede tilskudd 25.08.15 - 02.11.15.pdf 455,99 kB

Sámediggi cuiggoda ráđđehusa go dat ii dáhto sihkkarastit sámi giellageavaheddjiid vuoigatvuođaid suohkanođastusbarggus. – Danne ávžžuhit mii dálá sámi suohkaniid leat hui várrugasat viidáset barggus ođastusain ja vejolaš suohkanovttastahttimiin, dadjá Sámedikki presideanta Aili Keskitalo.

Ráđđehus lea evttohan gaskaboddosaš čovdosiid maiguin eai sihkkarastojuvvo sámi álbmoga vuoigatvuođat suohkaniid ovttastahttimis. Sámedikki čoavddusevttohus lei ahte olles ođđa ovttastahttojuvvon suohkanii galge guoskat giellanjuolggadusat, dassážii go ođđa láhkanjuolggadusat mearriduvvojit.

- Šállošit go eat nagodan soahpat dán konsultašuvnnain ráđđehusain. Dat mearkkaša ahte suohkanođastus geavahusas addá sámiide sierralágan vuoigatvuođaid vaikko ásašedje seamma suohkanis, ja dát sáhttá issorasat goaridit sámi álbmoga vuoigatvuođaid, dadjá Keskitalo.

Suohkanat, maidda dál gusket sámelága giellanjuolggadusat, leat meroštallojuvvon sámelága láhkaásahusas. Jos muhtun suohkanat ovttastahttojuvvojit suohkaniiguin maidda eai guoskka giellanjuolggadusat, de mearkkaša dat geavahusas dan ahte sámegiella ja dárogiella eai leatge ovttaárvosaš gielat ođđa ovttastahttojuvvon suohkanis.

- Buohkat áddejit ahte dát duođalaččat ja áibbas áddemeahttun vuogi mielde goarida sámiid vuoigatvuođaid geavahit sin iežaset eatnigiela. Dát lea maiddái vuostá dan maid ráđđehus lea lohpidan, ahte sámi álbmot ii galgga gillát suohkanovttastahttimiid oktavuođas. Mii fertet dušše konstateret ahte ráđđehus dán áššis ii hálit váikkuhit sámi giellageavaheddjiid vuoigatvuođaid nannema, dadjá Keskitalo loahpas.

Gulahallan
Sámedikki presideanta Aili Keskitalo, tel. +47 971 29 305

Sametingsråd Henrik Olsen deltar i morgen 1. desember på seminar om HIV/AIDS ved Samisk videregående skole i Karasjok. 1. desember er verdens aidsdag.
Kronikken "Bryt tausheten om HIV/AIDS" kan fritt benyttes av redaksjonene. 

Sametingsrådet ønsker innspill fra det samiske samfunnet til en fremtidig areal- og miljøpolitikk. Rådet legger frem en redegjørelse for Sametingets plenum i desember.

Sámediggeválggaid mandáhtajuogus rievdá 2017:s nu ahte Davvi guovllu ja Viesttarmeara válgabiiret ožžot ovtta mandáhta eanet boahtte sámediggeválggain 2017:s jagi 2013 válggaid ektui. Nuortaguovllu ja Gáisi válgabiiret masset goabbáge ovtta mandáhta. Eará válgabiirriid mandáhtat eai rievdda.

Dát rievdadusat bohtet Sámedikki jienastuslogu geahčadeamis geassemánu 30. b. 2015 nammii, sámediggeválggaid láhkaásahusa paragráfii 67a dávistettiin. Rievdadusat mandáhtajuogus bohtet dan geažil go jienastuslohkui čálihuvvomiid lohku lea rievdan maŋimuš válggaid rájes.

Sámediggeválggain válljejuvvojit oktiibuot 39 mandáhta mat juohkásit 7 válgabiirii. Buot válgabiirret galget oažžut unnimusat 2 mandáhta, oktiibuot 14 mandáhta. Loahppa 25 mandáhta juogaduvvojit gorálaččat dađi mielde man ollu olbmot válgabiirriin leat jienastuslogus geassemánu 30. b. nammii dan jagi goas ledje maŋimuš gielda- ja fylkadiggeválggat.

Geassemánu 30. b. 2015 muttus ledje 15.356 olbmo registrerejuvvon Sámedikki válgajienastuslogus. Jienastuslogus leat olbmot válgabiirriin ná: Nuortaguovlu (2.229) Ávjovárri (3.561), Davvi guovlu (2.247) Gáisi (2.152), Viesttarmearra (1.684), Máttasámeguovlu (1.030) ja Mátta-Norga (2.453).

Gulahallan
Dievasčoahkkinjođiheaddji Jørn-Are Gaski, tel. 922 20 598

Sámediggeráđđi háliida ovttasbarggu ráđđehusain barggu birra stuorát guovlluiguin ja ovttastahttojuvvon fylkkagielddaiguin. – Stuorát gielddain ja guovlluin leat stuorát váikkuhusat sámepolitihkkii, dadjá sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen.

Gieldaođastusa guhkideapmin lea ráđđehus dieđihan ahte áigu geahčadit doaimmaid ja rollaid mat čatnasit ođđa regionála álbmotválljen dássái, go guovlluide šaddá stuorát ovddasvástádus servodatovddideamis. Sámediggeráđđi lea ovddidan máŋga evttohusa ráđđehussii movt Sámedikki ja sámi beroštumiid sáhttá sihkkarastit viidáseappot barggus.

- Sámiin galgá leat nu stuorra vejolašvuohta go vejolaš ieža ovddidit iežaset giela, kultuvrra ja servodateallima. Dát prinsihppa sihkkarastojuvvo vuosttažettiin dan bokte ahte Sámediggi oažžu dakkár rolla sámi servodatovddideamis mii vástida guovlulaš dási, dadjá Ann-Mari Thomassen.

Sámediggeráđđi lea ovdal cuiggodan ráđđehusa evttohan gieldaođastusa. Thomassen oaivvilda ahte ráđđehus ii doarvái váldde vuhtii gielddaid ovttastahttima váikkuhusaid sámiide ja sámiid vuoigatvuođaide. Dál ballá son ahte seamma dáhpáhuvvá dan oktavuođas go ođđa guovllut ožžot stuorát ovddasvástádusa ja eanet  doaimmaid servodatovddideamis.

- Dat go šaddet stuorát gielddat ja guovllut rievdadahttá issorasat majoritehta ja minoritehta gaskasaš oktavuođa, ja sámiid vejolašvuođa láhčit politihkalaš rámmaid iežas servodaga ja sámi kultuvrra ovddideapmái. Dán ferte čielggadit ja vuhtii váldit boahttevaš ođastusain. Movt dal leš, de ferte Sámediggi oažžut čoavddarolla ođđa politihkalaš struktuvrrain ja ođđa rollaid sámi servodatovddideamis, dadjá Thomassen loahpas.

Sámedikki dievasčoahkkin meannuda Sámediggeráđi ášši 45/15 “Gieldaođastus mii sáhttá nannet sámi giela, kultuvrra ja servodateallima” skábmamánu maŋimuš vahkus. Árvalus lea vuođđuduvvon earret eará čielggadussii “Sámediggi – gieldaođastusa čielggadeapmi”.

Gulahallan
Sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen, tel. + 47 900 57 123

Sámediggeráđđi lea juolludan 2 155 000,- ru musihkkaalmmuhemiide 2015:s. Dán jagi juolludusas lea addojuvvon doarjja sihke ođđaáigásaš ja árbevirolaš almmuhemiide, ja dasto gielddasámi musihka almmuheapmái.

- Dán jagi ohcamiin leat leamaš ollu miellagiddevaš prošeavttat, dat leat earret eará luohti dubstep musihkain buohtalastimiin mánáiguin ja nuoraiguin. Maiddái dán jagi oaidnit ahte ollugat searvvahit luođi árbevirolaš dahje ođđaáigásaš hámis iežaset musihkkii, dán dihte leat mii erenoamážit ilus dadjá ráđđelahttu Henrik Olsen.

Sámediggeráđđi lea dál juolludan doarjaga sámi girjjálašvuhtii 2015:s. Sámediggái bohte ohcamat measta 15 miljon ru ovddas čáppagirjjálašvuođa doarjjaortnegii, ja ollislaš juolludusrámma lea 6,3 miljon ru.

Ollislaš geahčastaga juolluduvvon ohcamiin gávnnat dákko.

Eanet dieđuid addá:

Ráđđelahttu Henrik Olsen, tel. 907 75 219

Dássážii dán jagi leat 18 olbmo ožžon doarjaga Sámedikkis oastit bivdofatnasa. Sámediggi lea juolludan 4 189 000 ruvnno doarjaga fanasoastimii ja dasa reaidduid, nannendihte rekruterema guolástusealáhusas.

Sametingsrådet offentliggjør i dag sitt forslag til budsjett for Sametinget for 2016. – Regjeringens forslag til statsbudsjett gir trangere økonomiske rammer for utvikling av det samiske samfunnet, konstaterer sametingsråd Ann-Mari Thomassen.

Sametingets budsjett 2016 - Sametingsrådets forslag til innstilling

Les mer

Til redaksjonene:

Sametingsrådet offentliggjør sitt forslag til Sametingets budsjett for 2016 mandag 2. november kl. 10. Ansvarlig sametingsråd Ann-Mari Thomassen vil være i Karasjok og tilgjengelig på telefon +47 900 57 123 for å kommentere budsjettet. Budsjettet blir gjort tilgjengelig på nett fra kl. 10.

Sámediggi bovde sámi mánáidgárddesminárii Álttái skábmamánu 11. ja 12.beaivvi. Fádda seminaras lea ovttasbargu ja oktavuohta mánáidgárddi ja skuvlla gaskka skuvlii sirdima birra. Ulbmiljoavku lea mánáidgárdejođiheaddjit, pedagogalašjođiheaddjit, rektorat  ja oahpaheaddjit  geat barget vuosttašluohkáohppiiguin.

Sámediggi, Roandima suohkan ja Lulli-Trøndelága fylkkasuohkan galget 21.10.2015 vuolláičállit ovttasbargošiehtadusa čalmmustahttit ahte lea 100 jagi vássán dan rájes go vuosttaš sámi riikkačoahkkin dollojuvvui Roandimis guovvamánu 6. b. 1917.

Sámediggi, Lulli-Trøndelága fylkkasuohkan ja Roandima suohkan leat soahpan ovttas čalmmustahttit dán sámiid historjjá ja sámi álbmogii deaŧalaš dáhpáhusa ávvudemiin 2017:s, ja dat lea ožžon namahusa Tråante 2017.

Tråante 2017 ulbmil lea ”čalmmustahttit, gaskkustit historjjá sápmelaččaid, sámi kultuvrra ja historjjá birra 100-jagi perspektiivvas”.

Ávvudeami čalmmustahttin dáhpáhuvvá iešguđet lágidemiiguin ieš Roandimis ja Roandima olggobealde.

-Dákko bokte lea Ávvudeapmi ožžon golbma nana eaiggáda ja ávvudeami mas lea politihkalaš čatnaseapmi buot golmma ovttasbargobeallái. Dat sáhttá šaddat hui ávkkálažžan sivas go stáhta ii leat juolludan doarjaga ávvudeapmái ii ge dan plánemii jagi 2016 várás, dadjá sámediggepresideanta Aili Keskitalo. Media bovdejuvvo vuolláičállimii.

Báiki: Quality Hotel Augustin, Kongensgate 26

Áigi: Gaskavahku golggotmánu 21. b. 2015 dii 14.30

Prográmma

Sámedikki presideanta Aili Keskitalo sávvá bures boahtima

Sámedikki, Roandima suohkana ja Lulli-Trøndelága fylkkasuohkana gaskasaš ovttasbargošiehtadusa vuolláičállin

Prošeaktajođiheaddji Ida Marie Brandsfjell muitala Tråante 2017 birra

Loga eanet ávvudeami birra dás:

http://www.tråante2017.no Eanet dieđuid addet:

Ida Marie Bransfjell, Tråante 2017 prošeaktajođiheaddi, 481 19 334

Jan Roger Østby, Sámedikki gulahallanossodaga ossodatdierektevra, 481 44 696

Sametingsrådet møter denne uken Stortingets komitéer og folkevalgte for å drøfte statsbudsjettet. – Bevilgningene til samiske formål må økes med 48 millioner kroner, konstaterer sametingsråd Ann-Mari Thomassen.

Realveksten for statsbudsjettet 2016 er på 2,6 prosent i forhold til 2015. Bevilgningene til samiske formål har en realnedgang på 3,4 prosent i samme periode. Forskjellen mellom den gjennomsnittlige økningen i statsbudsjettet og kuttet i bevilgningene til samiske formål representerer en differanse på 48 millioner kroner.

- Dersom bevilgningene til samiske formål hadde fulgt samme utvikling som de øvrige bevilgningene på statsbudsjettet, så hadde regjeringen foreslått 48 millioner kroner mer til samiske formål enn den har gjort. Vi forstår ikke, og finner heller ingen begrunnelse om hvorfor det samiske samfunnet ikke skal få ta del i regjeringens satsing på barnehager, skole, kultur og museer.

Sametingsrådet vil også ta opp regjeringens forslag om nedleggelse av Sameskolen i Midt-Norge, i Hattfjelldal (Gaske-Nøørjen Samienskovle). Thomassen viser til at verken nedleggelsen eller alternative undervisningstilbud har vært drøftet med Sametinget, i strid med konsultasjonsavtalen mellom Sametinget og regjeringen.

- Skolen har riktignok ingen faste elever, men er allikevel en av de største leverandørene av fjernundervisning i sørsamisk. Skolen tilbyr også språksamlinger, som er verdifulle sosiale arenaer for elever som mottar fjernundervisning. Og det finnes i realiteten svært få alternativer for barn som ønsker å lære sørsamisk i dag, understreker Thomassen.

Kontakt
Sametingsråd Ann-Mari Thomassen, tel. +47 900 57 123

Sametingsrådet har rådsmøte på Quality Hotel Augustin i Trondheim 19. - 22. oktober 2015. Rådet har også møter på Stortinget om statsbudsjettet tirsdag 20. og torsdag 22.oktober.

Tirsdag  20.10.15:

Kl. 09.00 – 12.00

Saksbehandling

Kl. 12.00 – 13.00

Lunsj

13.00 -

Saksbehandling

Kl. 18.00 – 20.00

Inviterer bysamene til kaffe

Sametingspresident Aili Keskitalo og sametingsrådet inviterer alle til Quality Hotel Augustin tirsdag 20.10.15 for en kaffeprat.

Sametingsrådet vil møte bysamene for å få innspill og diskutere fremtidige utfordringer.

Sted: Quality Hotel Augustin, Kongensgate 26, 7011 Trondheim

Tid: Tirsdag 20.10.15 kl.18.00 – 20.00

Onsdag 21.10.15:

Kl. 08.30 – 10.30

Møte med (Nasjonal institusjon for menneskerettigheter). Fra rådet deltar Aili Keskitalo.

Kl. 09.00

Sametingets budsjett 2016

Kl. 12.00 – 13.00

Lunsj

Kl. 13.00

Besøke Kultur- og bibliotebussen i Sør-Trøndelag, Kultuvre- jïh Gærjabusse. Sted: Trondheim folkebibliotek. Fra rådet deltar Henrik Olsen. Kontaktperson Arnhild Tveikra (738 66 398)

Kl. 14.30 – 16.00

Møte med Tråante 2017 og signering av samarbeidsavtale. 

• Velkommen ved sametingspresident Aili Keskitalo
• Underskriving av samarbeidsavtale med Trondheim kommune, Sør-Trøndelag fylkeskommune og Sametinget
• Informasjon om Tråante 2017 ved prosjektleder Ida Marie Brandsfjell

Kl. 16.00

Sametingets budsjett 2016

Torsdag 22.10.15:

Kl. 09.00 – 12.00

Saksbehandling

Kl. 12.00 – 13.00

Lunsj

Kl. 13.00 – 17.00

Saksbehandling

Eksterne møter på Stortinget i Oslo om statsbudsjettet

Tirsdag 20.10.15

Kl. 11.30 – 12.15

Møte med Stortingets kommunal- og forvaltningskomite. Fra rådet deltar sametingsråd Ann-Mari Thomassen og Silje Karine Muotka. Fra adm deltar direktør Rune Fjellheim og rådgiver Roy Amundsen.

Kl. 15.00 – 15.30

Møte med Stortingets kirke og forskningskomite. Fra rådet deltar sametingsråd Ann-Mari Thomassen og Silje Karine Muotka. Fra adm deltar direktør Rune Fjellheim og rådgiver Roy Amundsen.

Torsdag 22.10.15

Kl. 12.00 – 13.00 (inkl, lunsj)

Møte med Stortingets familie og kulturkomite. Fra rådet deltar sametingsråd Ann-Mari Thomassen og Henrik Olsen. Fra adm deltar direktør Rune Fjellheim, avd.dir Tommy Somby og rådgiver Roy Amundsen.

For mer informasjon: Avdelingsdirektør Jan Roger Østby, 481 44 696

Sámediggeráđđi Silje Karine Muotka lea hirpmástuvvan ráđđehusa evttohusa geažil doalahit sámi oahpahusa seamma dásis ja Gaske-Nøørjen Saemienskovle heaittiheami geažil.

– Dáinna bušeahttaevttohusain lea Solberg-ráđđehus olgguštan sámi ohppiid dárbbuid. 2016 Stáhtabušeahtas evttohuvvo Gaske-Nøørjen Saemienskovle doaibma Árborddis heaittihuvvot, ja sámi oahpahus bisuhuvvot seamma dásis go ovdal.

- Ráđđehusa bušeahttaevttohus sámi skuvlla várás čuldo. Mii dovddahit ahte lullisámi oahpahusfálaldat berre rievdaduvvot dálá hámis. Muhto dán, nu go ollu eará áššiin ge mat gusket sámi álbmogii, ráđđehus vállje okto mearridit almmá gulahallama haga Sámedikkiin. Dát lea balddihahtti vuohki mo politihka ja gulahallama čađahit eanemus ja rašimus giellajoavkkuid ektui – namalassii lullisámi ohppiid ektui, dadjá Muotka.

ON nállevealahanlávdegoddi (CERD) moittii dán jagi garrasit Norgga go rihkku sámi mánáid giella- ja oahpahusvuoigatvuođaid. Lávdegoddi cuiggodii vuogádatlaš váilevašvuođa sámi oahpponeavvuid ja oahppanresurssaid ruhtadeamis, erenoamážit julev- ja lullisámi ohppiid ektui.

- Mii lea gaskkustan ráđđehussii ahte sámi oahpahussuorggi boahttejagi bušeahttadárbu lea 59 miljon ruvnno. Ráđđehusa vástádus lea bisuhit seamma dási. Dat lea áibbas čielga cealkámuš ráđđehusa bealis, dadjá Muotka.

Gulahalli
Sámediggeráđi Silje Karine Muotka, tel.  +47 984 87 576

Sametingsråd Ann-Mari Thomassen konstaterer at det samiske samfunnet betaler prisen for veksten i regjeringen satsingsområder. – Statsbudsjettet for 2016 betyr reelle kutt i samisk opplæring, kultur og samfunnsliv.

Dersom samiske formål skulle hatt samme vekst som statsbudsjettet for øvrig, skulle økningen vært på 48 millioner kroner. I stedet er økningen på 3 millioner kroner. Om bevilgningene til Sametinget skulle vokst i tråd med økningene i statsbudsjettet, ville denne vært på 22 millioner. Økningen er på 5,6 millioner kroner. Bevilgningene dekker ikke pris- og lønnsstigningen og betyr reell nedgang.

- Det er uforståelig at de relativt små bevilgningene til det samiske samfunnet er det som skal være med å betale storsamfunnets satsninger. Vi må anta at dette er uttrykk for en bevisst og villet politikk. Vi konstaterer at regjeringen velger å sende et tydelig politisk signal til det samiske samfunnet, sier sametingsråd Ann-Mari Thomassen.

FNs rasediskrimineringskomité (CERD) kritiserte i høst Norge for brudd på språk- og opplæringsrettighetene til samiske barn og brudd på konsultasjonsplikten. Komitéen påpekte spesielt en systematisk svikt i finansieringen av samiske tiltak, spesielt innenfor språk, kultur og opplæring.

- Vi har gjennom mange år gjennomført dialogmøter og konsultasjoner med ulike norske myndigheter. Og gapet på bevilgningene mellom det norske og det samiske samfunnet fortsetter å øke. Det er nå opp til Stortingets partier å avgjøre om regjeringens klare budskap til det samiske samfunnet skal bestå, oppsummerer Thomassen.

Kontakt
Sametingsråd Ann-Mari Thomass, tel. +47 900 57 123

Sámegiella geavahuvvo eanet girkolaš oktavuođain. Dat boahtá ovdan Sámi logut muitalit 8 girjjis mii almmuhuvvo Scandic hoteallas Álttás golggotmánu 15. b. dii. 10.00 – 12.00. Dán jagi artihkalčoakkáldaga váldofáddán lea oahppu ja dutkan.

Torkel Rasmussen Sámi allaskuvllas lea guorahallan ohppiidlogu ovdáneami sámegielas vuosttaš- ja nubbigiellan vuođđoskuvllas. Tom Granseth ohppiid čađagolgan joatkkaoahpahusas sámi guovlluin.

Kevin Johansen geahčada gáiddusoahpahusa geavaheami sámegielaoahpaheamis logi maŋimus jagis. Lene Antonsen lea čállán artihkkala giellaguovddážiid rávesolbmuidoahpahusa birra sámegielas.

Kari Mortensen lea geahčadan plánaid, juolludemiid ja bohtosiid dutkanráđiid 40 jagi áŋgiruššama oktavuođas sámi dutkamiin.

Tore Johnsen čállá sámegiela geavaheami rievdama birra Norgga girkus. Magritt Brustad ja Torill H. Lauritsen leaba geahčadan bátnedearvvašvuođa ja bátnedoavttirdávjodaga Finnmárkkus ja sámi guovlluin. 

Juohke Sámi logut muitalit almmuhusas lea maid čoahkkeartihkal iešguđet fáttáid birra vai sáhttá čuovvut rievdadusaid máŋgga servodatsuorggis.

Lea mielde loktemin máhtu sámi dilálašvuođaid birra

Sámi statistihkaid fágalaš guorahallanjoavku almmuha jahkásaš raprotta sámi statistihkain. Dát girji lea ráiddu Sámi logut muitalit gávccát girji. Vuosttaš almmuhuvvui 2008:s. Raporta galgá leat mielde loktemin dan máhtu maid ráđđehus ja Sámediggi sáhttet geavahit sámepolitihkalaš barggus, sihke konsultašuvnnain, bušeahttaráhkkanemiin ja doaibmabidjoovddideamis.

Guorahallanjoavkku jođiheaddjin lea professor Jon Todal Sámi allaskuvllas Guovdageainnus.

Prošeaktajođiheaddjin lea Ynge Johansen.

Eanet dieđuid addet:

• Prošeaktajođiheaddji Yngve Johansen + 47 915 65 966
• Sámedikki gulahallandirektevra Jan Roger Østby + 47 481 44 696

Sámediggeráđđi lea áigodagas miessemánu 6.beaivve rájes borgemánu 24. beaivvi rádjái  juolludan doarjagiid 48,8 miljovnna ruvnno. Lea earret eará juolluduvvon 270 000 ruvnno ovddidit plána iešsorbmema easttadeapmái Sámis. Dát boahtá ovdan Sámediggeráđi raporttas das maid leat bargan ovddit dievasčoahkkima rájes mii lei miessemánus.

Lea Sámi našunála gealboguovddáš – Psykalaš dearvvašvuođasuddjen ja gárrendilledikšu (SÁNAG) mii háliida bidjat johtui barggu ovddidit plána movt easttadit iešsorbmema miehtá Sámi. Ráđđelahttu mas lea bušeahttaovddasvástádus, Ann-Mari Thomassen mielas lea juolludeapmi dehálaš.  

- Go mii diehtit ahte iešsorbmen lea álbmotdearvvašvuođaváttisvuohta miehtá máilmmi, ja ahte iešsorbmen árktalaš álgoálbmogiid gaskkas lea lassánan olu maŋimus logiid jagiid, de lea dehálaš ahte mii dahkat juoidá. Mii leat juo unnán olbmot Sámis, eat ge hálit massit ovttage.   

Doarjagiid juogadeapmi

Dearvvašvuohta ja sosiála: 1 020 000,-

Ealáhusat: 4 120 000,-

Eará doaibmabijut: 900 000,-

Giella: 3 212 500,-

Kulturmuitosuodjalus: 4 585 000,-

Kultuvra: 5 306 301,-

Mánáidgárddit: 7 421 200,-

Regionálaovddidanprošeavttat: 1 295 00,-

Vuođđooahpahus: 21 025 00,-

Govva buot juolludemiin lea dás

Oktavuođaolmmoš: Ráđđelahttu Ann-Mari Thomassen, tlf. 900 57 123

Sámi Giellagáldu har samlet eksperter innen samiske språk og inviterer språkbrukere til et seminar på Sajos, i Enare 6. oktober. På seminaret diskuteres det hvilke utfordringer fire samiske språk har innen språkrøkt, normering og termarbeid. Det er også en sjelden mulighet til å høre fire samiske språk.

Sametingspresident Aili Keskitalo og sametingsråd Ann-Mari Thomassen presenterte i dag utredningen "Kommunereformen og samiske interesser". Keskitalo understreker betydningen av å sikre at reformen medfører en positiv utvikling for det samiske samfunnet.

- Hvis man ikke sikrer og styrker situasjonen for samene og samisk kultur og samfunnsliv i dette reformarbeidet, frykter jeg at det kan få assimilering som konsekvens. Derfor er det så viktig at vi går grundig gjennom alle aspekter for det samiske samfunnet i reformarbeidet, sier sametingspresident Aili Keskitalo.

Sametingsråd Ann-Mari Thomassen understreker at utredningen nå skal ut på høring i det samiske samfunnet, og at Sametingsrådet først da vil konkludere i forhold til rapportens analyser og anbefalinger.

- Vi håper at det samiske samfunnet, enkeltmennesker, folkevalgte, organisasjoner og institusjoner benytter anledningen til å lese utredningen og komme med sine innspill, sier Thomassen.

Rapporten "Kommunereformen og samiske interesser" er utarbeidet i samarbeid med representanter fra kommuner og eksterne fagmiljøer. Utredningen inneholder følgende hovedanbefalinger:

• Kommuner der samer er i flertall eller i et så stort mindretall at det sterkt preger lokalsamfunnet er betydningsfulle for samisk språk, kultur og samfunnslivets opprettholdelse og utvikling. Slike kommuner bør derfor opprettholdes.
• Samiske språkforvaltningskommuner der samer er i betydelig mindretall kan vurdere å endre kommunestrukturen. Ved slike endrede kommunestrukturer må det sikres bindende avtaler om at dagens nivå på lovfestede språkforpliktelser skal videreføres i hele den nye kommunen.
• Konsultasjonsmekanismene på kommunalt nivå styrkes i lovverket. Dette gjelder både for kommuner innenfor og utenfor forvaltningsområdet for samisk språk. Med konsultasjonsplikt kan man sikre at samiske interesser er synlige på kommunalt nivå.
• Hvis kommunene skal ha mulighet til å etterleve lovverket og kunne gi samer gode tjenestetilbud, så må de økonomiske rammene styrkes for samisk språk, opplæring, kultur og næringer.  

Kontakt
Sametingspresident Aili Keskitalo, tel.  +47 971 29 305
Sametinsråd Ann-Mari Thomassen, tel. +47 900 57 123

Sametingets rapport "Kommunereformen og samiske interesser" er fra og med nå tilgjengelig for pressen, under forutsetning at redaksjonene overholder publiseringsfrist satt til kl. 09.00 i morgen, onsdag 16. september.
Sametingsrådet ved sametingspresident Aili Keskitalo og Ann-Mari Thomassen vil onsdag 16. kl. 09.00 presentere hovedinnholdet i rapporten under morgendagens pressekonferanse.
Motta rapporten
Rapporten i digital form på norsk og samisk kan fåes ved henvendelse til epost: anne.britt.k.haetta@samediggi.no eller telefon 911 11 788.

Sámi musihkka lea ollu ovdáneamen ja das lea vejolašvuohta šaddát riikka deaŧalaš ekspoartagálvun. Dattetge leat ollu sámi artisttain hástalusat go háliidit juksat musihkainis olggobeallái riikarájá.

Mii ferte dahkkojuvvot vai sámi musihkka olahivččii riikkaidgaskasaččat? dán jearrá Sámediggi go sii bovdejit seminárii Folkelarm:ii 24.09.2015. Semináras gullat jienaid sámi musihkkasuorggis, politihkkáriin ja muđui doarjjaapparáhtas mii lea musihkkasuorggis.

Seminára lágiduvvo oassin Sámedikki barggus maid dat lea álggahan juigiid ja sámi musihka nannema, viidásetovddideami ja promoterema ektui.

Áigi: 24.09.2015 dii. 13-15.

Báiki: Riikascena Oslo

Seminára lea dárogillii.

Bures boahtin!

Sámediggeráđđi bovde preassakonferánsii ja bidjá ovdan sámi perspektiivvaid čielggadeami suohkanođastusa oktavuođas. Dat dáhpáhuvvá čakčamánu 16. b. dii. 09.00 Sámedikkis Kárášjogas. Lágideapmi sáddejuvvo njuolgga neahtas: tv.samediggi.no

Sámediggeráđđi almmuha ja bidjá ovdan váldočuoggáid viiddes gulaskuddannotáhtas sámepolitihkalaš hástalusaid ja perspektiivvaid birra ráđđehus suohkanođastusa oktavuođas. Čielggadus gieđahallá dakkár fáttáid go sámi giella, mánáidgárdi, oahpahus, dearvvašvuohta ja areálahálddašeami. Dasa lassin leat hástalusat árvvoštallojuvvon sámi servodaga, demokratiijaovddideami ja sámepolitihka ektui oppalaččat.

- Čielggadus lea gulaskuddanevttohus ja galgá maŋŋá almmuheami sáddejuvvot viiddes gulaskuddamii sámi servodagas. Sámediggeráđi áigumuš lea ovddidit ášši Sámedikki dievasčoahkkimii juovlamánu 2015. Easkka dalle dahká ráđđi oaivila daidda loahppajurdagiidda ja árvvoštallamiidda mat bohtet ovdan čielggadusas, deattuha sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen.

Preasseakonferánsa ja neahttastreamen álgá dii. 09.00 gaskavahku čakčamánu 16. b. Raporta almmuhuvvo pressii ja eará berošteddjiide ovdalaš lágideami.

Čielggadusa lea Sámedikki hálddahus dahkan dievasčoahkkinmearrádusa 042/14 vuođul. Kárášjoga, Guovdageainnu, Álttá, Gáivuona, Loabága, Hápmira, Divttasvuona, Árborddi ja Snoasa álbmotválljendási áirasat leat oassálastán čielggadanbarggu referánsajovkui. Barggu vuolde leat mii ožžon árvalusaid iešguđet organisašuvnnain, ásahusain ja eará berošteddjiin.

Gulahallit
Ossodatdirektevra Anne Britt K. Hætta, tel. +47 91 11 17 88
Ráđđeaddi Lájla Helene Eira, tel. +47 78 47 40 82

Sametinget holder komitémøter og plenumsmøte på Stortinget 21. - 25.september. Plenumsmøtet holdes i lagtingssalen på Stortinget. Pressen inviteres til å følge plenum.

Journalister som ønsker å følge Sametingets plenum i Oslo må sende skriftlig påmelding til Sametinget:

info@samediggi.no

Skriv opp alle som ønsker å delta fra din redaksjon, og husk å skrive navn, e-postadresse og telefonnummer til vedkommende.

Pressekort må bæres synlig på Stortinget.

Frist for akkreditering er torsdag 17.09.15

Pressen benytter vanlig hovedinngang til stortingsbygningen. For tiden er dette fra Akersgata, på baksiden av bygningen, grunnet ombyggingsarbeider.  

Publikum som ønsker å høre på debatten trenger ikke forhåndspåmelding og har adgang fra publikumsinngangen i Karl Johans gate.

Sametingets plenumsmøte sendes direkte på nett-tv: tv.samediggi.no

Medienes adgang til Stortinget er nedtegnet i adgangsreglementet for Stortinget.

Regler for fotografering og filming i Stortinget.

Spørsmål om medienes adgang rettes til sikkerhetsseksjonen eller seksjon for besøk og formidling.

Presseinformasjon

Spørsmål om Stortinget og Stortingets nettsider rettes til informasjonstjenesten:

Tlf. 23 31 33 33 (telefontid 9–15) E-post: info@stortinget.no

Informasjon til pressen: Se pressesiden. til Stortinget:

For nærmere opplysninger, kontakt Sametingets kommunikasjonsavdeling:

Jan Roger Østby, avdelingsdirektør 481 44 696

jan.roger.ostby@samediggi.no

Hanne Holmgren Lille, Fagleder 906 73 883

hanne.holmgren.lille@samediggi.no

Pål Hivand, kommunikasjonsrådgiver 932 46 606

pal.hivand@samediggi.no

Her er programmet til Sametingets komitémøter og plenumsmøte i Oslo:

http://www.sametinget.no/Sametingets-samling

Sámediggeráđđi háliida oažžut árvalusaid sámediggedieđáhussii areála ja birrasa birra. Áigumuš dieđáhusain lea nannet Sámedikki politihka gažaldagain areála- ja biraslaš hástalusaid oktavuođas maid sámi servodat ferte dustet boahtteáiggis.

Dovddus Binttá goavddis lea okta dain historjjálaš kulturdávviriin mat sáhttá máhcahuvvot sámi museaide Bååstede-prošeavtta oktavuođas.

Sámedikki presideanta Aili Keskitalo ja sámediggeráđđi áigot idjadit olgun sotnabeaivve vuostá ija. Sii dahket nugo earát miehtá riikka, ja servet kampánjii #nattinaturen maid Norsk Friluftsliv (Norgga Olgoáibmoeallin) organisere.

-Mii oađđit dieđusge lávus, nu movt sámi álbmot lea dahkan don dolaža rájes go mii jođiimet meahcis, muitala Sámedikki presideanta Aili Keskitalo.

Jos ležžet jearaldagat sámediggeráđi olgun idjadeami birra, de sáhtát váldit oktavuođa Runar Myrnes Balto:in, tel. 97773778.

Sámediggeráđđi Silje Karine Muotka ávžžuha rávesolbmuid eanet áŋgiruššat eastademiin givssideami ja hárdima mánáid- ja nuoraidbirrasiin. - Dás lea vuosttažettiin sáhka min buohkaid árvvuin ja guottuin.

Sámediggi lea ovttasbargoguoibmi Julggaštusas givssideami vuostá. Juohke čavčča skuvlaálgima oktavuođas čalmmustahttojuvvo dát bargu vahkkosaš áŋggirdemiin čalmmustit rávesolbmuid ovddasvástádusa das ahte láhčit dakkár skuvladillái ja árgabeaivái mas ii leat givssideapmi.

- Rávesolbmuid ovddasvástádusas lea sáhka das ahte doaibmat buori ovdagovvan ja čájehit iežaset árvvuid nuoraide ja mánáide. Dalle mii fertet árjjalaččat dan čájehit daguid bokte. Sihke dakko bokte ahte čájehit vuostemiela dakkár láhttemii ja guottuide maid mii eat dohkket, ja dakko bokte ahte ovddidit gierdevašvuođa ja oktiigullevašvuođa skuvladilis ja árgabeaivvis, dadjá Muotka.

Ovttasbargoguoimmit Julggaštusas givssideami vuostá leat ráđđehus, KS, Oahpahuslihttu, Fagforbundet, Norsk Skolelederforbund, Skolenes landsforbund, vuođđooahpahusa váhnenlávdegoddi ja mánáidgárddiid váhnenlávdegoddi ja Sámediggi. Julggaštus givssideami vuostá galgá fuomášuhttit givssideami riikkaviidosaččat ja báikkálaččat ja áŋgiruššat dan eastademiin.

- Givssideapmi ii leat luondduiđa. Dat lea olbmuid dohkkemeahttun daguid ja guottuid boađus. Mii buohkat diehtit mii dat lea go mii oaidnit ja vásihit dan. Danne mis lea buohkain ovddasvástádus dan eastadit, deattuha Muotka.

Gulahalli
Sámediggeráđđi Silje Karine Muotka, tel.  +47 984 87 576

Sámediggeráđđi evttoha ođđa áŋgiruššama sámi mátkeealáhusprošeavtta bokte mas leat ovddideapmi, márkanfievrrideapmi ja fierpmádathuksen sámi mátkeealáhusfitnodagaid gaskkas. Ođas dás lea dat ahte máttasámi mátkeealáhusat galget maiddái oažžut vejolašvuođa searvat lassánan mátkeealáhusovddideapmái davvin dán prošeavtta bokte.

- Sámi mátkeealáhusain lea stuorra vejolašvuohta ja mis leat juo máŋga ovdamearkka fitnodagain mat leat lihkostuvvan mátkeealáhusáŋgiruššamiin. Jos galgat geavahit vejolašvuođaid viidáseappot sámi mátkeealáhusain, de dárbbašit mii vel eanet sámi mátkeealáhusaktevrraid mat leat gergosat váldit vuostá jearaldaga ja sáhttet fállat buktagiid máilmmi dásis, dadjá sámediggeráđđi Silje Karine Muotka.

Sámedikki dievasčoahkkima oktavuođas Oslos čakčamánu 21. – 25. b. áigu Sámediggeráđđi ovdan bidjat evttohusa movt viidáseappot áŋgiruššat sámi mátkeealáhusaiguin.

Sametingspresident Aili Keskitalo utfordrer i denne kronikken kunnskapsminister Torbjørn Røe Isaksen på hvordan samiskundervisningen kan styrkes:
"For oss på Sametinget er skolestartperioden en påminning om at det slett ikke går på skinner når det gjelder samiskundervisningen rundt omkring. Sametinget vil i ukene fremover få henvendelser om elever som ikke får innfridd retten til opplæring i samisk. For det er slik at  mange skoleeiere og skoleledere ikke kjenner til hvilke regler som gjelder angående samiskopplæringen, og det er derfor mye styr for å få innfridd retten til opplæring i samisk. Slik burde det ikke ha vært."
Kronikken kan fritt benyttes av papir- og nettbaserte medier.

Sametingsråd Silje Karina Moutka skriver i denne kronikken om kampanjen mot mobbing:
"Mobbing er et stort samfunnsproblem, også i samiske samfunn. Personlig tror jeg et mulig tiltak er å rette oppmerksomheten mot oss selv. Oss voksne som rollemodeller. Å feie for egen dør kan være et virkningsfullt og langsiktig tiltak mot mobbing."
Kronikken kan fritt benyttes i papir- og nettbasert presse.

Sámediggi lea čállán čilgehusa sámi valáštallama birra, mas guovdilis hástalusat ja ráđi strategiijat sámi valáštallama várás válddahuvvojit.

-Ráđđi ovddida čilgehusa sámi valáštallama birra Sámedikki boahtte dievasčoahkkimii. Dat šaddá duppal historjjálaš. Dievasčoahkkin meannuda vuosttaš geardde ášši sámi valáštallama birra, ja dievasčoahkkin dollojuvvo vuosttaš geardde Stuorradikkis Oslos. Mii sávvat ahte dát movttiidahttá sámi valáštallama duppalit, dadjá sámediggeráđđi Henrik Olsen.

Stuorradikki 1. várrepresideanta Marit Nybakk galledii odne Sámedikki vuosttaš geardde. Sámedikki dievasčoahkkejođiheaddji Jørn Are Gaski válddi vuostá Nybakk, ja ovttas soai muitaleigga pressii Sámedikki ja Stuorradikki gaskasaš parlamentáralaš ovttasbarggu birra. Okta dain fáttáin maid digaštalle lei vejolašvuođat ásahit boahttevaš konsultašuvdnaortnega gaskal Sámedikki ja Stuorradikki.
- Nybakk:s lea guhkes ja viiddes vásáhus Stuorradikki ja riikkaidgaskasaš parlamentáralaš ovttasbarggus. Áiggun árvvoštallat lagabui man muddui Sámediggi boahtteáiggis maiddái galgá váldit eanet oasi eará parlamentáralaš arenain Eurohpás. Mii vuohttit eanet beroštusa riikkaidgaskasaččat, ja erenoamážit eará Eurohpá parlameanttain ja parlamentarihkkáriin. Sámediggi sáhttá ollu oahpahit earáide, muhto dáidá maid sáhttit váikkuhit davviriikkalaš sáme- ja minoritehtapolitihka eanet oassálastima bokte eurohpálaš parlamentarihkkáriid bealis, dadje dievasčoahkkinjođiheaddji Jørn Are Gaski.
Marit Nybakk ja Jørn Are Gaski čađaheigga oktasaš preassačoahkkima ja boradeigga ovttas. Dasto beasai Nybakk oahpásmuvvat Sámedikkiin.

Kontakt
Dievasčoahkkejođiheaddji Jørn Are Gaski, tel. +47 922 20 598

Preassagovat.

Sámediggeráđđi Thomas Åhrén lea vuollánan dan geažil mii boahtá ovdan otnáš oaiviliskkadeamis miellaguottuid birra Finnmárkku boazodollui. –Muhtumat geavahit válgagičču oččodit olbmuid jáhkkit ahte boazodoallu dat goazaha ovdáneami fylkkas. Dat lea dohkketmeahttun ja das ii leat historjá.

Oaiviliskkadeamis mii odne lea čađahuvvon NRK Finnmark ja iFinnmark  áviissain boahtá ovdan ahte badjel bealli (54 %) geain jearahuvvui oaiviliskkadeamis, oaivvildit ahte eanemus berre vuhtii váldit elfápmo- ja industriijadoaimma doppe gos dán lágan industriija lea vuostálága boazodoaluin. Dušše 24 % oaivvildit ahte boazodoallu galgá vuoruhuvvot. Boazodoalu dorjot eanemusat jienasteaddjit geat leat vuollel 30 jagi.

-Boazodoallu lea áiggi mielde loahpadan ollu guohtoneatnamiid juohkelágan ovddideapmái ja huksemii. Dat leat viesso- ja industriijaguovllut, astoáiggedoaimmat, elfápmolinját, geainnut, ja eará servodathuksejeaddji doaimmat mat gáibidit ollu areálaid. Illá gávdno dakkár ealáhus dán riikkas mii maŋimuš logi jagis lea ferten dohkkehit nu stuorra gáržžidemiid sin rámmaeavttuid ektui go juste boazodoallu, dadjá sámediggeráđđi Thomas Åhrén.

Åhrén deattuha ahte muhtun guohtonguovlluin dál leat nu ollu bahkkemat areálaide. Oktiibuot dagaha dát birget go vai ii ealáhusas. Son ádde danne bures manne boazodoallit dáistalit birgejumiset ovddas.

-Muhtumin ferte dieđusge dohkkehit ahte stuorraservodaga dárbbut leat deaŧalaččat. Muhto ii sáhte oaivvildit ahte dat lea imaš dahje nággovuloš go ealáhus ieš duođai berošta iežas eavttuin, vuoigatvuođain ja sin boahtteáiggis. Makkár eará ealáhusat barget árjjalaččat iežaset ealáhus heaittihemiin? jearrá Åhrén.

Åhrén oaivvilda ahte lea paradoksála go riikaoasi luondu ja kultuvra, erenoamážit sámi kultuvra, fuomášuvvo dađistaga eanet ja eanet nationála ja riikkaidgaskasaš dásis. Riikkaidgaskasaš ruvkeindustriija rahčá gánnáhahttivuođain. Dattetge leat ruvkeindustriija ja stuorra biras- ja luondduduohtadeamit maid muhtun álbmotválljen olbmot deattuhit áidna čoavddusin fylkii. Son lasiha vel ahte su mielas iskkadeamis orru dego livččii duogášjurdda.

-Iskkadeamis lea boazodoallu biddjojuvvon ruvke- ja elfápmoindustriijain vuostálaga. Livččii sáhttán válljet jearrat álbmoga oainnuid ruvke- ja elfápmoindustriijai jos dat bohtet vuostálága plánaiguin hukset viesuid ja bartaguovlluid, vázzin- ja skohtermáđijaid, johka- ja sáivaguollebivdduin dahje eará deaŧalaš servodatberoštumiiguin fylkkas. Nie ii dahkkojuvvon, dadjá Åhrén.

Gulahalli

Sámediggeráđi Thomas Åhrén, tel. +47 908 39 663

Situasjonen til samene i Norge er ett av temaene som blir særskilt belyst når FNs rasediskrimineringskomité (CERD) skal utspørre Norge den 17-18. august i Genève. Da må staten svare  for arbeidet med å fremme likestilling, sikre like muligheter og rettigheter og å hindre diskriminering på grunn av etnisitet, nasjonal opprinnelse, avstamning, hudfarge, språk, religion og livssyn.

Kontaktperson:

Politisk rådgiver Runar Myrnes Balto: +47 977 73 778

Link til CERDs saksdokumenter:

http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/SessionDetails1.aspx?SessionID=978&Lang=en
Sametingets rapport ligger under Norge/Information from Civil Society.

Møte kan følges på web-tv:

http://www.treatybodywebcast.org/

Fakta:

Norges gjennomføring av FNs Rasediskrimineringskonvensjonovervåkes av FNs Rasediskrimineringskomité (CERD). CERD består av 18 uavhengige eksperter på menneskerettigheter. Norge rapporterer til CERD hvert fjerde år.

Sámediggeráđđi lea juolludan 300 000 ru RiddoDuottarMuseii iežas magasiinnaid bajásdoallamii.

-Nu mo dáiddačoakkáldat dál vurkejuvvo Sámiid Vuorká-Dávviriin, de sáhttet ollu buktosat billašuvvat. Dát lea hui deaŧalaš bajásdoallan, man ii sáhte šat maŋidit oaivvilda ráđđelahttu Henrik Olsen.

Odne, borgemánu 9.beaivvi ávvudat mii ON riikkaidgaskasaš eamiálbmotbeaivvi. Máilmmi eamiálbmotbeaivi dohkkehuvvui 1994:s ON váldočoahkkimis, ja beivviin čalmmustuvvo ON eamiálbmotbargojoavkku vuosttaš čoahkkin , mii dollojuvvui 1982:s.

-Mun háliidan sávvat Norgga eamiálbmogii, sápmelaččaide, ja buot eará eamiálbmogiidda  lihkku beivviin. Máilmmi eamiálbmogat ovddastit viiddis ja dehálaš gielalaš ja kultuvrralaš máŋggabealatvuođa. Lea illudahtti vásihit oktiigullevašvuođa eamiálbmogiid gaskkas, ja ahte máilmmi eamiálbmogat deaivvadit.  Norggas lea earret eará Riddu Riđđu-festivála Gáivuonas Romssas dehálaš deaivvadanbáiki gos máilmmi eamiálbmogiid kultuvra ja dieđut gaskkustuvvojit, cealká gielda- ja ođasmahttinministtar Jan Tore Sanner.

- Máilmmi álgoálbmotbeaivvi háliidan sávvat buot máilmmi álgoálbmogiidda lihku beivviin, muhto seammás háliidan maiddái muittuhit man deaŧalaš dat lea ahte čuovvolit Álgoálbmogiid máilmmikonferánssa loahppadokumeantta. Stáhta čuovvoleapmi livččii deaŧaleamos vuohki iskat árvvusadnojuvvojit go álgoálbmotvuoigatvuođat, ja Norga berre doaibmat buorrin ovdamearkan ja láidesteaddjin. Dat livččii deaŧalaš buot daid máilmmi álgoálbmogiidda mat rahčet sihke geafivuođain ja soardimiin, dadjá doaibmi sámediggepresideanta Silje Karine Muotka.

Logo eambbo

Sametingsrådet vil i uke 33 (10-14 august) reise i sjøsamiske bygder i Finnmark som et ledd i innspillsarbeidet til Sametingets sjøsamiske strategi. Sametingspresident Aili Keskitalo vil selv være med på deler av turen.

Rådets mål er å få et dypere innblikk i både utfordringer og muligheter i sjøsamiske områder, og tema på reisen vil være både fiskeri, næringsutvikling og kulturell revitalisering.

Reiseruta går fra Vardø via Båtsfjord, Mehamn, Gamvik, Kjøllefjord, Veidnes, Billefjord og Smørfjord til Havøysund.

Pressen inviteres til å følge turen. Møtene med kommuner og organisasjoner vil ikke være åpen for pressen.

Kontakt:

Politisk rådgiver Runar Myrnes Balto: 977 73 778
Kommunikasjonsdirektør Jan Roger Østby: 481 44 696

Sámediggeráđđi juolluda 350 duhát ruvnno nuorra entreprenevrraide, Ungt Entreprenørskap Finnmark AS:ii, bargat ealáhushutkamiin skuvllain sámi suohkaniin Finnmárkkus. 

http://www.samediggi.no/Ealahusat/Manggalagan-ealahusdoaibma/Doarju-nuorra-entreprenevrraid

Sametingsrådet har til sammen innvilget tilskudd for 21millioner kroner. – Jeg er veldig fornøyd med at vi har oppnådd en balansert dekningsgrad av læremidler i forhold til prioriteringene, uttaler rådsmedlem Silje Karine Muotka.

Les mer:

http://sametinget.no/nor/Opplaering/Laeremidler/Fordelingen-av-aarets-laeremiddeltilskudd-er-klar2

Forprosjekt for etablering av sørsamisk barnehage i Røros,  samiske mattradisjoner, språkutvikling og joik i barnehagen er noen prosjekter som har fått støtte fra sametingsrådet.

Professor Carsten Smith har på forespørsel fra sametingspresidenten utarbeidet en betenkning om endring av ordlyden i Grunnloven § 108 og om Grunnloven på samisk.

Høringsfrist er 6. august 2015.

Betenkningen med høringsuttalelser vil legges til grunn for forslag til innstilling fra sametingsrådet til Sametingets plenum i september 2015.

Høringsuttalelse sendes til samediggi@sameiggi.no eller til postadresse:

Sametinget
Ávjovárgeaidnu 50
9730 Karasjok

 Betenkning om endring av Grunnloven §108 og om Grunnloven på samisk.pdf 992,84 kB

Sametingsrådet har bevilget 263 000 kroner til Sara Duodji AS for en utvikling av tovemaskin til bedriften, samt ombygging av produksjonslokalet. Sara Duodji har drevet sin virksomhet siden 1990, og har et spennende potensiale.

- En tovemaskin vil kunne gjøre bedriften i stand til å levere til større kundegrupper, og Sara Duodji har kjente og gode produkter som markedet etterspør sier Muotka som håper at denne støtten til bedriften vil bidra til å kunne utløse potensialet i et større marked.

- Jeg er kjempestolt over at bedriften også har fått støtte fra Innovasjon Norge til prosjektet. Det viser at det finnes potensiale i duodjinæringen, understreker Muotka.

Kontaktperson
 Sametingsråd Silje Karine Muotka, tel. 98 48 75 76

- Vi er glade for å kunne støtte opp om videreutvikling av campingområdet ved hotellet i Tana med en bevilgning på 413.000, sier sametingsråd Silje Karine Muotka.

- Det er viktig med gode overnattingstilbud i Tana bru. Det er langt til nærmeste hotell og at et godt overnattingstilbud i området er viktig for reiselivsutviklingen, næringslivet og kommunen forøvrig, sier Muotka, som fremhever at Elva hotell og camping også har som ambisjon om å utvikle opplevelsesturisme i området.

Muotka understreker at eierne har investert en god del i å oppgradere hotelldelen av virksomheten, men det er fortsatt en nødvendig med videre oppgraderinger. Hun er fornøyd med at Elva Eiendom AS nå fortsetter videre nå med oppgradering av campingdelen og satser på videreutvikling av opplevelsesturisme og vinterturisme i Tana.

- Tana har utrolig mange gode forutsetninger for økt reiselivssatsning og opplevelsesturisme. Det er en nydelig kommune med masse flott å vise frem, sier Muotka.

Kontaktperson
Sametingsråd Silje Karine Muotka, tel.  98 48 75 76

Sametingsrådets medlemmer avvikler ferie i tidsrommet juni til august. Her nedenfor finner du oversikt over hvem som til enhver tid er tilgjengelig i Sametingets politiske ledelse.

 Ferieoversikt sommeren 2015 - Sametingsrådet

Sámediggeráđđi Henrik Olsen lea duhtavaš go ráđđehus stuorradiggedieđáhusastis NRK birra deattuha ahte NRK:s lea ovddasvástádus sisdoalu ovddideames ja mediafálaldagas sámi álbmoga várás.

Ráđđehus ovdan buvttii geassemánu 19. b. dán jagi dieđáhusa (38: 2014-2015) ”Open og opplyst om allmennkringkasting og mediemangfald” sisdoalu. Sámedikkis lea leamaš vejolašvuohta konsultašuvnnaid bokte veahkehit departemeantta dieđáhusain ovdal go dat almmuhuvvui.

NRK rolla ja ovddasvástádus sámi álbmoga ja sámi kultuvrra ja giela ektui boahtá ovdan čielgasit dieđáhusas, nugo maiddái mii ge háliidat. Maiddái álbmotrievttálaš vuođđu stáhta geatnegasvuođain mediaáššiin boahtá ovdan bures dieđáhusas, ja dainna leat mii duhtavaččat, dadjá sámediggeráđđi Henrik Olsen.

Son lasiha ahte áinnas livččii háliidan oaidnit sihke stáhta ja NRK geatnegasvuođaid eanet konkretiserema, muhto ádde dattetge ahte háliidit leat várrugasat gáibádusaiguin ja geatnegasvuođaiguin, maid sáhttá áddet redaktevraovddasvástádussii seaguheapmin.

Dieđáhus addá dattetge čielga signála das ahte sámi mediafálaldaga ferte ovddidit sámi servodaga dárbbuide dávistettiin ja oppalaš mediaovddideapmái dávistemiin servodagas, dadjá Olsen loahpas.

 Oktavuohta
Sámediggeráđđi Henrik Olsen, tel. 907 75 219

Sametingspresident Aili Keskitalo og sametingsråd Ann-Mari Thomassen er fornøyde med Bodø bystyre sitt vedtak i dag om å inngå en forpliktende samarbeidsavtale med Sametinget.

- Stadig flere kommuner ønsker et forpliktende og mer konkret samarbeid med Sametinget. Det er et uttrykk for at samisk kultur og språk sees på som verdifullt for alle innbyggere i kommunene, sier sametingsråd Ann-Mari Thomassen.

Sametingspresident Aili Keskitalo viser til at samisk språk og kultur også i bykommunene blir stadig viktigere.

- Vi konstaterer at flere bykommuner i nord og sør ønsker et slikt samarbeid med Sametinget, og det er selvsagt gledelig. Det er et uttrykk for økt anerkjennelse av den samiske bosettingen i større deler av landet. Men like viktig er erkjennelsen av at også den samiske befolkningen flytter på seg, og er i korte og lange perioder avhengig av kommunale tilbud og tjenester i byene, sier Keskitalo.

Kontakt
Sametingspresident Aili Keskitalo, tel. 971 29 305
Sametingsråd Ann-Mari Thomassen, tel. 900 57 123

Sámediggeráđđi lea áigodagas guovvamánu 3. b rájes miessemánu 5. b. rádjai juolludan 11,1 miljon ru sámi áigumušaide. Ođđa gründerforum Nuorta-Sálttus, ja sámi dáidaga ja kultuvrra riikkaidgaskasažžan dahkan gullet daidda doaibmabijuide mat leat ožžon doarjaga. Dat boahtá ovdan Sámedikki raporttas dan birra maid sii leat čađahan ovddit dievasčoahkkima rájes njukčamánus.

Logo eambbo

 Innvilgede tilskudd 03.02.15 - 05.15.15.pdf 366,55 kB

Ráđđehus ja doarjjabellodagat ledje bovden maŋŋebárgga miessemánu 26. b. gulahallančoahkkimii, gosa Sámediggeráđđi searvvai ja buvttii árvalusaid. Ráđđelahttu Henrik Olsen gesii ovdan dan man deaŧalaš lea buorre kulturgelbbolašvuohta sihke eastadeamis ja dikšumis. 

Gulahallanolmmoš:

Ráđđelahttu Henrik Olsen, tel. +47 907 75 219

President Aili Keskitalo legger onsdag 03.06.15 fram Sametingsrådets beretning om virksomheten for perioden 03.02.15 – 05.05.15.

Beretningen kan leses i sin helhet her:

 Sametingsrådets beretning om virksomheten.pdf 1,05 MB

 Sámediggeráđi doaibmadieđáhus.pdf 1,01 MB

Sámediggeráđđi lea juolludan 270 000 ru iešsorbmeneastadeapmái nuoraid gaskkas Sámis. Prošeavtta čađaha SÁNAG ovttas Sámediggeráđiin ja lea oassin Árktalaš ráđi barggus buoridit eallinárvvu ja eastadit iešsorbmema Árktisis.

- Mii leat fuolastuvvan go nu ollugat min nuorain leat rašis dilis ja uhkiduvvon go guoská iešsorbmemii. Dán prošeavtta áigumuš lea nannet ovttasbarggu iešsorbmema eastademiin sápmelaččaid gaskkas miehtá Sámi. Min ulbmil lea váikkuhit dasa ahte álbmotorganisašuvnnat movttiidahttojuvvojit searvat dán áŋgiruššamii, dadjá sámediggeráđđi Henrik Olsen.

Iešsorbmenriska máilmmi álgoálbmogiid sullii 250 miljon olbmo gaskka lea čielgasit stuorát go eará álbmogiin. Álgoálbmotjoavkkuid nuorra albmát lea dat joavku mas riska lea stuorámus. Sápmelaččain Norggas ii leat dattetge statistihkalaččat stuorát iešsorbmenriska go Norgga álbmogis muđui. Árktisa eará álgoálbmotjoavkkuin lea dilli dramáhtalaččat earálágan.

- Sámi servodat lea uhcci ja čađačuovgi, ja daidda bearrašiidda ja báikegottiide maidda iešsorbmen čuohcá, dat lea surgadis dáhpáhus. Mii eat juollut ovttage massit. Muhto mii diehtit ahte eastadeapmi ja buorre dikšu lea buoremus go dat dáhpáhuvvá oahpes kultuvrralaš ja gielalaš rámmaid siskkobealde, loahpaha Olsen.

Gulahalli
Sámediggeráđđi Henrik Olsen, tel. +47 907 75 219

Sámediggeráđđi Thomas Åhren reagere garrasit maŋimus beivviid govva- ja videoleavvama dihte sosiála mediain jápmán ja bealleheakkas bohccuin. Dál háliida son ođđa geahčadeami Norgga boraspirepolitihkas.

- Govat, filmmat ja boazoeaiggádat ieža muitalit áibbas eará muitalusa go dan maid mii gullat Norgga fuođđo- ja birasgáhtteneiseválddiin. Dilli lea duođalaš, danin go dat čuohcá garrasit sihke elliide ja olbmuide ja ealáhusaide maidda dát guoská. Áibbas boasttu govva lea addojuvvon, sihke boraspiriid logu ektui ja vahágiid maid dat dagahit, oaivvilda Åhrén.

Åhrén mielas lea mearkkašahtti veara ahte dan botta go boazoeaiggádat ja Finnmárkku fylkkamánni raporterejit buriid guohtumiid ja bohccuid buori vuoimmis jođidettiin geasseorohagaide, de dieđihit aŋkke buori muddui stuora váttisvuohtan ahte miesit borahallet boraspiriide. Son čujuha erenoamážit maŋimus beivviid muitalusaide vahágiid ja massimiid birra maid goaskin lea dagahan, ja deattuha ahte govat ja videoduođaštusat hui  čielgasit čájehit ahte goaskin dagaha ollu eanet jápmima ja vahága go eiseválddit dássážii leat miehtan dovddastit.

- Bohccot maid goaskin lea goddán dahje bealleheggii biinnidan, leat dássážii govviduvvon dušše boazodolliid fantasiijan.  Go boazodoallu  lea miehtan nuppástuhttit ealáhusa, nu ahte šaddá dássádat gaskal ealuid ja guohtumiid, de vuorddán ahte eiseválddit čájehit dáhtu dahkat maid sii sáhttet vai oažžut ekologalaš ja ekonomalaš dássádaga ealáhussii. De eat sáhte garvit rievdadusaid boraspirepolitihkas, lohká  Åhrén.

Sámediggeráđđi áigu álggahit stuorit boraspirepolitihkalaš ovttasbarggu gaskal Sámedikki ja boazoealáhusa, ja bovde seammás Stuoradikki bellodagaid viiddis digaštallamii boraspirepolitihka čalmmus goluid birra digaštallat, sihke maid bohccot ja olbmot šaddet gillát.

Gulahalli
Sametingsråd Thomas Åhrén, tel. +47 908 39 663. 

Sámediggeráđđi ovddida dán giđa rievdadusevttohusa Sámedikki boazodoallopolitihkkii. – Stuorra rievdadusat leat dáhpáhuvvan ealáhusas ja hálddahusas maŋimus jagiid. Dat gáibida ođđa perspektiivvaid, dadjá sámediggeráđđi Thomas Åhrén.

Čilgehusas boazodoallopolitihka birra Sámedikki dievasčoahkkimii geassemánus dán jagi čilge sámediggeráđđi proseassa ja osiid sisdoalus boahttevaš dieđáhusas Sámedikki ođđa boazodoallopolitihka birra. Das deattuhuvvo erenoamážit boazodoallu dakkár sámi ealáhussan mas lea hui erenoamáš riektevuođđu, mii lea vuođđuduvvon Norgga ja riikkaidgaskasaš riekteáddejupmái.

- Boazodoalu boahtteáigái lea áibbas deaŧalaš sihkkarastit vuođđovuoigatvuođaid eatnamiidda ja ovddideapmái. Dat mearkkaša ahte ealáhusas lea duohta dárbu sáhttit leat mielde váikkuheamen servodagaid plánaproseassaide ja hálddašeamen areálaid, boraspiremáddodagaid ja eará beliid. Eaktun boahtteáigásaš boazodollui leat einnostanvejolaš rámmaeavttut. Boazodoallu ii leat dušše ealáhus, muhto das leat maid ovttaskas ealáhusdoaimmaheaddjit ja bearrašat geain main leat oktagaslaš vuoigatvuođat, deattuha Åhrén.

Danne oaivvilda sámediggeráđđi ahte lea deaŧalaš veahkehit ealáhusa, gelbbolašvuođa ja resurssaid dáfus, buorebut fuolahit iežas beroštusaid. Åhrén čujuha daidda deaŧalaš nuppástuhttimiidda ja hástalusaide mat leat čuohcan boazodollui maŋimus jagiid. Stuorra boraspirevahágat, lassánan golut ja uhccánan sisaboađut, oktanaga stuorra rievdadusaiguin hálddašeamis ja gáibádusain ahte geahpedit boazologu, leat dagahan ealáhussii váttisin einnostit boahtteáiggi. Sámediggeráđđi lea deaŧalaš fievrridit viidáseappot ealáhusa bearašvuđot ja kulturvuđot doaibman, mii lea mielde viidáseappot ovddideamen giela, kultuvrra ja árbedieđu ja gelbbolašvuođa.

- Sámi boazodoallu galgá leat ceavzil, muhto dat mearkkaša seammás ahte buot politihkka mii doaimmahuvvo ja guoská boazodollui, ferte dássádallojuvvot boazodoalu dárbbuid ektui. Ii šat sáhte leat nu ahte boazodoalus ovttabeallásaččat galgá gáibiduvvot ekologalaš ceavzilisvuohta, ii ge seammás sihkkarastit dan ekonomalaš vuođu ja daid areálaid mat leat vuođđun ealáhusa ceavzilisvuhtii, deattasta Åhrén.

Sámediggeráđđi háliida nannet Sámedikki rolla boahttevaš boazodoalu politihkkahábmemis ja -hálddašeamis, ovttas boazodoalu iežas organisašuvnnaiguin. Čilgehus ovddiduvvo Sámedikki dievasčoahkkimii geassemánus. Dievasčoahkkima árvalusat galget leat vuođđun viidásat bargui sámediggedieđáhusain boazodoallopolitihka birra.

Gulahalli
Sámediggeráđi Thomas Åhrén, tel. +47 908 39 663

Sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen lea ilus go Sámediggi lea nagodan njulget guovtti ovddit jagi vuolláibáhcaga ja bargu lea leamaš hástaleaddji.

- Dát lea leamaš gáibideaddji bargu mii lea dahkkojuvvon guovtti bušeahttajagis. Sámediggi lea unnidan váikkuhangaskaomiid politihkalaš ja hálddahuslaš dássái. Ohcanvuđot váikkuhangaskaomiin lea badjelbáza ortnegiin giella, máhttu ja ealáhusat, eará láhkai geavahuvvon vuolláibáhcaga njulgemii.

Sámediggi ovddida dál reviderejuvvon bušeahtas evttohusa loahppa vuolláibáhcaga ektui, mii lea 256 379 ru ovdal go dat lea balánssas. Vuolláibáhcaga leat evttohan njulget nu ahte unnidit ohcanvuđotdoarjaga ealáhusaide ja fitnodatovddideapmái.

- Sámedikki 2014 bušeahttamearrádusas lei eahpečielggasvuohta Deanu ja Várjjaga museasiidda poasttain, kulturviesuid ja museaid ektui, muitala sámediggeráđđi Thomassen.

Goappašagat poasttat gullet dattetge Deanu ja Várjjaga museasiidii, ja Sámediggeráđđi evttoha ahte dat čielggasmahttojuvvo 2015 reviderejuvvon bušeahtas.

Sámediggi láve revideret bušeahta jahkásaččat geassemánu dievasčoahkkimis, njukčamánus dahkkojuvvon jahkedieđáhusa mearrádusa vuođul, mas maiddái lea mielde jahkerehketdoallu.

Sámediggeráđđi evttoha ahte ásahuvvošii sierra sámi mánáidáittardeaddji. –Mii fertet nannoseappot gozihit sámi mánáid bajásšaddaneavttuid, deattuha sámediggeráđđi Silje Karine Muotka.

-Dál go sámediggeráđđi ovddida dákkár ášši Sámedikki dievasčoahkkimii, man fáddán lea doaibmabijut givssideami, vuortnuheami, loavkideami ja vealaheami vuostá, čájeha man deaŧalaš dát ášši lea. Mun vuorddán dakkár ságastallama mii čuohcá. Mii buohkat dovdat gean nu gii lea vásihan givssideami, vuortnuheami ja loavkideami ja mis leat min persovnnalaš vásihusat das dadjá sámediggeráđđi. Mii eat sáhte mearridit ahte givssideapmi galgá jávkat, muhto mii galgat bargat dan maid mii sáhttit dan eastadeami dihte dainna lágiin ahte guorahallat makkár doaibmabijuiguin mii fertet áŋgiruššat. Dát ášši lea nu deaŧalaš ollugiidda, dadjá Muotka.

Sámediggeráđđi doarju Djupedal-lávdegotti evttohusa dan ektui ahte viiddidit mánáidáittardeaddji válddi nu ahte dat šattašii vuosttaš linjá bálvalussan mánáide ja nuoraide geat vásihit givssideami, vuortnuheami, loavkideami ja vealaheami. Sámediggeráđđi oaivvilda maiddái ahte dán viiddideamis ferte maiddái leat mielde sierra sámi mánáidáittardeaddji, vai sámi mánát ja nuorat dovddašedje ahte bálvalusas sidjiide lea máhttu sámi gielas ja kultuvrras, gozihan dihte buoremusat sámi mánáid rivttiid. Sámediggeráđđi evttoha maiddái ahte oahpahus- ja priváhtaskuvlalágat rievdaduvvošedje, nu ahte sámi mánáid vuoigatvuođat dain dárkilastojuvvojit dávistettiin ON mánáidkonvenšuvdnii ja álgoálbmotkonvenšuvdnii.

-Oadjebas sámi mánáid bajásšaddaneavttuid sihkkarastima oktavuođas ferte eanet áŋgiruššat surggiin gos mánát ja nuorat golahit áiggi bajásšattadettiin, sihke ruovttus, skuvllas ja astoáigearenain. Midjiide lea erenoamážit deaŧalaš ahte nannet gelbbolašvuođa sámi gielas ja servodateallimis sierra almmolaš fálaldagain mat leat mánáid ja nuoraid várás.

Sámediggeráđđi ovddida áššis 028/15 “Sámedikki bargu oadjebas psykososiála birrasiin sámi mánáid ja nuoraid várás” máŋga evttohusa. Dáid evttohusaid ulbmilin lea nannet máhtu sámiid ja sámi diliid birra, sihke mánáidgárddiin, skuvllain ja almmolaš bálvalusaid siskkobealde mat leat mánáid ja nuoraid várás. Okta ulbmiliid gaskkas lea ahte nannet gierdavašvuođa erohusaide ja gudnejahttit daid, ja eastadit givssideami ja vuortnuheami. Muotka deattuha ahte negatiivvalaš miellaguottuid vuostá sámi mánáid ja nuoraid gaskkas eará norgalaš dahje mánáid ektui geain lea eará etnisitehta, ferte dáistalit.  

-Givssideapmi ja vuortnuheapmi dáhpáhuvvá maiddái sámi skuvllain. Lea vealtameahttun deaŧalaš ahte maiddái sámi mánát guddet kultuvrraset dainna lágiin ahte čájehit gierdavašvuođa earáide ja gudnejahttet sin. Čoavddus dán ovddideapmái livččii oahpahusa ja skuvlabirrasa buorideapmi, oaivvilda Muotka.

Oassin áŋgiruššamis kvalitehta buorideami ektui skuvllas, evttoha sámediggeráđđi ahte Sámi lohkanguovddáš nannejuvvo ja oččošii nationála guovddáš stáhtusa mas lea ovddasvástádus sámi skuvlabirrasis. 

Gulahalli
Sámediggeráđi Silje Karine Muotka, tel. +47 984 87 576

Sámediggeráđđi nanne áŋgiruššama mearrasámi kultuvrrain. –Mii háliidit govddit politihkalaš ja demokráhtalaš proseassa dasa mo mii ovttas sáhttit nannet ja ovddidit sámi servodagaid rittuin, dadjá sámediggeráđđi Silje Karine Muotka.

Evttohusat biddjojuvvojit ovdan áššis “čilgehus ovddideami birra mearrasámi servodagain” maid sámediggeráđđi bidjá Sámedikki dievasčoahkkima ovdii geassemánus. Okta máŋgga evttohusas lea nannet oktasaš riektevuođu.

- Oktasaš riektevuođđu resurssaide mearas lea vuođđun viidásat eallimii ja ovddideapmái rittuin ja eaktun mearrasámi kultuvrii. Seammás mii fertet viidábut geahčadit dan maid mearrasámi kultuvra galgá sisttisdoallat boahtteáiggis, dadjá Muotka.

Muotka lea erenoamážit fuolastuvvan das go riddoguolástuslávdegotti evttohusat eai leat vel čuovvoluvvon ráđđehusas dahje Stuorradikkis. Muotka mielas lea eanet fuolastuhtti go ráđđehus ii leat mielde čuvgemin buot rievdadusevttohusaid váikkuhusaid mearrasámi servodagaide ja servodagaide rittus. Nu rihkkojuvvojit dat álbmotrievttálaš eavttut, mat bohtet ovdan nationála ja riikkaidgaskasaš soahpamušain.

- Mii fertet duddjot ceavzilis ja geasuheaddji báikegottiid. Ja dat lea dalle go geasuheaddji báikkit, kreatiiva ealáhusat ja nuorra resursaolbmot deaivvadit, ahte boahtteáiggi ovddideapmi sáhttá dáhpáhuvvat. Danne mii fertet bargat dan ala ahte sihkkarastit identitehta, gealbobargosajiid, kreatiiva ealáhusaid ja ođđaásahemiid mearrasámi servodagain ovtta gielddaiguin, ealáhuseallima ja eará aktevrraid, dadjá Muotka.

Daid evttohusaid gaskkas maid sámediggeráđđi bidjá Sámedikki ovdii boahtte vahkus, lea bargu ovddidit sámi innovašuvdnamálle ja áŋgiruššan ealáhushutkamiin. Sámediggeráđi čilgehus ovddideami birra mearrasámi servodagain galgá sáddejuvvot gulaskuddamii maŋŋá digaštallama Sámedikki dievasčoahkkimis geassemánus. Easkka maŋŋágo gulaskuddan lea čađahuvvon, de galgá loahpalaš strategiijaevttohus ovddiduvvot politihkalaš meannudeapmái.

Gulahalli
Sámediggeráđđi Silje Karine Muotka, tel. 98487576

Sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen lea duhtavaš go ráđđehus dál juolluda sierra ruđaid nannen dihtii gulahallama gaskal iešguđet sámi ja dáža ealáhusberoštusaid luonddu- ja minerálaresurssaid oktavuođas sámi guovlluin.

- Maŋimus jagiid leat vuohttán stuorát beroštumi minerálaresurssaide ja eará deaŧalaš resurssaide sámi guovlluin. Dat lea mielddisbuktán stuorát beroštusriidduid gaskal sámi árbevirolaš ealáhusaid ja eará ealáhusaid. Gulahallan áššebeliid gaskkas dáin áššiin sáhttá dál nannejuvvot sakka, oaivvilda Thomassen.

Sámediggi lea guhká bargan dan ala ahte oažžut stuorát juolludemiid mat sáhttet nannet sámi ealáhusaid saji ja gelbbolašvuođa go deaivvadit stuorra fitnodagaiguin mat iešguđet sivaid geažil vásihuvvojit vuostálagaid sámi beroštumiiguin.

- Dieđusge leat áššit mat gusket mineráladoaimmaide áigeguovdilat. Muhto dat guoská buot áššiide main lea sáhka sisabahkkemis sámi guovlluide dahje mat uhcit eanet gáržžidit árbevirolaš sámi ealáhusdoaibmama, dadjá Thomassen.

1 miljon ruvdnosaš juolludus galgá juogaduvvot daidda organisašuvnnaide dahje sámi ásahusaide, mat veahkehit sámi oassálastiid fuolahit sámi beroštusaid dakkár áššiin. Ruđaid juohká Sámediggi.

Gulahalli

Sámediggeráđi Ann-Mari Thomassen tlf. +47 900 57 123

Sámi giellaguovddážiin lea guovddáš rolla sámegiela nannen- ja ovddidanbarggus báikkálaččat. Buoret ovttasbargu Sámedikki ja sámi giellaguovddážiid gaskka ja maiddái ovttasbargu giellaguovddážiid gaskka lea okta áŋgiruššansurggiin “Sámedikki strategiijain sámi giellaguovddážiid várás” ja dát ášši galgá meannuduvvot dievasčoahkkimis geassemánus 2015.

Vuossárgga miessemánu 4. b. lei sámediggeráđis Ann-Mari Thomassenas čoahkkin Bodåddjo sátnejođiheddjiin, Ole-Henrik Hjartøy:in ja eallineavttuidlávdegotti jođiheddjiin, Else Marie Torp:in.  – Mii leat soahpan ovttasbargošiehtadusa das movt ovdánahttit sámi giela ja kultuvrra ja movt nannet sámevuođa Bodåddjos, cealká Thomassen maŋŋá čoahkkima.

 Forslag til avtale om samarbeid mellom Sametinget og Bodø kommune.docx 46,15 kB

Gulahallanolmmoš:

Sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen, tel. 900 57 123

Bodåddjo sátnejođiheaddji Bodø Ole-Henrik Hjartøy, tel. 905 88 345

Logo eambbo

Internasjonalt arbeid har vært viktig for samene siden tidlig på 1970-tallet, både som et redskap for å anerkjenne rettigheter på hjemmebane og som en arena for å vise solidaritet med urfolk over hele verden. I Sametingsmelding om solidaritet og internasjonalt arbeid drøftes nye arbeidsmåter og innsatsområder, blant annet spørsmålet om hvordan Sametinget skal forholde seg til EU. Dette er den første meldingen dette sametingsrådet fremmer for plenum.

Sámediggi lea ovttas Acapela Group AB, Divvun ja Giellateknoin Romssa Universitehtas ovddidan hupmansyntesa davvisámegiela várás. Hupmansyntesa lea giellateknologalaš veahkkeneavvu buohkaide geain lea čállin- ja lohkanárut, ja maid buot earáide geat dárbbašit veahki lohkat.

Kárášjoga Sámedikkis gaskavahkku 6. b. dii. 12.30 čoahkkinlanjas 121 álmmuhuvvo hupmansyntesa .

NRK Sámi hoavda Nils Johan Heatta lea dahkan erenomáš buori barggu hukset NRK Sámi nana ja dehálaš mediaásahussan sápmelaččaide,  lohká sámediggeráđđelahttu Henrik Olsen, maŋŋilgo Heatta  otne celkkii ahte heaitá hoavdan.

Sametingsrådet inviterer til folkemøte i Kåfjord 20.april for å diskutere sjøsamiske strategier. 

Målsetting:

• Få innspill og drøftinger som er viktig for strategier og mål for å bevare og utvikle bosetting, næring- og sysselsetting i sjøsamiske områder. 

Tema:

• Bevare og fremme fiskerinæringen i sjøsamiske områder.
• Fjordfiskenemda / fjordlinjer
• Fangst og mottak av råstoff i fjordområdene
• Fiskerettigheter

Sted: Senter for nordlige folk, Manndalen  Tid: Mandag 20. april kl. 17.00 - 20.00

Møteagenda:

17.00 - 17.10: Åpning ved rådsmedlem Silje K. Muotka  

17.10 - 17.30: Fjordfiskenemda, mandat og arbeid v/ leder Jorhill Andreassen  

17.30 - 18.00: Status og utfordringer i fiskerinæringen i Nord-Troms v/ Kåfjord kommune /lokalt fiskarlag (fangst, mottak, serviceanlegg, føringstilskudd m.v.).  

18.00 - 18.30: Sametingets fiskeripolitikk v/ rådsmedlem Silje K. Muotka  

18.30 - 18.50: Pause m/kaffe  19.00 - 20.00: Innspill og drøftinger om den lokale fiskerinæringen  

20.00 - 20.10: Oppsummering v/ rådsmedlem Silje K. Muotka     

For mer informasjon: Sametingsråd Silje Karine Muotka 984 87 576 984 87 576

Mieđihuvvui dan Sámedikki gáibádussii ahte sii geat bivdet dorski riidoguolástusearis davábealde 62. govdodatgráda, galget oažžut stuorát eriid. Earit lasihuvvojit dál 12 tonnii juohke fatnasa nammii. Sámediggeráđđelahttu Silje Karine Muotka lea duđavaš Guolástusdirektoráhta mearrádusain.

Sámedikki presideanta Aili Keskitalo searvá álgoálbmogiid bissovaš forumii New York:s cuoŋománu loahpas. Nuorat, iežas hávváduhttin ja iežas sorbmen lea okta fáttáin mainna Sámediggi erenoamážit áigu áŋgiruššat dán jagi.

-Lean ilus go gielddat nannejuvvojit eanet bargamušaiguin, muhto dat ferte seammás nannet bálvalusaid sámi álbmogii. Dađibahábut ii váilu dát bealli dan ráđđehusa stuorradiggedieđáhusas “Suohkanođastus - ođđa bargamušaid birra stuorra gielddaide”, mii biddjojuvvui ovdan odne, dadjá sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen.

Ida Marie Bransfjell er tilsatt som prosjektleder og Kjell M. Deraas som programleder for samejubileet i 2017.

Politisk rådgiver for sametingsrådet, Runar Myrnes Balto sier at Sametinget har som ambisjon at hele Sápmi skal delta i den store feiringen.

-Vi feirer grunnlaget for vår nasjonaldag, og hele Sápmi skal involveres. Med tyngdepunkt rundt Trondheim og i det sørsamiske, og med feiring i hver samiske bygd, skal jubileet synliggjøre og fremme samisk språk, kultur og samfunnsliv, sier Balto.  

- Jeg vil gratulere Nils Johan Kappfjell med at Sametinget har innvilget støtte på 286.000 kroner til hans duodjibedrift i sørsamisk område, sier sametingsråd Silje Karine Muotka.

Kontakt
Sametingsråd Silje Karine Muotka, tel. 98487576 

- Kappfjell har drevet duodjivirksomhet i mindre omfang i lokaler på det samiske kultur- og utviklingssenteret Sijti Jarnge i Hattfjelldal og nå planlegger han å satse større gjennom å etablere eget duodjiverksted på Namsskogan hvor han bor. Han satser mye på prosjektet som har en kostnadsramme på nærmere 600.000 sier Muotka.

- Kappfjell vil satse spesielt på sørsamisk duodji i sin virksomhet som omfatter både sølvarbeid og videresalg av tradisjonelle sørsamiske duodjiprodukter. Det er ikke mange slike bedrifter i sørsamisk område, og det er derfor ekstra gledelig at det kommer til etableringer som dette sier Muotka.
 

- Kappfjell har bred kompetanse, han driver blant annet reindrift i Vuongel-Njarke. Videre har han bred kompetanse både fra sølvsmedvirksomhet og bedriften er godkjent som lærebedrift innen fagene pels/skinn og horn/bein/metall, så det er flott at Kappfjell planlegger å ta imot lærlinger, sier Muotka. Han ser for seg at han vil ha to lærlinger og håper å kunne ansette to i bedriften med tiden sier Muotka, som tror denne satsningen vil bli tatt godt i mot.

- Dette er en bedriftseier som har som ambisjon å ta vare på tradisjonell duodji, og det gleder oss i Sametinget, sier Muotka som ønsker lykke til med bedriftsetableringen.

Sámedikki giellakampánja ”Sámás muinna” manná loahpaguvlui ja giellaambassadevrrat háliidit čalmmustahttit dan ovttas mánáiguin ja nuoraiguin Guovdageainnu beassášfestiválas. Gaskavahkku cuoŋománu 1.b. bovdet mii dolasteapmái ja doppe vuorbádit nuvttá bileahtaid stuora nuoraidkonsertii gos Isac Elliot lávlu Báktehárjjis.  

Eanet dieđuid sáhtát oažžut sámediggepresideanttas Aili Keskitalo, 971 29 305.

Djupedalutvalget har levert sin innstilling der de ser på hva som skal til for å bedre skolemiljøet og redusere mobbing i skolen. Jeg er fornøyd med at utvalget har foreslått viktige tiltak for bekjempelsen av trakassering og mobbing i samiske miljøer, sier rådsmedlem Silje Karine Muotka.

For mer informasjon:

Rådsmedlem Silje Karine Muotka, tlf. 984 87 576

Djupedalsutvalgets innstilling

Sametingsrådet Henrik Olsen tar i denne kronikken opp utfordringene knyttet til tilbakeføringen av rundt 2000 samiske kulturgjenstander fra norske til samiske museer:

"Gjenstandene skal tilbake til den kulturen og det folket de hører hjemme. De utgjør en viktig del av fortellingene om samisk liv, kultur og historie ulike steder i landet. Det fåtall gjenstander fra denne tidsepoken som fortsatt er bevarte, er derfor av stor betydning for samene."
Kronikken finnes på norsk, nordsamisk og sørsamisk og kan brukes fritt av redaksjonene. 

Kronikk av sametingsråd Silje Karine Muotka 

Jeg registrerer at det er sendt ut ett forslag om å redusere bevilgningen til Sjømatrådet med 200 millioner. I en tid hvor vi diskuterer sjømatindustrien for fullt er mange opptatt av markedsføringen av norsk fisk i utlandet. Det er behov for en styrket markedsinnsats, og jeg trur man må legge enda mer ressurser inn i dette arbeidet fremover, ikke mindre. 

Det er lite som tyder på at kunder, verken nasjonalt eller internasjonalt, er opptatt av å konsumere fisk med redusert kvalitet. Det er stadig flere som forventer topp kvalitet og de vil vite hvor råvarene stammer fra og gjerne mer om fangstmetodene. Å få denne kunnskapen, kan øke opplevelsen av et godt måltid mye, og det gir en merverdi som har større betydning enn vi trur. 

Når vi skal bestille mat på spisesteder, så er veldig mange opptatt av for eksempel bærekraften i fangsten av råvarene. Det innebærer at råvarer som scampi og tunfisk kan bli valgt bort på grunn av at forbrukeren er opptatt av miljø eller fangstmetoder. Dette er en tendens som jeg trur styrker seg, også internasjonalt. Grunnen er at forbrukerne er opptatt av miljø og av bærekraft, og det er naivt å tro at norske forbrukere er de eneste i verden som kan tenke selv. Jeg trur nemlig at internasjonale trender knyttet til miljø, bærekraft, utmerket kvalitet og sosial samvittighet er i vekst internasjonalt, og iallefall hos kunder med kjøpekraft. 

For kystfiskeflåten er dette godt nytt. Det betyr at flåten er en sentral aktør i å kunne møte de økte krav som markedene og forbrukerne stiller. Sametingsrådet satser på lokal mat og kystfiske, og vi oppfatter at Sjømatrådet er viktig for å kunne fremme fiskerier som har stor betydning for fremtiden for sjøsamisk kultur og kystsamfunnene forøvrig. For å ha nødvendig markedskunnskap er en instans som Sjømatrådet en aktør som er nødvendig. Denne markedskunnskapen som Sjømatrådet har, må vi også bruke i utviklingen innen kystflåten og kan bidra til å fremme nødvendige næringsinnovasjoner på grunn av behov i markedene.

I fjor var situasjonen at sentrale fiskemarkeder i Russland ikke lenger var tilgjengelig for norsk laks på grunn av importforbudet Russland iverksatte. Dette medførte ett behov for å lokalisere nye markeder hurtig, en krevende omstilling som næringen klarte, og jeg trur Sjømatrådet med den spissede markedskunnskapen var en del av denne omstillingen. 

Vi kan ikke utelukke at det å måtte omstille seg mot nye markeder blir mer vanlig enn å jobbe i samme, opparbeidede markedet med kjente produkter. Både god produktdifferensiering, storytelling som markedsgrep, garantier og sertifiseringer for utmerkede råvarer er grep som er stadig mer nødvendige for å sikre seg at nye markeder åpner seg for våre råvarer. 

Jeg mener derfor at det vil være ett feilgrep å redusere bevilgningene til sjømatrådet under disse forutsetningene. Mye tyder på at vi trenger mer og bedre markedsgrep fremover, og da er erfaringen, kompetansen og den samlede kraften i et effektivt og fremtidsrettet sjømatråd viktig. Derfor er det viktig å opprettholde bevilgningen til Sjømatrådet, og heller øke denne, enn å redusere denne. 

For mer informasjon: Sametingsråd Silje Karine Muotka, 984 87 576

Sámediggeráđđi juolluda 304 000ru guluhemiid riikkasearvái (Hørselshemmedes landsforbund) háhkat sámegielagiid, ja lasihit sámi diehtojuohkingihpafálaldaga.

"Kommunereformen vil medføre færre og større kommuner. Reformen skal styrke lokaldemokratiet, og bedre kapasiteten til tjenester og utvikling av lokalsamfunnene. Reformen vil påvirke oss alle, ikke minst samer som enkeltpersoner og samlet som folk og urfolk. Skal slike forpliktelser følges opp vil kreve klare lovfestede forpliktelser til kommunene både for å sikre positiv aktivitetsplikt og samisk deltakelse."

Sametingråd Ann-Mari Thomassens kronikk om kommunereformen kan fritt brukes av redaksjonene.

Sámediggeráđđi lea juolludan 150 000 ruvnno kulturprográmmii Finnmarksløpet 2015 oktavuođas. Juolludemiin áigu presideanta Aili Keskitalo vuolggahit buoret ovttasbarggu háhkandihte eanet einnostahtti rámmaid Finnmarksløpet Siidii. 

Keskitalo geassá ovdan ahte Finnmarksløpet ollu jagiid lea ovdánan ja šaddan okta buoremus gávpebuktagiin fylkkas dálvedoaimmaid gaskka ja eko- mátkkoštanealáhusaid gaskka. Dál háliida son kollektiivvalaš bajideami kultuvrralaš oasis prográmmas. 

- Kulturprográmma bokte Finnmarksløpet Siida, oažžut mii lávddi ala sámi artisttaid sihke Álttás, Girkonjárggas, Deanus ja Kárášjogas stuora illun oassálastiide, veahkkeapparáhtaide ja gehččiide. Min ulbmil lea oažžut sadjái einnostahtti rámmaid nu ahte boahtteáiggi geahččit maid ožžot vejolašvuođa vásihit dan rikkis kultuvrra mii mis lea fylkkas, lohká presideanta Aili Keskitalo. 

Finnmarksløpet:s lea dán jagi stáhtus máilmmigilvun ja vuolgga lea Álttás njukčamánu 7.b. 

Presideanta Aili Keskitalo boahtá leat doppe go lea vuolgga ja lea ožžon dan ilu ahte beassá čuovvut ovtta beanaráiddu Álttá guovddážis Sorrisnivai. 

Oktavuođa válddát: 

Presideanttain  Aili Keskitalo, tlf. 971 29 305

"Mer enn hver tredje kvinne vil oppleve vold eller seksuelle overgrep i løpet av sitt liv. Homser og transkjønnede over hele verden opplever systematisk undertrykkelse, vold og trakassering. Likestilling er for mange kvinner og menn fremdeles bare en drøm. Også i Norge og i det samiske samfunnet."

Til redaksjonene:
Sametingsråd Henrik Olsens kronikk i anledning kvinnedagen 8. mars kan fritt brukes av mediene, og er tilgjengelig på norsk, nordsamisk og sørsamisk.

Sámediggeráđđi lea fuolastuvvan daid mánáid dili geažil geat leat lágiduvvon mánáidsuodjalusásahusaide Finnmárkkus.  – Go Fylkkamánni ii čađat iežas láhkageatnegahttojuvvon bearráigeahču ásahusain, de dat lea duođalaš dilli, cealká ráđđelahttu Henrik Olsen.

Maŋŋá konsultašuvnnaid Sámediggeráđiin rievdaduvvui láhkaásahus bearráigeahču birra mánáidsuodjalusásahusain 2012:s. Fylkkamánni oaččui erenoamáš ovddasvástádusa bearráigeahččat ahte sámi mánát mánáidsuodjalusásahusain ožžot ollašuhttojuvvot iežaset vuoigatvuođaid sámi giela ja kultuvrra ektui dan botta go sii leat ásahusas.

- Mii lea fuolastuvvan go dát vuoigatvuođat eai vuhtiiváldojuvvo, go Fylkkamánni ii čađat dan láhkageatnegahttojuvvon bearráigeahču mii sidjiide gullá, dadjá ráđđelahttu Henrik Olsen loahpas.

Eanet dieđut dás:

Ráđđelahttu Henrik Olsen, tel. 907 75 219

Sametingspresident Aili Keskitalo er glad for at Olje- og Energidepartementet (OED) har valgt å avslå Aurora Vindkraft AS sin søknad om bygging og drift av vindkraftverk i Fálesrášša.

Sámediggeráđđi lea juolludan oktiibuot 21,9 miljon ru doarjjan árbedieđu, dearvvašvuođa, ealáhusaid, giela ja máhtu oktavuođas áigodagas skábmamánu 2014 rájes dán jagi guovvamánu rádjai. Birrasii 10 miljon ru lea juolluduvvon kultursuorgái, earret eará leat addán doarjaga ollu CD- almmuhemiide ja girjealmmuhemiide. Dat boahtá ovdan Sámediggeráđi raporteremis dan birra maid leat dahkan mannán dievasčoahkkima rájes juovlamánus.

Geahčastat buot juolludemiin gávdno dákko

Logo eambbo

Oktavuohta:

Sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen, tel, +47 900 57 123

Mii áigut ságastallat, dalle go sámediggeráđđi ovddida čilgehusa sohkabealdásseárvvu birra dievasčoahkkimii boahtte vahkus, veahkaválddi birra nissonolbmuid vuostá, sohkabealidentitehta ja rabasvuođa birra seksuála soju ektui sámi servodagas. Ráđđelahttu Henrik Olsen háliida eanet rabas, gierdavaš ja searvvaheaddji sámi servodaga.

- Sámediggeráđđái lea deaŧalaš ahte sámi servodat ja sámi oktasašvuohta leat rahpasat, gierdavaččat ja searvvaheaddji. Ollu daid áššečuolmmaid birra mat čatnasit sohkabeallái, dásseárvui ja sodjui sáhttá leat váttis hállat. Dan maid vuosttamužžan fertet dahkat lea oažžut dáid áššiid politihkalaš agendai, cealká ráđđelahttu Olsen.

Oktavuohtaolmmoš:

Sámediggeráđđi Henrik Olsen, tel. 907 75 219

Vuosttaš sámi riikkačoahkkima Troandimis 100 jagi ávvudeami oktavuođas lea Norgga Báŋku mearridan almmuhit muitomintta. Sámedikki presideantta Aili Keskitalo mielas dát lea dán deaŧalaš olahusmearkka gelbbolaš gudnejahttin.

- Lea hui illudahtti oaidnit ahte Norgga Báŋku lea čuvvon Sámedikki jagi 2011 ávžžuhusa ja dál áigu gudnejahttit ávvudeami Troandimis sierra muitominttain, cealká presideanta Keskitalo.

Guovvamánu 6. b. 1917 čoahkkanedje vuosttaš geardde davvi- ja lullisámit iešguđet riikkain stuorra čoahkkimii digaštallat ja guorahallat oktasaš áššiid ja čuolbmačilgehusaid. Čoahkkin dollojuvvui Metodistagirkus gosa bohte badjel čuohte oassálasti, stuorra oassi dain ledje nissonolbmot.

Elsa Laula Renberg lea erenoamáš olmmoš sámi historjjás ja su jurdaga duohtandahkan, vuosttaš sámi riikkačoahkkin Troandimis, lea deaŧalaš olahusmearkan sámi álbmogii.

Stuorra 100 jagi ávvudeapmi lea plánejuvvon Troandimii jagis 2017.

Sámediggeáđđi ii leat duhtavaš daid meahccehálddašeami álkidanevttohusaiguin maid ráđđehus lea sádden gulaskuddamii. –Jus dát evttohusat eai rievdaduvvo sakka, de dát rievdadusat šaddet vuostálagaid sámi vuoigatvuođaiguin ja mearriduvvon sámepolitihkain, gávnnaha sámediggeráđđi Thomas Åhrén.

Ovdal juovllaid sáddii ráđđehus gulaskuddamii dan fágajoavkku raportta ja evttohusa mii lea bargamin meahccehálddašeami álkidahttimiin. Fágajoavku evttoha máŋga konkrehta doaibmabiju mo meahccehálddašeami oktiiordnet ja beavttálmahttit ja uhcidit bienalaš stivrejumi dakko bokte ahte sirdit válddi gielddaide.

– Mii leat ovttaoaivilis ráđđehusain das ahte dat lea buorre vuođđu oktiiordnemii ja beavttálmahttimii. Muhto mii eahpidit ahte buot evttohuvvon doaibmabijut mielddisetbuktet beavttálmahttima. Muhto seamma deaŧalaš sámediggeráđđái lea ahte vejolaš rievdadusat eai geahnohuhte daid dálá sámi vuoigatvuođaid mat čatnasit meahccehálddašeapmái, deattuha sámediggeráđđi Åhrén.

Sámediggeráđđi lea addán viiddes gulaskuddancealkámuša mas vuosteákkat čilgejuvvojit lagabui. Earret eará váillahuvvo álbmotrievtti mearrádusaid guorahallan ja daid váikkuhusat meahccehálddašeami rievdadusaide, ovdamearkka dihtii dálá mohtorjohtalusa juridihkalaš guorahallan. Åhrén lohká iežas hirpmástuvvan go olles fágajoavkku raporttas eai oro sámi beroštusat leamen árvvoštallojuvvon deaŧalaš ja prinsihpalaš áššiin.

– Mu deaŧaleamos ágga lea ahte evttohusat eai doarvái bures váldde vuhtii sámi oassálastima suodjalanguovlluid hálddašeamis, eai ge beroš álgga ge dasa ahte evttohuvvon rievdadusat várrelágas ja stáhta oktasašmehciid lágas duššindahket Sámi vuoigatvuođalávdegotti boahttevaš barggu. Erenoamážit danne lei ráđđehus berret evttohit konsultašuvnnaid ja sámi sisdoalu evttohusaide, dadjá Åhrén.

 2121_001.pdf 564,78 kB

Gulahalli

Sámediggeráđi Thomas Åhrén, tel. +47 908 39 663

Maŋimus viđa jagis lea olmmošlohku sámi guovlluin dásáiduvvan, dasa lassin vásihit ollu mearrasámi gielddat ahte olmmošlohku lassána. Dan čájehit guorahallamat maid Telemarksforskning lea čađahan Sámedikki ovddas. sámediggeráđđi Silje Karine Muotka lea hui duhtavaš dáinna ovdánemiin.  

- Go geahččat buot ealáhusaid, de lea buorre ovdáneapmi maiddái sámi guovlluid ealáhuseallimis. 2010 rájes leat ceggejuvvon eanet bargosajit go dan mii lei vurdojuvvon – nettobeaktu lea positiiva. Telemarksforskninga raporta čájeha ahte lea vejolaš váikkuhit ealáhuseallima ovdáneami sámi guovlluin. Dat čájeha ahte sámi guovllut leat geasuheaddjit ealáhusovdáneapmái, dadjá Muotka.

Gulahalli:

Ráđđelahttu  Silje K. Muotka, tel 984 87 576

Guovvamánu 21.beaivvi lea eatnigielbeaivi. Dan oktavuođas lea Sámedikki presideanta Aili Keskitalo čállán kronihka eatnigiellamet birra.

Buohkat sáhttet álmmuhit kronihka:

Sámediggeráđđi lea konsultašuvnnain Oljo- ja energiijadepartemeanttain válljen ahte ii áiggo vuosttaldit ođđa 420 kV fápmolinnjá huksema Báhccavuonas Skáidái, dainna vuordámušain ahte departemeanta dál lea válljen vuoruhit dán sisabahkkema ovddabeallái eará huksemiid seamma guovlluin.

Sámediggeráđđi bovde álggahankonferánsii ođđa sámediggedieđáhusa oktavuođas  boazodoalu birra  25.-26.02.2015. Konferánsa lágiduvvo Guovdageainnus.

Dieđihanáigemearri lea guovvamánu 19.beaivvi.

Samiske lesere ønsker flere bøker på samisk som engasjerer unge. Derfor setter Sametinget, Samisk forfatterforening (SGS) og Samisk kunstnerråd (SDR) igang et forfatterstudie som skal rekruttere unge forfattere som skriver på samisk

Torsdag ble en verdiskapsanalyse av norsk reiseliv lagt frem, etter bestilling fra regjeringen, som ønsker å styrke næringens konkurransekraft. Natur og kultur trekkes frem som kjernen i Norges reiselivsprodukt.

- Natur og kultur er utvilsomt juvelen i reiselivet i Norge, og som en forlengelse av dette ønske jeg å tipse næringsdepartementet om en stor ressurs som er lite utnyttet i dag; Samisk reiseliv! Produktene som tilbys her "checker" stort sett alle bokser, med opplevelsesturisme bygget på natur, bærekraftig naturbruk, kultur og historie. For et internasjonalt publikum er samiske reiselivsprodukter både eksotiske og autentiske, og Norge som reiselivsnasjon har alt å vinne på å satse her, uttaler sametingsråd Silje Karine Muotka.

Sametingspresident Aili Keskitalo adresserer i sin kronikk spørsmålet knyttet til bruk av nasjonaldag som begrep for 6. februar, som av mange omtales som "samefolkets dag":

"Den årvisse og utmattende debatten om hva 6. februar skal omtales som er i mine øyne helt unødvendig. Det er hva vi fyller den med som bør interessere oss, ikke hva den enkelte velger å kalle dagen."
Kronikken finner du her, og den kan brukes fritt av mediene.

Sametinget skal sommeren 2015 identifisere og registrere automatisk freda samiske bygninger i kommunene Kåfjord, Storfjord og Lyngen i Nord-Troms.

- Vi er oppmerksomme på at mange bygninger har en flerkulturell historie. Det er derfor viktig for oss at hele bredden i bygningenes bakgrunn og bruk identifiseres og dokumenteres for ettertiden, sier prosjektleder Mia De Coninck.

Registreringsarbeidet utføres av fagfolk ved Sametingets avdeling for kulturminner, areal og miljø, og alle samiske bygninger bygget før 1925 vil bli omfattet av arbeidet. Samiske bygninger som er mer enn 100 år gamle, anses som automatisk freda i tråd med Kulturminneloven. Det holdes informasjonsmøte om prosjektet onsdag 28.januar på Senter for nordlige folk i Kåfjord.

Kontakt

Mia De Coninck, prosjektleder,
Telefon:  78 47 40 23 / 907 99 819
mia.de.coninck@samediggi.no

Elin Kristina Jåma, prosjektmedarbeider
Telefon: 78 47 40 34 / 948 25 978
elin.kristina.jama@samediggi.no

Sámediggi lea mielde ruhtadeamen borasdávddaid gielddaidgaskasaš sámi gulahalli Finnmárkkus. Áigumuš virggiin lea veahkkin oažžut dásseárvosaš dearvvašvuođabálvalusaid dakkár buhcciidjovkui mii lea stuorrumin

- Borasdávddaid sámegielat gulahalli addá buhcciide ja oapmahaččaide vejolašvuođa ságastallat váimmu gillii, ja nu dat buorida čuovvolaneavttuid, dadjá sámediggeráđđi Henrik Olsen.

Borasdávddaid gulahalli bargamuššan lea oktiiheivehit ja láhčit borasdávdabuhcciid ja sin oapmahaččaid árgabeaivvi buoremus láhkai, oktiiheivehit fálaldagaid ja bálvalusaid borasdávdabuohcci várás gielddas ja leat mielde oččodeamen buriid bargovugiid ja vuogádagaid borasdávdafuolahusas gielddain. Virgi galgá gokčat Kárášjoga, Guovdageainnu, Porsáŋggu, Deanu ja Unjárgga gielddaid. Prošeakta lea ovttasbargu Kreftforeningen nammasaš borasdávdaservviin, mii gokčá 75 % virgegoluin, ja Sámediggi fas máksá reastta. Sámediggi juolluda 255 000 ru. Oassálasti gielddat gokčet stivrenjoavkogoluid.

Gulahalli
Sámediggeráđđi Henrik Olsen, tel. 90775219

Sámediggi ja Statskogleat soahpan ođasmahttit ovttasbargošiehtadusa. Šiehtadusas, mii vuolláičállojuvvon ođđajagimánu 13. b., lea dat ođas ahte Statskog ja Sámediggi galget láhčit dasa ahte nannet gulahallama gaskal huksejeddjiid ja sámi vuoigatvuođaeaiggádiid go areálageavaheapmi rievdá.

Sametingspresident Aili Keskitalo oppfordrer det samiske folket til å slå ring om ytringsfriheten og demokratiet, og til å vise solidaritet med de drepte redaksjonsmedlemmene i Charlie Hebdo og politimennene som døde i forsøket på å arrestere gjerningsmennene.

- Terrorhandlinger som dette ryster oss alle, og sorg og avsky er de første følelsene som melder seg. Våre tanker går til de avdøde og deres nærmeste. Når journalister og tegnere dør for sine ytringer, som vi nå har vært vitne til i Frankrike, så har vi alle en plikt til å slå ring om ytringsfriheten. Ytringsfrihet er en av pilarene i demokratiet som beskytter oss alle sammen, og som gjør at vi kan leve gode liv i frihet sier sametingspresident Aili Keskitalo.

Samtidig som hun oppfordrer til å holde hjertene varme, maner hun også til å holde hodene kalde. Keskitalo understreker at dette er bestialske handlinger gjennomført av kriminelle, og at deres holdninger og handlinger ikke er representative for den religion og folkegruppe de eventuelt tilhører. 

- Lakmustesten for våre rettsprinsipper er at vi ikke nå gjør alle muslimer til assosierte medskyldige i handlinger som er utført av få ekstreme terrorister. Disse rettsprinsippene er helt avgjørende verdi også for oss som urfolk. Ytringsfriheten bidrar til å beskytte minoriteter gjennom å gi oss alle en stemme. Derfor er terrorangrepet på Charlie Hebdo et angrep som angår oss i aller høyeste grad. Jeg vil oppfordre det samiske folket til å vise solidaritet med de drepte og deres pårørende gjennom deltakelse i Frankrikes minutt med stillhet kl.12.00 i dag torsdag, sier sametingtingspresident Aili Keskitalo.

Sametingspresident Aili Keskitalo skriver i denne kronikken om Sametingets ansvar og forpliktelse til å videreføre Sametingets internasjonale engasjement og slik bidra til å styrke rettigheter til alle urfolk i verden.

- Både fordi det kreves av oss, og fordi menneskerettighetene generelt er under press internasjonalt, skriver Aili Keskitalo.

Kronikken kan benyttes fritt av alle medier.

Sámediggeráđđi lea juolludan oktiibuot 2,3 miljon ruvnno musihkkaalmmuhemiide 2014:s. Dán jagi leat juolludan doarjaga sihke ođđaáigásaš ja árbevirolaš sámi musihkkii. Ulbmil musihkkaalmmuhemiiguin lea ovddidit kvalitehtalaččat buori sámi musihka mii lea olahanmuttus buohkaide. 

- Dán jagá ohcamat ja juolludeamit čájehit ahte dáhpáhuvvá ollu gelddolaččaid sámi musihkkasuorggis, ja das leat máŋga šáŋgara, ja máŋga nuorra artistta mat dollet alla dási. Mii leat maid ilus dan buori ovdáneamis mii luođis lea, lohká Olsen.

Oktiibuot leat 18 almmuheami ožžon doarjaga dán jagi. Daid searvvis leat máŋga nuorra artistta. Dat guoská earret eará Biru Baby Álttás eret, Katarina Barrrukii ja Marja Helene Fjellheim Mortensenii. Čieža luohtealmmuheami leat maid ožžon doarjaga, ja guokte main leat oskkolaš dovnnat ja guokte almmuheami main lea mánáide musihkka.

- Lea leamaš buorre dássi dán jagá ohcamiin, ja mii leat maid ilus go leat nu máŋggas geat seaguhit luođi árbevirolaš dahje ođđaáigásaš hápmái iežaset musihkas, lohká Sámediggeráđđi Henrik Olsen.

Oktiibuot ledje ohcamat badjelaš 5 miljon ruvnno ovddas.  

Sámediggeráđđi Silje Karine Muotka oaivvilda ahte rievdadusevttohusain maid Tveterås-lávdegoddi odne ovddidii leat hui stuorra ja duođalaš váikkuhusat guolástusaide Norggas.

-Mun registreren ahte Tveterås-lávdegoddi odne lea evttohan stuorra rievdadusaid mat oktiibuot billistit guolástusvuođu dán riikkas, dadjá Muotka.

Son oaivvilda ahte dát lea dramáhtalaš mearrasámi guolástussii.

Sámedikki 2015 bušeahtas lea juolluduvvon 450 000 ru prošektii veahkaválddi birra lagaš oktavuođain sámi servodagas. Prošeakta lea ovttasbargu Justiisa- ja gearggusvuođadepartemeanttain. Iskkadeami ulbmilin lea kártet manne sámi servodagas lea veahkaválddálašvuohta lagaš oktavuođain, ja dasto mo ilbmama, eastadeaddji doaibmabijuid ja veahkkedoaibmabijuid sáhtášii buoremusat láhčit sámi álbmoga várás.

- Sámediggeráđđi háliida leat servodataktevra mii vuostálastá veahkaválddi nissonolbmuid vuostá. Mii doaivut dainna oažžut ođđa máhtu das movt veahkkeapparáhta sáhtášii buoremus vejolaš vuogi mielde veahkehit veahkaválddi gillájeddjiid, cealká ráđđelahttu Henrik Olsen.

Nye samiske næringer er prioritert i Sametingets budsjett for 2015. Totalt er 33,5 millioner kroner fordelt på de innsatsområdene nyetableringer, verdiskapning, kulturnæringer og primærnæringer.

Sametingsråd Silje Karine Muotka understreker at utvikling av attraktive lokalsamfunn og verdiskapning i nord står sentralt for Sametingsrådets næringsperspektiver i nord for 2015.

- Vi har satset mye på utvikling av nettverk og samarbeid innenfor samisk kulturnæring, og opplever stor interesse og gode resultater som følge av utviklingsprogrammet Dáhttu. Resultatet er allerede økt samarbeid mellom flere virksomheter, og jeg er svært fornøyd med at vi så tidlig ser resultater av satsingen.

Sametingsrådet vil i 2015 igangsette tilsvarende utviklingsprogram for virksomheter innen videreforedling av mat og utmarksprodukter, blant annet for å profesjonalisere og øke rekrutteringen til virksomhetene. Muotka håper det skal gjøre det attraktivt for andre å utvikle konsepter og næringsvirksomhet og viser til det rike og unike ressursgrunnlaget som finnes i nord og andre samiske områder.

-  Reiseliv er en fremtidsnæring i Nord og er av NHO reiseliv definert som en av de fire viktigste vekstnæringer i Nord-Norge i årene som kommer. Så her skjer det mye spennende innen næringsutvikling det kommende året, påpeker Muotka. 

I tillegg til prosjekter som Sametinget igangsetter på eget initiativ, kan foretak og enkeltpersoner søke om tilskudd til å gjennomføre investeringer og prosjekter innenfor de ulike satsingsområdene. Informasjon på http://www.sametinget.no/Stipend-og-tilskudd

Kontakt
Sametingsråd Silje Karine Muotka, tel. +47 984 87 576

Sámediggeráđđi juolludii 6,8 miljon ru sámi fága- ja čáppagirjjálašvuhtii. Ođđa sámi originála girjjálašvuođa almmuheapmi lea vuoruhuvvon, muhto juolludusas lea maiddái doarjja bivnnuhis ja dovddus girjjiid jorgaleapmái buot golmma sámegillii.

Almmuhemiid gaskkas mat leat ožžon doarjaga leat mánáidgirjjit golmma sámegillii, mánáidgirjjit davvisámegillii ja dárogillii bálddalaga, ja maiddái sámi mánáidgirjji almmuheapmi bálddalaga gieldda- ja davvisámegillii.

-Mun áiggun erenoamážit namuhit juolludusa Davvi-Trøndelága fylkkabibliotehkii ja dan áŋgiruššamii jorgalit dovddus ja bivnnuhis mánáidgirjjiid máttasámegillii, dadjá sámediggeráđđi Henrik Olsen.

Juolludusas leat maiddái girjjálašvuohta nuoraide, diktagirjjit, románat ja govvasárggusráiddut julevsámegillii, ja dasto fágagirjjálašvuohta main leat deaŧalaš sámi fáttát. Šáŋrariid viidodat ja fáttát čájehit ahte sámi girjjálašvuohta dál  lea hui ealas ja eksistere. Sámediggeráđđi bargá oktilaččat ekonomalaš rámmaid viiddidemiin sámi girjjálašvuhtii.

-Juohke jagi juolluduvvo ollu sámi čáppagirjjálašvuođa, fágagirjjálašvuođa ja publikašuvnnaid almmuheapmái. Mii lávet oažžut ollu eanet ohcamiid go masa lea ruhta. Danne bargá Sámediggeráđđi viššalit ekonomalaš rámmaid buoridemiin, earret eará geavahišgoahtit mii ruđaid Sámeálbmotfoanddas sámi girjjálašvuođa ovdánahttimii, dadjá ráđđelahttu Henrik Olsen.

Gulahalli
Sámediggiráđi Henrik Olsen, tel. +47 907 75 219

Kronihkkačálli lea Ann-Mari Thomassen:

Suohkanreforbma lea ášši mii áŋgiruššá olusiid ja guoská buohkaide. Sámediggi lea váldán erenoamáš ovddasvástádus čuollat sámi ássiid beliid suohkanreforpma barggus vuoi sihkkarastit bohtosiid mat leat ovdamunnin sámi ássiide maiddái. Dattege lea ain olu eahpesihkkarvuohta rievdadusain mat bohtet sohkareforpmain ja erenoamážit mii guoská sámi beliide suohkanreforpmas. Ovdamearkka dihte mii geavvá suohkaniiguin mat dál leat  sámegiela hálddašanguovllus, ja makkár čovdosat leat buoremusat suohkanovttastemiiguin daid suohkaniid gaskka mat leat siskkobealde ja olggobealde sámi giellahálddašanguovllu. Dát guoská maiddái gažaldahkii ahte mo ráđđehus, fylkkamánnit ja suohkanat galget čuovvolit stáda sámepolitihkka Vuođđolága § 108 ektui daid ođđa suohkaniin gos leat sámi ássit.

Sámediggeráđđi oaidná sámediggeáirasa Lars Filip Paulsena (O) cealkámuša gos lohká ahte Sámediggi ferte leat áŋgireappot ja eambbo offensiiva iežas bargguin mii guoská suohkanreforbmii. Dát cealkámuš sisttisdoallá čuoččuhusa ahte sámediggeráđđi ii leat váldán doarvái duođalažžan iežas ovddasvástádusa čuollat sámiid beali dán áššis. Danin válddán dán cealkámuša duođalažžan ja dovddan dárbbu vástidit dán čuoččuhussii.

Sámedikki váilevaš rolla ráđđehusa suohkanreforpma barggus lea dahkan sámediggeráđi barggu hástaleaddjin dán proseassas. Sámediggeráđđi lea oaidnán dárbbu bargat áŋgirit ja offensiivvalaččat oažžun dihte sámi beliid mielde našunála, regionála ja báikkálaš politihkkii mii guoská suohkanreforbmii. Mii leat searvan máŋgga arenai gos suohkanreforbma lea leamaš fáddá ja leat bargan dan nammii ahte nannet Sámedikki posišuvnna konferánssain, seminárain, ja maiddái čoahkkimiin gos leat čalmmustahttán sámi beliid reforbmabarggus. Sámediggeráđđi lea ieš bivdán čoahkkimiid relevántta aktevrraiguin, earret eará ráđđehusa áššedovdilávdegottiin, gos Sámediggi deattuhii dehálašvuođa váldit mielde sámi ássiid rivttiid ja beliid suohkanreforpma bargui. Boađus dás lei ahte áššedovdilávdegoddi guoskkahii oasseraporttastis sámi vuoigatvuođaid ja ahte álbmotrievttit fertejit guorahallot ovdal makkárge rievdadusaid sámegiela hálddašanguovllus. Viidásat ledje sámi bealit oidnosis suohkanproposišuvnnas maid ráđđehus álmmuhii miessemánus 2014. Doppe deattuhuvvui ahte sámi ássit eai galgga gillát eambbo go earát suohkanreforpma geažil, ja maiddái ahte Sámediggi galgá konsulterejuvvot jus šaddá sáhka rievdadit sámi giellahálddašanguovllu. Sámediggi lea maid lokten suohkanreforpma áššin jahkebeallásaš čoahkkimis sámeministariin sihke geassemánus ja juovlamánus dán jagi, gos Sámediggi čujuhii earret eará dehálašvuođa sihkkarastit sámi beliid mearrádusproseassain ođđa stuorrasuohkaniin, ahte sámi bealit ja jietna ferte leat oidnosis maid stuorát suohkaniin ja ahte Sámediggi ferte leat mielde hábmemin ođđa bargočovdosiid suohkaniidda. Eará prinsihpalaš čuoggá lea maid ahte departemeanta lea bivdán guoskevaš fylkkamánniid erenoamážit váldit Sámedikki mielde iežaset bargui mii guoská suohkanreforbmii. Dát ovdamearkkat čájehit ahte Sámedikki bargu ráđđehusa ektui lea dagahan ahte sámi bealit eai leat oalát vajálduvvon suohkanreforpma barggus.

Sihke gielddaide, fylkkamánniide ja departemeanttaide leat leamaš várrejuvvon ekonomalaš resurssat mat galget gokčat goluid reforbmabargguin. Dákkár ekonomalaš resurssat eai lean várrejuvvon Sámediggái. Easkka go Sámediggi ieš fuomášuhtii dán, de leat ožžon 600 000 ru mat galget gokčat jagi 2015 goluid. Lassin dasa ahte dát resurssat dagahit suohkanreforpma barggu álkibut, de lea dain maid symbolalaš árvu go čájehit ahte Sámediggi dál lea dohkkehuvvon ráđđehusa bealis relevántta aktevran suohkanreforpma barggus. Sámediggi lea maiddái bidjan 350 000 ru iežas bušeahtas reforbmabargui.

Dál rahpasa ođđa jáhkki. Doaivumis vássán jagi bargu álkida boahtte jagi barggu Sámedikki bealis suohkanreforpmain. Sámediggi lea plánemin suohkankonferánssa guovvamánu 10.-11. b. 2015 mas suohkanreforbma lea okta fáttáin, ja mii bovdet suohkaniid, fylkkamánniid ja eará relevántta aktevrraid digaštallat buriid čovdosiid ođđa suohkanhálddašeapmái. Doaivut ahte gulahallan ráđđehusa ja Sámediggi gaskka lea láhččojuvvon ja ahte dát lea vuođđun buori ovttasbargui gaskkal ráđđehusa ja Sámedikki. Sámediggi lea ovttas ráđđehusain nammadat našunála giellalávdegotti ja lea vuordimis ahte lávdegoddi 2015 álmmuha oasseraportta mii galggašii leat veahkkin čielggadeamen gažaldagaid mat eai leat vástiduvvon sámegiela hálddašanguovllu ja suohkanreforpma birra. Sámediggi galgá maid dahkat guorahallama sámi beliid birra suohkanreforpma ektui, earret eará daid demokráhtalaš hástalusaid birra go sápmelaččat leat unnit logus eanaš suohkaniin ja šaddet ain čielgasat unnitlogus ođđa suohkaniin. Ráđđi vuordá ahte sámi bealit čalmmustahttojuvvot doarvái bures ođđa stuorrasuohkaniin. Sámediggi fállá iežas gelbbolašvuođa ávkin ráđđehussii, fylkkamánniide ja suohkaniidda vuoi oažžut buriid čovdosiid ja doaimmaid ollašuhttin dihte dán.

Sámediggeráđđelahttu, Ann-Mari Thomassen  

Sámedikki bušeahtta 2015 dohkkehuvvui dievasčoahkkimis juovlamánu 15. b. Ráđđelahttu Ann-Mari Thomassen lea duhtavaš go Sámediggi lea dohkkehan dakkár bušeahta mii boahtá sámi servodahkii buorrin boahtteáigái.

Gulahalli:

Ráđđelahttu Ann-Mari Thomassen, tel. 900 57 123

 Sámedikki bušeahtta 2015.pdf 1,25 MB

Loga eambbo

Sámediggeráđđi lea juolludan 623 400 ru. prošeavttaide mat ovddidit árbedieđu ja sámi meahccegeavaheami vuođđoskuvllas.  Billávuona mearrasámi šaddanguovddáš, Deanu Sámeskuvla, Guovdageainnu mánáidskuvla ja Tårnet skuvla ožžot doarjaga iežaset prošeavttaid čađaheapmái.

- Lean ilus go mii sáhttit váikkuhit dasa ahte boahtte buolvvat besse oahppa sámi árbevieruid ja meahccegeavaheami skuvllas. Dákkár prošeavttain, maid dábálaš gielddabušeahtat ja skuvllaide várrejuvvon ruđat eai govčča, ožžot oahppit hui mávssolaš máhtu sámi historjjá, árbevieruid ja servodateallima birra.

Gulahalli:

Sámediggeráđđi Silje Karine Muotka, tel. 984 87 576

Møteplan sametingsrådet uke 50 og 51

Mandag 08.12

Møter  i Oslo

Kl.  12.00 – 14.00: Halvårig dialogmøte med statsråd Jan Tore Sanner i KMD. Møtet begynner kl. 12.00 - 14.00. Fra rådet deltar sametingsråd Aili Keskitalo, Rune Fjellheim, Anne Britt K.Hætta og Carl Erik Moksnes.

Saksliste:
Konsultasjonsordningen (Utfordringer og eksempler i 2014), budsjettprosedyrer og budsjettbehov 2016, kommunereformen, SR2, oppfølging av WCIP2014, utdanningsskadelidte, Rettshjelpskontoret for indre Finnmark (Sametingets vurdering av nedleggelsesvedtak), Pilotprosjekt Árbediehtoguovddáš – senter for samisk tradisjonskunnskap, Protect Sápmi og Digitalisering.

Kl. 14.00 - 15.30: Møte med næringsminister Monica Mæland  i NFD Oslo. Fra Sametinget deltar sametingsråd Silje Karine Muotka og Torvald Falch.

Saksliste

Mineralspørsmål, samisk reiseliv og Innovasjon Norge

Tirsdag 09.12

Møter i Karasjok

Kl. 09.00 – 11.30: Møte med olje- og energiminister Tord Lien

Kl. 11.30 – 12.00: Tid til pressen

Kl. 12.50 - 12.30: Karasjok skole synger i biblioteket

                           Vinner av plakatkonkurransen får premie

Kl. 12.00 – 13.00: Lunsj

Kl. 13.00 – 15.00: Møte med landbruksminister Sylvi Listhaug

Kl. 13.00 – 14.00: Utviklingssenter for sykehjemstjenester til den samiske befolkning v/ Kristine Grønmo (HO)

Kl. 15.00 – 15.30: Tid til pressen

Kl. 16.00:             Saksbehandling

Onsdag 10.12.14             

Kl. 09.00 – 12.00: Saksbehandling

Kl. 12.00 – 13.00: Lunsj

Kl. 13.00 – 13.30: Orientering om kulturminnebefaringer, omfang,  ansvar, kostnadsfordeling

Kl. 13.30 – 14.00: Orientering om prosjektet Registrering av freda samiske bygninger

Kl 14.00 ->           Saksbehandling

Torsdag 11.12.14

Kl. 09. 00 – 10.30: Saksbehandling                              

Kl. 12.00                Lunsj

Kl. 13.00 - 14.00: Møte med Ole Nikodemussen                

Fredag 12.12.14

Møte i Oslo

Kl. 12.30 – 14.00: Møte med fiskeriminister Elisabeth Aspaker i NFD Oslo. Fra Sametinget deltar sametingsråd Silje Karine Muotka og Inger Arne Eriksen.

Saksliste:

Regulering i fiskeriene i 2015, forarbeider til St. meld om kongekrabbe, Deltakerloven - Sametingets prinsipielle holdning og evt

Tirsdag 16.12.14

Møte i Oslo

Kl. 09.30 - 11.00: Møte med klima- og miljøministeren Tine Sundtoft. Fra rådet deltar sametingspresident Aili Keskitalo og sametingsråd Silje Karine Muotka

Saksliste:

Sjølaksefisket, kravet fra Russland angående sjølaksefisket i Varanger, rovvilt i samiske områder, vårjakt på ender, verneplaner i Finnmark og verdensarvsted

Kontaktperson:

Avdelingsdirektør Jan Roger Østby, 481 44 696

Julggaštus givssideami vuostá kampánja oktavuođas hástalii Sámediggi sámi mánáid ja nuoraid searvat plakáhtagilvvohallamii. Go áigemearri lei dievva, de leimmet ožžon evttohusaid buot luohkkácehkiid ohppiin logi iešguđet skuvllas.

Vuoitin ledje guokte lihkolaš skuvlaluohká:  

• 2 A, Kárášjoga skuvllas
• 6 B, Gyllenborg skuvllas

- Suoma oaggunturismma ovdáneapmi Deanus ii leat dohkálaš ja dat čuohcá báikkálaš olbmuid oaggumii, dadjá sámediggeráđđi Silje Karine Muotka. Son doarju Deanu ja Kárášjoga sátnejođiheddjiid oainne das ahte báikkálaš olbmuide ii leat ávkin dakkár šiehtadus gaskal Norgga ja Suoma mii ii doaimma.

Sámediggeráđđi juolluda 100 duhát ruvnnu Gáldu álgoálbmotvuoigatvuođa gelbbolašvuođaguovddážii lágidit seminára boazodoalolága ja álbmotrievtti birra. Boazosámiin lea dárbu diehtit eanet dán suorggis, vai buorebut ákkastallat iežaset vuoigatvuođaid

Sámediggeráđđi áigu ovddidit dieđáhusa mas evttohuvvo politihkka Sámedikki riikkaidgaskasaš bargui. Buohkain lea vejolašvuohta buktit evttohusaid ja cealkámušaid dán dieđáhusa sisdollui.

Dáhpáhuvvá duollet dálle ahte vánhemat váldet oktavuođa Sámedikkiin, ja Sámediggi oaidná mediain ahte leat sámi oahppit geat eai oaččo oahpahusa sámegielas. Sámediggeráđđi Silje Karine Muotka reagere garrasit das go gielddat eai láže dili sámegieloahpahussii, nu go sii leat geatnegahtton.

- Oahpahus sámegielas skuvllas lea vuođđun giellagelbbolašvuhtii maid sámi servodagat ja servodat muđuige dárbbašit. Dasa lassin lea sámi ohppiin lága mielde vuoigatvuohta oažžut sámegieloahpahusa, dadjá sámediggeráđđi Silje Karine Muotka gii lea dolkan dasa ahte ferte muitalit gielddaide dan.

Sámegieloahpaheaddji ja dutki Mikael Svonni, girječálli Kerttu Vuolab ja nuortalašgiela oahpaheaddji Seija Sivertsen ožžot dán jagáš Gollegiellabálkkašumi.

Sámediggeráđđi lea juolludan 3,7 miljon ruvnnu dearvvašvuođa-, kultur- ja giellaoahpahusprošeavttaide áigodagas čakčamánus skábmamánnui. Bealle miljon ruvnnu lea juhkkojuvvon Romssa universitehtii sámi dearvvašvuođadutkama systematiserenbargui.

- Mis váilot buorit dieđut sámi dearvvašvuođasuorggi dutkama birra. Dát nannejuvvo dáinna juolludemiin universitehtii, oaivvilda sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen.

Reinstyrke AS Guovdageainnus lea ožžon 159 000 ruvnnu doarjjan ovdaprošektii ovddidit ođđa buktaga man vuođđun lea boazu.

Áigodagas lea juolluduvvon 2,4 miljon ruvnnu ealáhusdoarjjan. Árran Julevsámi Guovddásj lea ožžon juolluduvvot 228 000 ru regionála mátkeeallima ovddideapmái. Miljon ruvnnu lea juolluduvvon eanadollui, ja 893 000 ru lea fas addojuvvon doarjjan guollebivdofatnasiid ja bivdosiid oastimii.

Geahča buot juolluduvvon doarjagiid áigodagas čakčamánu 20. b. rájes skábmamánu 7. b. rádjai.

-Buorre strategiija davviguovlluid várás ferte ráhkadit lagas ovttasráđiin singuin geat ásset davvin, dadjá Silje Karine Muotka, sámediggeráđđi geas lea ovddasvástádus earret eará ealáhusain.

- Lea boaresáigásaš, badjelgeahččanvuohta ja uhccán movttiidahtti bidjat ovdan dakkár strategiija mii ii válde vuhtii min geat ássat dáppe davvin. Dasa lassin ii leat strategiijas mihkkege ođđasiid, muhto lea viehka heajos máŋggus ovddeš davviguovlostrategiijain, dadjá Muotka.

Logo eambbo

Sametingspresident Aili Keskitalo holdt 11. november en tale om vekst og innovasjon i Nord-Norge ved landsdelskonferansen Agenda Nord-Norge i Tromsø. Dette er en redigert og forkortet versjon i kronikkform som bes tatt inn på kronikkplass.

Les hele kronikken her.

Árbevirolaš guohtuneatnamiid nannejuvvon duođašteapmi ja suodjaleapmi lea deaŧaleamos eaktun boahttevaš ja guoddevaš boazodollui, oaivvilda Sámediggeráđđi.

Gulahalli
Sámediggeráđđi Thomas Åhrén, tel. +47 908 39 663

Sámediggeráđđi váillaha dál buoret váikkuhangaskaomiid mat veahkehivčče ealáhusa buorebut fuolahit iežas areálavuoigatvuođaid ja doaibmat duddjojeaddji ja čoavddusdiđolaš oassálastin, sihke iežas ealáhusa ektui ja oppalaš servodatovdáneami ektui.

- Stuorámus áittan dálá boazodollui lea lassáneami ja ollislaš sisabahkken guohtumiidda. Dasa lassin dagahit alla boazologut ja stuorra boraspirevahágat laski boraspiremáddodaga geažil, ahte ealáhus muhtun guovlluin ii leat ekonomalaččat, kultuvrralaččat ii ge ekologalaččat guoddevaš. Mii oaidnit ahte ferte eanet čalmmustahttit ealáhusa ja ekonomalaš guoddevašvuođa. Muhto boazodoalus lea maid deaŧalaš kultuvrralaš bealli, dadjá sámediggeráđđi Thomas Åhrén.

Åhrén deattuha ahte nationála boazodoallopolitihkka ferte bearráigeahččat sihke ekonomalaš buvttadanárvvu ja sámi kulturárvvu. Dat mearkkaša ahte boahttevaš boazodoallopolitihkas maiddái fertejit leat mihttomearit ja váikkuhangaskaoamit dasa ahte nannet kultuvrralaš guoddevaš ealáhusa. Danne evttoha sámediggeráđđi láhčit meahccenjuovvamii nannen dihtii boazoeaiggádiid boađuid ja vejolašvuođaid sáhttit ávkkástallat buot ávdnasiiguin bohccos sámi borramuškultuvrra ja duoji oktavuođas. Ráđi mielas dárbbašuvvojit maiddái váikkuhandoaibmabijut dasa ahte bisuhit ealáhusa bearašvuđot málle.

Sámediggeráđđi ávžžuha ráđđehusa defineret doahpaga “ekologalaš guoddevašvuođa” sisdoalu. Dál ii gula guohtunareála massin, boraspirevahát eai ge dálkkádatrievdama váikkuhusat ekologalaš guoddevašvuođa rehketdollui. Ráđđi doarju Norgga Boazosápmelaččaid Riikkasearvvi (NBR) ovddeš evttohusa ahte stuorradiggedieđáhusbarggu oktavuođas boazodoalu birra, maiddái nammaduvvo lávdegoddi mii sáhttá kártet ealáhusa dili buot beliid.

- Mii vuordit ahte Norgga eiseválddit ovttasbarget sihke ealáhusain ja Sámedikkiin go boahttevaš boazodoalu rámmat galget mearriduvvot. Dán rádjai dát ovttasbargu lea váilon boazolohkoheiveheami ja boraspirepolitihka oktavuođas, deattuha Åhrén.

Sámedikki dievasčoahkkin meannuda Sámediggeráđi cealkámuša 2015/2016 boazodoallošiehtadallamiidda juovlamánu 1.-5. b. 2014.

Gulahalli
Sámediggeráđđi Thomas Åhrén, tel. +47 908 39 663

Alle som begynner på den nye barnehagelærerutdanningen skal lære om samisk språk, kultur og samfunnsliv.

Sametinget publiserer fortløpende bilder av folkevalgte og hendelser på egen konto på bildelagringstjenesten Flickr.com. Bildene er lisensierte som Creative Commons, og kan dermed benyttes fritt av mediene. Fri bruk innebærer at opphavsrett må oppgis, og medfører ikke rett til videresalg.

Flickr.com/photos/samediggi

Om Creative Commons

Utviklingsprogrammet Dahttu for samiske kulturnæringer i Troms starter onsdag 5. november ved Senter for nordlige folk i Manndalen, Kåfjord kommune. 12 virksomheter og delttakere fra Troms er representert i programmet.

Deltakere:

1. The Arctic Game Studio
2. Gea Design
3. Save Design
4. Bertelsen foto
5. Manndalen Sjøbuer
6. Marita Solberg
7. Reise Skinnprodukter
8. Berit Alette Mienna
9. Aline Mikkelsen
10. Karen Margrethe Kemi Nyheim
11. Kjetil Hugo Nilsen
12. Herborg Rundberg

Gjennom Dahttu, som er spesielt tilrettelagt for kulturnæringen og dens egenart, skal dyktige samiske aktører få hevet kompetanse på det å drive lønnsom kulturbedrift. Aktørene får arbeide med idéutvikling, etablering av bedrift, eller utvikling og strategi. Programmet ledes av Kreativ Industri på oppdrag fra Sametinget. Dáhttu1 er allerede i gang i Finnmark hvor 12 engasjerte kulturnæringsaktører allerede er i full sving med å utvikle sin bedrift.

Dahttu for Troms er et samarbeid mellom Sametinget og Innovasjon Norge.

Sámediggi ja Álttá suohkan deaivvadit skábmamánu 4.b. šiehtadallat ovttasbargošiehtadussii árvalusa. Álggos lágiduvvo fágabeaivi, ja dan maŋŋil bovdejit álbmoga buktit cealkámušaid álbmotčoahkkimis skábmamánu 4.b. –Dasa lassin lea vejolaš buktit cealkámušaid Sámedikki ja Álttá suohkana neahttasiidduid bokte, lohká sátnejođiheaddji Laila Davidsen ja sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen. 

PRM: Ovttasbargošiehtadus gaskal Sámedikki ja Álttá suohkana

Jagi 2015 bušeahttaevttohusain háliida Sámediggeráđđi áŋgiruššat boahtteáiggiin ja min oktasaš kulturárbbiin. – Min bušeahttaevttohusas mii leat earret eará válljen vuoruhit sámi mánáid oahpponeavvuid, ja viidáset ovddidit min museaid, dadjá sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen

Loga eambbo:

http://www.samediggi.no/Samedikki-birra/Organisasuvdnastruktuvra/Samediggeraddi/Sartnit-ja-artihkkalat/Angirussa-sami-oahpponeavvuiguin-ja-museaiguin

Regjeringen vil ha oss til å tro at årlige reduksjoner i bevilgningene til samiske formål egentlig innebærer et samepolitisk løft. Statssekretær Anta Bals skriver at at norsk samepolitikk ikke kan reduseres til et spørsmål om penger og budsjettposter alene, men også må handle om prinsipper. Jeg er enig. Spørsmålet blir da hvorfor regjeringen reduserer samepolitikken til et spørsmål om penger, om mindre penger, skriver sametingspresident Aili Keskitalo i denne kronikken.

Kronikken kan brukes fritt av redaksjonene.

Les hele kronikken her.

Sámediggeráđđi lea juolludan doarjaga Inka AS:ii Kárášjogas ja Manndalen Husflidlag:ii Gáivuonas. Sámedikkis lea váikkuhangaskaoapmeortnet dakkár doaibmabijuid várás mat veahkehit dakkár báikái bistevaš duodjegávppiid lasihit vuovdima, mat vuvdet sihke iežaset buvttaduvvon gálvvuid ja olggobealde buvttaduvvon gálvvuid.

- Inka AS oažžu dán doarjaga maiddái dán jagi, nu dat oažžu 179 500 doarjjan Sámedikkis.

Manndalen Husflidlag oažžu 175 000 ru. Mun sávan dát bohtá buorrin ja ahte fitnodagaid vuovdin lassána, dadje sámediggeráđđi Silje Karine Muotka.

- Dán doarjjaortnega ulbmil lea ahte mii háliidit ahte dakkár fitnodagat main lea bistevaš vuovdinbáiki, galget oažžut buriid eavttuid nu ahte sáhttet bisuhit doaimmaset. Danne lean ilus go mii dál doarju guokte nana fitnodaga, loahpaha Muotka.

Gulahalli:

Sámediggeráđđi Silje Karine Muotka, tel. 984 87 576

Sámedikki presideanta Aili Keskitalo deaivvada bearjadaga 17.10.14 ođđanammaduvvon sámi giellalávdegottiin sin vuosttáš čoahkkimis Oslos. Presideanta illuda deaivat lávdegotti lahtuid ja mieđiha ahte sus leat stuorra vuordámušat dasa maid lávdegoddi sáhttá ollašuhttit.

- Lávdegotti bargu lea deaŧalaš ja dárbbašlaš. Munnje lea lunddolaš searvat lávdegotti vuosttáš čoahkkimii. Mii galgat ovttas rahčat sámegiela boahtteáiggi ovddas, cealká presideanta Keskitalo.

Gulahalli:

Presideanat Aili Keskitalo, tel. 971 29 305

Sámi guovllut dárbbašit eanet sisafárrema amas olmmošlohku njiedjat ja gokčan dihtii boahttevaš barggolašvuođadárbbuid. Dat boahtá ovdan girjjis “Sámi logut muitalit 7” mii almmuhuvvo gaskavahku golggotmánu 15. b. dii. 13.00 Romssas.

Sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen bivdá Stuorradikki bellodagaid čielggadit dan váttis dili masa Saemien Sijte lea gártan, maŋŋágo ráđđehus biehttalii álggahit vistehuksema. - Ášši lea šaddamin giksin Norgga ráđđehussii, dadjá Thomassen.

- Ráđđehusa stáhtabušeahttaevttohus ii addán makkárge dovddahusa das ahte huksenplánat Saemien Sijte várás čađahuvvošedje. Dál ferte musea oažžut čielga dieđu das ahte áigot go eiseválddit ruhtadit dálá huksenplánaid, vai ferte go vuot ráhkadit ođđa plánaid, dadjá Thomassen.

Boargárlaš ráđđehusa stáhtabušeahttaevttohusas 2015 várás evttohuvvo huksegoahtit máŋga museavistti, muhto lullisámi musea Saemien Sijte ii leat okta dain. Dál lea 9 jagi vássán dan rájes go musea huksenplánat ovddiduvvojedje dalá ráđđehussii. Plánen ja čielggadeapmi Saemien Sijte ođđa museavistti oktavuođas lea bistán 25 jagi.

-  Lullisámi servodat lea leamaš hui gierdevaš. Museabargiin lea dál áibbas dohkkemeahttun bargodilli, ja biergasiid vurken lea dohkkemeahttun lákta ja boares báhčinneavvorájuin. Dili ferte gohčodit heahtedillin, ii ge ná sáhte jotkojuvvot, deattuha Thomassen.

Son deattuha ahte lullisámi servodat lea erenoamážit deddojuvvon, sihke gielalaččat ja kultuvrralaččat. Thomassen lohká ahte Saemien Sijte huksema ruhtadeapmi lea dárbbašlaš sihke lullisámi kultuvrii ja regiovdnii.

Gulahalli
Sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen, tel. +47 900 57 123 

Sámedikki politihkalaš virgáidbidjanlávdegotti jođiheaddji Mariann Wollmann Magga lohká Rune Sverre Fjellheim rivttes olmmožin jođihit Sámedikki hálddahusa boahtte guhtta jagi.

-Sus lea nana fágalaš čehppodat,  Rune Sverre Fjellheim lea čeahppi jođihit ja sus leat buorit gulahallanattáldagat. Fjellheim:s lea lagaš ja buorre ovttasbargu Sámedikki politihkalaš jođihangottiin ja buot dásiin organisašuvnnas, lohká Sámedikki politihkalaš virgáidbidjanlávdegotti jođiheaddji Mariann Wollmann Magga.

Rune Sverre Fjellheim lea leamaš Sámedikki direktevran 2008 rájes.

Direktevra lea Sámedikki bajimus hálddahusjođiheaddji. Sus lea bajimus ja ollislaš hálddahuslaš ja fágalaš jođiheapmi Sámedikki hálddahusas.

Kánturbáiki lea Sámedikki hálddahus Kárášjogas. Sámedikki hálddahusas leat birrasii 150 bargi.

Eanet dieđut:Sámedikki politihkalaš virgáidbidjanlávdegotti jođiheaddji Mariann Wollmann Magga, 977 02 350.

Gielda- ja ođasmahttindepartemeanta lea juolludan 2 mill davviriikkalaš giellaovttasbargui Sámi Giellagáldui. Dasa lassin lea aiddo nammaduvvon almmolaš lávdegoddi mii galgá geahčadit otná gustovaš lágaid, ortnegiid ja organiserema mat leat sámegiellabargguid várás. Dát čájeha ahte ráđđehusas leat positiivvalaš áigumušat vuoruhit sámegielaid.

Sámediggi ii leat jagi 2004 rájes vásihan ná geahnohis stáhtabušeahta. Sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen čujuha ahte hui uhccán sámi áŋgiruššamat vuhttojit. – Lea njulgestaga lohpádusrihkkun ráđđehusa bealis

Sámediggeráđđi Thomassen čujuha stáhtaministara lohpádusaide ođđajagimánus ahte alitalit ráđđehus áiggui joatkit ráđđehusa sámepolitihka ja su mielas boahtá čielgasit ovdan ráđđehusa stáhtabušeahttaevttohusas ahte dat eai áiggo doallat iežaset lohpádusaid sámi álbmogii.

- Stáhtaministtar lea ovdal dadjan ahte Sámediggi lea deaŧalaš sidjiide ja ahte sámepolitihka linnját galget jotkojuvvot. Dađibahábut ii oro leamen nu, go sii áigot njulgestaga gáržžidit sámi servodaga. Dat lea duođalaš, ja imaštan manne stáhtaministtar lea molsun oaivila, dadjá Thomassen.

Lassin dan oktiibuot 6 miljon ruvdnosaš geahpedeapmái Eanandoallodepartemeantta juolludemiin, de vásiha Sámediggi ahte eat oaččo bálká- ja haddegoargŋuma seamma láhkai go muđui stáhtabušeahtas.

- Dás leat stuorra váikkuhusat Sámedikki jagi 2015 bušehttii. Mis lea uhcit maid juohkit, mii fas čuohcá sámi álbmogii, vuođđoealáhusdoaimmaheddjiide erenoamážit. Stuorradiggái ii leat menddo maŋŋit čađahit rievdadusaid. Sii fertejit dál oaidnit ahte bušeahttaevttohus čuohcá sámi servodahkii, cealká sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen. 

Gulahalli:

Sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen, tlf. 900 57 123.

Onsdag 8.oktober la regjeringen fram sitt forslag til statsbudsjett for 2015. I alt ble det bevilget 426,5 millioner til Sametinget og 890 millioner til samiske formål. President Aili Keskitalo konkluderer med at dette utgjør en reel nedgang i bevilgninger til det samiske samfunnet.

President Aili Keskitalo er svært skuffet over regjeringens forslag til statsbudsjett.

- Dette er en nedbygging av det samiske samfunnet. Kulturdepartementet har kuttet 4 millioner til samiske aviser og Landbruksdepartementet har kuttet 4 millioner til arktisk landbruk over landbruksavtalen og 2 millioner til reindriftsavtalen. Med årets statsbudsjett viser regjeringen sitt sanne samepolitiske ansikt og vi er ikke imponert, uttaler president Aili Keskitalo.

- I vårt budsjettbehov for 2015 har vi blant annet pekt på fem områder der det trengs en ekstra satsning. Dette er Sámi Giellagáldu, samiske læremidler, prosjektet Bååstede og nye bygg til Saemien Sijte og Beivváš Sámi Našunálateáhter, uttaler president Aili Keskitalo.

Saemien Sijte har ventet 9 år på at regjeringen skal bevilge penger til et nytt bygg på Snåsa, heller ikke i år ble de inkludert i regjeringens forslag til statsbudsjett.

- Regjeringen skryter over en satsning på museumsbygg, det er dermed svært skuffende å se at Saemien Sijte atter en gang nedprioriteres. Ei heller er det bevilget penger til et sårt trengt læremidleløft.

På tross av dette registrerer president Keskitalo likevel at Kommunal- og moderniseringsdepartementet har kommet med en samisk språksatsning.

I regjeringens forslag til statsbudsjett er det satt av 2 millioner til Sami Giellágaldu, samt midler til drift av det nyopprettede samiske språkutvalget. 

Kontaktperson:

President Aili Keskitalo, tlf. 971 29 305.

Behandlingstilbud i det norske helsevesen skiller ikke pasientene på etnisitet og språk.  Det er ett av de grunnprinsippene i vårt velferdssamfunn som vi har all grunn til å være stolt av. Selvfølgelig skal alle pasienter i regionen ha rett til behandling innenfor SANKS. 

Leserinnlegget kan i sin helhet benyttes fritt av mediene.

Kontakt
Sametingsråd Henrik Olsen, tel. +47 907 75 219 

Sámediggi ja Sámi Dáiddárráđđi/Samisk kunstnerråd (SDR) leaba dahkan dáiddáršiehtadusa 2015 ovddas. Šiehtadusa sisdoalus  leat mielde SDR  ja miellahttoorganisašuvnnaid nannen ja eanet áŋgiruššan dáiddafágalaš bagadalliide. Šiehtadusa rámma lea 7,1 miljovnna ruvnno. 

-Fágalaš bagadallanortnet lea lihkostuvvan ja bealit leat ovttaoaivilis ahte dát ortnet ferte vel buorebut ovddiduvvot. Šiehtadus addá maid  Sámi Dáiddárráđđi/Samisk kunstnerråd vejolašvuođa nannet bagadallanbarggu ođđa dáiddafágalaš surggiin, lohká sámediggeráæi Henrik Olsen.

Šiehtadus mielddisbuktá Sámi Dáiddárráđi/ Samisk kunstnerråd ja miellahttoorganisašuvnnaid nannema, ja sihkkarastá maid ođđa dáiddárstipeandda sámi dáiddáriidda.

Oktavuohta
Sámediggeráđi Henrik Olsen, tel. +47 915 42 098

Kontakt
Sametingsråd Henrik Olsen, tel. +47 907 75 219

Sámedikki presideanta Aili Keskitalo bivdá Telenoras čilgehusa maŋŋá go telesearvi heittii doarjumis sámi kulturfestivála Riddu Riđđu Olmmáivákkis Romssas giellariiddu geažil Romssas 2013:s.

-Medias lea boahtán ovdan ahte Telenor heaitá doarjumis stuorámus sámi festivála dan báhkka digaštallama geažil sámegiela ektui Romssas 2012. Dalle lea lunddolaš ahte mii bovdet Telenora čilget dán ášši.  Mis lea beroštupmi gullat movt searvi meannuda iežas servodatovddasvástádusain minoritehtaid ja álgoálbmogiid ektui Norggas ja eará riikkain gos searvvis leat áŋgiruššamat, dadjá Sámedikki presideanta Aili Keskitalo.

Telenor vuovdá ollu telefon- ja neahttabálvalusaid Sámediggái, maid árvui lei 750.000 ru 2013:s Keskitalo dadjá ahte dál lea lunddolaš ahte Sámediggi geahčada ja árvvoštallá iežas oktavuođa sihke Telenorii ja earáide geat vuvdet buktagiid ja bálvalusaid Sámediggái go guoská geavahussii ja prinsihpaide álgoálbmogiid, minoritehtaid ektui ja oppalaččat servodatovddasvástádusa ektui. Keskitalo deattuha ahte sámiid gielalaš ja kultuvrralaš dili nannenbargu lea vuođđun Sámedikki bargui.

- Mii áigut dieđusge sihkkarastit ahte vejolaš ođđa gáibádusat daidda geaiguin mii gávppašit, dahkkojuvvojit fálaldatnjuolggadusaid ja oastingeavahusa mielde. Muhto go Sámediggi lea álgoálbmotparlameanta, de lea hui deaŧalaš ahte mii eat daga šiehtadusaid dahje mis ii leat eará gávpeoktavuohta vuvdiide main lea dakkár gávpedoaibma dahje geavahus, maid sáhttá áddet nu ahte dat lea vuostá min ulbmila mii Sámedikkis lea ja sáme- ja álgoálbmotpolitihkas Norggas ja riikkaidgaskasaččat, dadjá Aili Keskitalo.

Keskitalo lea odne sádden reivve Telenor jođiheddjiide, mas son bivdá searvvi čilget manne doarjjašiehtadus Riddu Riđđuin heaittihuvvui ja makkár oaidnu das lea álgoálbmogiidda ja minoritehtaide. 

Gulahalli
Sámedikki presideanta Aili Keskitalo, tel.  +47 971 29 305

 Brev_Telenor_030914.pdf 73,99 kB

Sámediggeráđđi lea oktiibuot juolludan 55 992 900 ru doarjjan dearvvašvuhtii, ealáhusaide, gillii, kulturmuitosuodjaleapmái, kultuvrii ja máhttui 13.05 rájes 19.09 rádjai dán jagi. Sullii 25 000 000 lea juolluduvvon máhttosuorgái, dás maiddái doarjagat sámi mánáidgárddiide, sámi giellaoahpahussii ja ođđa oahpponeavvuid ráhkadeapmái.

Sámediggeráđđi háliida nannet rabasvuođa Sámedikki doarjjahálddašeami birra, ja áigu danne almmuhit doarjjaruđaid geavaheami juohke dieđáhusa oktavuođas maid sámediggeráđđi ovddidan Sámedikki dievasčoahkkimii.

Gulahalli:

Sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen, tel. +47 900 57 123

Loga eambbo

Sametinget markerer sitt 25-års jubileum 9.oktober med et jubileumsseminar på Sametinget i Karasjok.

I forbindelse med markeringen lanseres også bøkene Sametingets 25-år og Kunsten på Sametinget. De som ønsker å følge seminaret og/eller lanseringen av kunstboken er hjertelig velkommen.

President Aili Keskitalo legger onsdag 08.10.14 fram Sametingsrådets beretning om virksomheten for perioden 13.05.14 til 19.09.14.

Beretningen i sin helhet kan leses her.

Bealit duodješiehtadallamiin leat soahpan, ja jagi 2015 šiehtadusa rámma lea 8,1 miljon ru.

Sámediggi ja duodjeorganisašuvnnat Sámiid Duodji ja Duojáriid ealáhussearvi dat šiehtadallet duoji ealáhusšiehtadusa, ja Sámediggeráđi Silje Karine Muotka lea duhtavaš šiehtadusain.

- Mun lea hui movtta go mii viehka johtilit soabaimet. Mihttomearrin lea ovddidit duoji ealáhussan nu ahte das lea buoret gánnáhahttivuohta ja iežas dujiid gávpejohtu. Dás sihkkarastojuvvo duojáriidda ekonomalaš einnostan vejolašvuohta, muitala Muotka.

Gulahalli:

Ráđđelahttu Silje Karine Muotka tel. 984 87 576.

I dag kl.15:00 (norsk tid) er Sametingspresident Aili Keskitalo en av innlederne under åpningen av FNs generalforsamlings verdenskonferanse om urfolks rettigheter 22. september.

Innlegget kan følges her: webtv.un.org

Kontaktpersoner i New York 20.-23. september: 

Sametingspresident Aili Keskitalo, tel. +47 971 29 305
Rådgiver Inger Johanne Mudenia, tel. +47 906 51 478
Avdelingsdirektør Hege Fjellheim, tel. +47 994 59 211

NB: Norge ligger 6 timer foran i tid i forhold til New York. Kontakt fra Norge bør gjøres i tidsrommet mellom kl. 15.00 og kl. 24.00 norsk tid de aktuelle dagene.

–Mii fertet nannet sámegielaid ja sihkkarastit buriid bálvalusaid sámi álbmoga várás, dadjá Gielda- ja ođasmahttinministtar Jan Tore Sanner. Son lea odne nammadan almmolaš lávdegotti mii galgá geahčadit gustovaš ortnegiid, doaibmabijuid ja njuolggadusaid mat leat sámegielaid várás Norggas. 

Sámedikki presideanta Aili Keskitalo lea movtta go dál nammaduvvo almmolaš lávdegoddi čielggadit láhkačohkiid, doaibmabijuid ja ortnegiid sámegielaid várás.

– Sámediggi vuolggahii dán barggu danin go mii leat oaidnán ahte lea dárbu sihkkarastit ovttaskas olbmuid vuoigatvuođa geavahit sámegiela árgabeaivvis, ovdamearkka dihte mánáidgárddiin, skuvllain, dearvvašvuođa bálvalusaid oktavuođas ja go leat oktavuođas almmolaš hálddahussuorgái oppalaččat. Dárbu lea geahčadit maid fertešii dahkat sámegielaid sihkkarastima várás boahtteáiggis, dadjá Keskitalo.

Sámedikki presideanta Aili Keskitalolea okta dain geain lea álgosáhkavuorru go ON váldočoahkkin rahpá máilmmikonferánssa álgoálbmotvuoigatvuođaid birra čakčamánu 22. b.

Gulahalli:

Sámedikki presideanta Aili Keskitalo, tel. +47 971 29 305
Ráđđeaddi Inger Johanne Mudenia, tel. +47 78 47 04 20
Ossodatdirektevra Hege Fjellheim, tel. +47 994 59 211

Go Sámedikki politihkkárat deaivvadit dievasčoahkkimii golggotmánu 6. – 10.b., lea gonagasreabbábivddu bivdin- ja hálddašanproseassat okta dain áššiin mat galget meannuduvvot.

Dat fáhkka láhkaásahusrievdadusat gonagasreabbábivddus loahpageahčen suoidnemánu, mat gilde vuollel 6 mehtera fatnasiid bivdimis gonagasreappáid, leat duođaid dahkan áigeguovdilin digaštallama ahte guđe prinsihpat galget gustot, muitala sámediggeráđđi Silje Karine Muotka

Gulahalli:

Ráđđelahttu Silje Karine Muotka, tel. 984 87 576.

Sámediggeráđđi Silje Karine Muotkaáigu bivdit Ruhtadandepartemeantta geahpedit duojáriid lasseárvodivada – dát lea okta dain doaibmabijuin maid Sámediggi áigu iskat vai dienas lassánivččii, dadjá Muotka. Momsageahpádusas leat guokte vejolašvuođa. Nubbi lea luvvet duojáriid divatbákkus, ja nubbi fas lea spiehkastit duojáriid divatbákkus. Dáiddárat leat earret eará spiehkastuvvon divatbákkus, ja danne sis leat ekonomalaš ovddut spiehkastusas.

Gulahalli
Sámediggeráđđi Silje Karine Muotka, tel. +47 984 87 576

Digitála árgabeaivvis leat mánát dieđusge aktiiva, ja ollugat máhttet ođđaseamos digitála čovdosiid geavahit ollu buorebut go váhnemat.  Nu go mii diehtit, de dáin forain deattuhuvvojit dávjá dohkkeheapmi, ustibat ja ”likes”. -Go maiddái rávesolbmuide sáhttá leat gáibideaddjin, de mii sáhttit dušše jurddašit mo ollu mánát ja nuorat vásihit dan. Rávesolbmot fertejit logget iežaset mánáid eallimii sosiála mediain, dadjá sámediggeráđđi Silje Karine Muotka. 

Gulahalli
Sámediggeráđi Silje Karina Muotka, tel.  +47 984 87 576

- Guolástusministtar ii leat váldán vuhtii mearrasámi kulturvuođu ja dárbbu ain beassat doaimmahit lotnolasealáhusaid vuonain ja rittus, go dadjat ija badjel sihkastuvvo ollu smávvafanaseaiggádiid dienasvuođu deaŧalaš oassi, dadjá sámediggeráđđi Silje Karine Muotka.

Su mielas lea áibbas eahpegovttolaš vuordit ahte olbmot galget nuppástuhttit iežaset dainna lágiin ahte oastit stuorát bivdofatnasa guovtte-golmma beaivve dieđihemiin.

– Lea stuorra riska juohkehažžii árvvoštallat guđe investeremiid sii galget čađahit, go olles reabbáhálddašeapmi galgá árvvoštallojuvvot.  Vuordá go duođaid ministtar ahte guolásteaddjit galget duostat čađahit dakkár investeremiid, go son ieš čájeha ahte gáibádusat fanasguhkkodahkii sáhttet rievdat ija badjel, jearrá Muotka.

Sámediggeráđđi oaivvilda ahte ii leat buorre ja einnostanvejolaš hálddašeapmi mearridit dakkár njuolggadusrievdadusaid dušše guokte beaivvi ovdalgo bivdu álggahuvvui. Son oaivvilda maiddái ahte direktoráhta ja departemeanta vealahit gitta ja rabas joavkku fatnasiid mat leat oanehat go 6 mehtera – go 3 fatnasa mat leat oanehat go 6 mehtera gitta joavkkus besset bivdit reappáid, muhto 43 fatnasa rabas joavkkus ain eai beasa oassálastit bivdui.

- Dálá stuorradiggedieđáhusas reabbábivddu birra lea vuođđoprinsihppan dat ahte sii geaidda reabbá čuohcá, galget maiddái beassat ávkkástallat reappáin resursan. Go reabbábivdu rahppojuvvui, de dat lei várrejuvvon fatnasiidda mat leat oanehat go 11 mehtera. Dál, go čájehuvvo ahte dát bivdu lea gánnáhahtti ja das lea mearkkašupmi, de čađaha ministtar dakkár politihka ahte olgguštit smávvafatnasiid, dadjá Muotka.

- Mun oaivvildan ahte ministtar vuosttalda dan konsultašuvdnašiehtadusa maid sámediggepresideanta ja ministtar čáliiga vuollái juovlamánus. Go ministtar hilgu čađaheames konsultašuvnnaid, de son dovddaha dan ahte ii háliit deaivvadit Sámedikkiin gávdnat buoret čovdosiid. Son lea ovddalgihtii dahkan mearrádusa ii ge háliit digaštallat gávdnan dihtii čovdosiid, loahpaha Muotka.

Sámediggeráđi lahttu Ann-Mari Thomassendoaivu ahte ráđđehus dán jagi stáhtabušeahta bokte dovddasta dárbbu álggahit Saemien Sijte huksema. – Máttasámi kultuvra dárbbaša eanet doarjaga go mihkkege eará, oaivvilda son.

Ráđđehus doallá dán vahkus ovtta dain maŋimuš bušeahttakonferánssain ovdal go jagi 2015 stáhtabušeahtta biddjojuvvo ovdan golggotmánu 8. b. 2014. Thomassen deattuha ahte Saemien Sijte ođđa visteplánat leat ráhkaduvvon guhkes áiggi badjel ja viiddis searvvahemiin.

-Prošeakta lea čielggaduvvon ja plánejuvvon maŋimuš 25 jagi, ja dat lea dál leamaš ráđđehusa beavddi alde meannutkeahttá máŋggaid jagiid. Dál ánssášit máttasámit čielggadeami, oaivvilda Thomassen.

Sámediggeráđđi lea eatnat gerddiid váldán ovdan bušeahttadárbbuid ráđđehusain ja Stuorradikkiin. Áššiid searvvis mat leat sierra ovddiduvvon ráđđehussii, leat juolludusat Beaivváš Našunála Teáhtera ođđa vistti ovdaprošektii, sámi oahpponeavvuide ja Baastede prošektii, historjjálaš dávviriid ruovttoluotta fievrrideapmái.

-Sámi servodagas lea dárbu, nugo muđuige servodagas, oažžut ruhtadeami sierra doaibmabijuide mat sáhttet leat mielde nannemin sámi kultuvrra. Mis leat vuordámušat ahte maiddái boargárlaš ráđđehus čájeha dáhtu ovddidit Norgga sámepolitihka geavadis, dadjá Thomassen loahpas.

Oktavuohta
Sámediggeráđi lahttu Ann-Mari Thomassen, tel. 900 57 123

Kronikken omhandler samiske elevers utfordringer i forbindelse med årets skolestart. Den er skrevet av sametingsråd Silje Karine Muotka, og kan brukes fritt av redaksjonene. Kronikken finnes på norsk og nordsamisk.

Samiske elever - berikelse eller utfordring for skoleeierne?

Har du lyst å lære deg noen ord på samisk? Eller har du kanskje lyst til å gi et kompliment på ett annet samisk språk enn det du snakker? Da kan denne lommeparløren med hverdagslige ord og setninger både på nordsamisk, lulesamisk og sørsamisk være til hjelp.

Språkkampanjen ”Snakk samisk te mæ” lanserer nå sin egen lille samling av ord og setninger til bruk i ulike sammenhenger.

Gielda- ja ođasmahttinministtar Jan Tore Sanner ja sámediggepresideanta Aili Keskitalo markereba odne ON álgoálbmotbeaivvi, borgemánu 9. beaivi. Dan beaivvi lea vuogas čájehit solidaritehta álgoálbmogiidda miehtá máilmmi.

-      Riikkaidgaskasaš álgoálbmotbeaivi čalmmustahttá máilmmi álgoálbmogiid máŋggabealatvuođa ja rikkis kultuvrraid. Seammás fertet maid muitit ahte olu álgoálbmogiin lea váttis dilli. Ráđđehus háliida searvat dan dehálaš riikkaidgaskasaš bargui nannet álgoálbmogiid dili, dadjá gielda- ja ođasmahttinministtar Jan Tore Sanner. 

Máilmmi álgoálbmogat dahket badjelaš 5 proseantta máilmmi ollislaš olmmošlogus, birrasiid 400 miljovnna olbmo. Stuora oassi systemáhtalaččat dulbmojuvvojit ja oaguhuvvojit.

Sanner ja Keskitalo jáhkkiba čavčča máilmmikonferánsa álgoálbmogiid birra šaddat dehálažžan álgoálbmotvuoigatvuođaid sihkkarastinbargui máilmmis.

Čakčamánu 22. ja 23. b. dán jagi lágida ON váldočoahkkin máilmmikonferánssa álgoálbmogiid vuoigatvuođaid birra (WCIP 2014). Vuosttaš geardde historjjás galget álgoálbmogat ja máilmmi stáhtaid ovddasteaddjit deaivvadit digaštallat stáhtaid geatnegasvuođaid álgoálbmogiidda. Geaidnu gávnnahit konferánssa sisdoalu ja hámi lea leamaš mohkkái. 2013:s vuolggahii Sámediggi globála konferánssa buot máilmmi álgoálbmogiid ovddasteddjiide (Áltá 2013). 600 álgoálbmotdelegáhta sohpe oktasaš loahppadokumeantta mii dál lea oassin dokumeanttain mat leat vuođđun dán jagi máilmmikonferánsii.     

Mihttu čavčča ON-konferánssain lea sihkkarastit ahte stáhtat buoremus lágiin čuovvolit iežaset geatnegasvuođaid álgoálbmogiid ektui, nu go lea čilgejuvvon ON julggaštusas álgoálbmotvuoigatvuođaid birra maid ON mearridii 2007:s.

- Mun lean duhtavaš dainna go álgoálbmogat besset váikkuhit čavčča máilmmikonferánssas, ja mun vuorddán ahte čavčča globála čoahkkin stáhtaid ja álgoálbmogiid gaskkas sáhttá sihkkarastit álgoálbmogiidda buot vuđolaččamus vuoigatvuođaid. Máilmmi álgoálbmogiin leat hui stuora vuordámušat konferánssa bohtosii, dadjá sámediggepresideanta Aili Keskitalo.

1994:s ásahii ON máilmmi álgoálbmotbeaivvi borgemánu 9.beaivái, danne go ON bargojoavku máilmmi álgoálbmogiid várás vuosttaš geardde čoahkkanii borgemánu 9.b. 1982. Norggas lea sápmelaččain álgoálbmotstáhtus, ja borgemánu 9. b. lea sámi leavgabeaivi.   

Gulahalli
Sámedikki presideanta Aili Keskitalo, tel. +47 971 29 305 

Sametingsrådet er svært kritisk til forskriftsendringen som vil hindre de minste båtene under 6 meter å fiske kongekrabber. Nå anmoder Sametingsrådet om konsultasjoner med fiskeriminister Elisabeth Aspaker.

- Krabbefiskere med båter under 6 meter er gjerne de som kombinerer primærnæringer, og for dem er fiskenekten et kritisk innhogg i inntekten. Myndighetene har en plikt til å konsultere med Sametinget i slike saker, og vi har derfor bedt om et møte mellom Sametingsrådet og fiskeriministeren, sier Runar Myrnes Balto, politisk rådgiver for Sametingsrådet.

Myrnes Balto er uenig i argumentasjonen til Fiskeridirektoratet, som hevder at båtene under 6 meter ikke ivaretar dyrevelferden eller fiskernes sikkerhet godt nok.

- Dyrevelferd og sikkerhet må selvfølgelig ivaretas i et hvert fiskeri. Men etter vår mening var dette tilstrekkelig ivaretatt i den tidligere forskriften. Det er også et paradoks at tre båter under 6 meter er gitt dispensasjon fra de nye bestemmelsene, mens 43 tilsvarende båter blir nektet å delta i fisket. Da faller jo argumentasjonen for de nye reglene bort, sier Myrnes Balto.

Sametingsrådet har tidligere vært i administrative konsultasjoner om saken, men har nå anmodet om et snarlig møte mellom fiskeriminister Elisabeth Aspaker og sametingsråd Silje Karine Muotka.

Kontaktinformasjon:
Runar Myrnes Balto, politisk rådgiver for Sametingsrådet: 97773778

Sámediggeráđđi lea juolludan 17 762 000 ru oahpponeavvuid ráhkadeapmái. Sámediggeráđđi Silje Karine Muotka muitala ahte leat boahtán olu buorit ohcamat.

- Mis lea mihttun ahte buot fágain galget leat oahpponeavvut, ja ohppiide geain lea earenoamážit heivehuvvon oahpahus ja mánáidgárddiide galget leat oahppanresurssat.

Eeanet dieđut:

Sámediggeráđđi Silje Karine Muotka, + 47 984 87 576

Sámediggeráđđi lea mearridan juolludit 300 000 ruvnno organisašuvdnaovddideami bargui Norgga Boazosápmelaččaid Riikkasearvvis (NBR).

- Lea buorre go NBR lea háliidan bargat organisašuvdnaovddidemiin, lohká sámediggeráđđi Silje Karine Muotka.  

Oktavuođaolmmoš:  

Sámediggeráđđi Silje Karine Muotka, tel. 98487576

Sámediggeráđđi lea meannudan doarjjaohcamiid 2014 giellaprošeavttaide. Dat mii dán jagi bođii fáhkka, lei go bohte ollu ohcamat applikašuvnnaid ráhkadeapmái sihke mobiltelefuvnnaide ja neahttabreahtaide. Dát mielddisbuktá ahte fargga leat ollu sámi applikašuvnnat olahahtti buohkaide. Dáinna lágiin sáhttá fargga vázzit sámegielain lummas. 

Sámediggeráđđi lea juolludan 1 miljon ruvnno árktalaš eanadollui davvin. Maiddái mannan jagi juolludii Sámediggi sullasaš supmi áŋgiruššamii eanadoaluin davvin. Dán jagi lea Sámediggi maiddái ožžon ohcamiid bohccobierggu vuovdaleapmái Davvi-Norggas.

Gulahalli

Sámediggeráđđi Thomas Åhren, tel. +47 908 39 663

Sámediggeráđđi lea mearridan ahte Sámediggi oassálastá Finnmárkku Pride:s. Olggobealde sámediggevistti galgá leavga libardit 15. b. borgemánu, mii lea dehálaš symbola homofiillaid vuoigatvuođa- ja identitehtarahčamis.

-Mu mielas heive bures almmuhit dan juste dál go lea EuroPride ávvudeapmi Oslos. Lávvordaga galgá okta sámi oassi parádas čájehuvvot, ja go oaidná dáid reakšuvnnaid mat leat čuožžilan ávvudeame oktavuođas sámiin de čájeha dađibahábut ahte mis lea dehálaš bargu bargat dán oktavuođas ovdal oažžut dievaslaš dohkkehusa olbmuid earálágánvuhtii sámi servodagas, lohká ráđđelahttu Henrik Olsen.

Sámediggeráđđi háliida váikkuhit ahte bonju sápmelaččat sáhttet eallit rabasvuođas ja čeavláivuođas, lohká Olsen.

- Mii álgit čájehit iežamet doarjaga, ja levgen Finnmárkku Pride oktavuođas oaivvildan mun ahte dat sádde signálaid sámi servodagas. Mii berrešeimmet buohkat čájehit ahte eat dohkket hiddjádusa ja vealaheami  ráhkisvuođa geažil guovtti olbmo gaskka, loahpaha Olsen.

Gulahallanolmmoš

Ráđđelahttu Henrik Olsen, tlf. 907 75 219

Sametingsråd Henrik Olsen gir ros og full støtte til de samiske LHBT-ildsjelene som gir et samisk ansikt til EuroPride 2014, arrangementet som vil prege Norges hovedstad mellom 20 og 29. juni.

- Jeg snakker på vegne av hele sametingsrådet når jeg uttrykker min store beundring og støtte for de som åpent uttrykker stolthet over å være skeive samer, og vi håper stoltheten sprer seg, sier Olsen som ser paralleller mellom homokampen og den samiske kampen.

- Arbeid for aksept og stolthet er noe som alle samer skal kunne kjenne seg igjen i. På mange måter ligner homokampen den samiske identitetskampen, det handler om å spre aksept og stolthet for den man er, og for de skeive samene er dette en dobbel kamp, sier Olsen.

Under EuroPride arrangeres det en samisk del av den tradisjonelle paraden gjennom Oslos gater lørdag 28. juni, i tillegg til at den banebrytende utstillingen Queering Sápmi vises frem på Pride House 27. juni.

(LHBT står for lesbiske, homofile, bifile og transpersoner, og er et internasjonalt samlebegrep for skeive personer)

Kontaktperson:

Rådsmedlem Henrik Olsen, tlf. 907 75 219.

Sametingsråd Thomas Åhrén er fornøyd med at Miljøverndepartementet har fulgt sametingsrådets innstillinger i oppnevningen av nye samiske medlemmer i 11 nasjonalpark- og vernestyrer.

-Lokalforvaltning av nasjonalparker og verneområder styrker den samiske bruken, sier Åhrén.

Den 17. og 18. juni deltar urfolksrepresentanter på FN-høringer i New York. Høringene er forberedelser til verdenskonferansen om urfolk den 23. og 24. september 2014. Sametingspresident Aili Keskitalo deltar på høringene.

Sametingsrådet har bevilget støtte til Ravn studio As til utvikling av en applikasjon på samisk om prevensjon.

En undersøkelse som er gjort i forbindelse med Verdens prevensjonsdag viser at i Europa er gutter i Norge dårligst på å bruke prevensjon og terskelen for å søke informasjon om seksuell helse er for enkelte grupper svært høy.

- Sex og prevensjon er fremdeles et sensitivt tema, som er vanskelig å snakke om på et fremmed språk. En applikasjon på eget språk kan både heve kunnskapen og senke terskelen for å snakke om alle sider ved seksuell aktivitet og helse, uttaler rådsmedlem Henrik Olsen.

Kontaktperson:

Rådsmedlem Henrik Olsen, tlf:  907 75 219.

-Reindriften i Norge er i praksis under avvikling dersom ikke norske myndigheter snart erkjenner at det er den samlede effekten av norsk reindrifts-, rovdyr- og arealpolitikk som er næringens største utfordring. Det skriver sametingsråd Thomas Åhren i en kronikk.

Doaibmi presideanta Silje Karine Muotka deaivvada oaivámuš Raoni:n bearjadaga geassemánu 13. b. Oslos. Oaivámuš háliida muitalit diliid birra mat áitet Amazonas arvevuovddi ja sin geat orrot arvevuovddis. 

- Mun illudan deaivvadit oaivámuš Raoni:in ja gullat movt álgoálbmotvuoigatvuođat váldojit vuhtii Amazonas- guovllus. Šaddá erenoamáš gelddolaš gullat eanet dan birra movt stáhtalaš eiseválddit vuhtiiváldet álgoálbmotguovllu ja kultuvrraid go resurssaviežži gávpevuođđudusat besset ávkkástallat árbevirolaš álgoálbmotguovlluin, lohká Silje Karine Muotka. 

Oktavuođaolmmoš:

doaibmi presideanta Silje Karine Muotka, tlf 984 87 576.

Doaibmi sámediggepresideanta Silje Karine Muotka lihkuha Ellen Inga O. Hætta go kulturministtar Thorhild Widvey lea su nammadan NRK ođđa stivrii odne geassemánu 10. b.

– Nu šaddá Ellen Inga O. Hætta NRK stivrra vuosttaš sámi lahttun. De sávan ahte sámi hástalusat šaddet stuorát oassin NRK strategalaš árvvoštallamiin, ja ahte dat váikkuha daid deaŧalaš doaimmaid maid NRK vállje čađahit boahtteáiggis.

Loga eambbo.

"I Norge finnes 25 institusjonsteatre og nærmere 200 ulike andre offentlige og private teatre. Det finnes ett samisk nasjonalteater. Men ingen scene."
Aili Keskitalo har skrevet en kronikk om behovet for å få finansiert en permanent og ny scene for det samiske nasjonalteateret Beaivváš. Kronikken kan benyttes fritt som den er, eller redigert, av mediene. Den finnes i norsk og nordsamisk versjon.

Les hele kronikken.

Sametingsrådet har til sammen bevilget 15 millioner kroner i tilskudd innenfor helse, kultur, næring og opplæring siden januar 2014. 4,5 millioner kroner er bevilget næringstiltak, mens 4,9 millioner kroner er bevilget ulike kulturtiltak.

– Vi har også 1,2 millioner kroner til ulike tiltak i kommuner som har samarbeidsavtale med Sametinget. 200.000 er gitt Finnmark fylkeskommunes prosjekt med merking og gradering av stier og turløyper i Finnmark. Jeg vil også trekke fram Bolyst-prosjektet i Karasjok kommune, som har fått 400.000 kroner. Økt innsats på å utvikle og synliggjøre de samiske distriktenes kvaliteter, er svært viktig, sier sametingsråd Ann-Mari Thomassen.

Kontakt
Sametingsråd Ann-Mari Thomassen, tlf, +47 900 57 123

Sametinget har nok en gang fått gjennomslag for å øke fiskekvoten for torskefiskerne i kystfiskekvoten. Denne gangen øker kvoten med 12 tonn per båt innenfor virkeområdene.

Sámediggeráđđi Henrik Olsen lea doallan čoahkkima Harstad allaskuvlla suodjalandivššároahpuin. Allaskuvla háliidii juohkit dieđuid sin dutkanprošeavtta ”Mangfold og toleranse” (šláddjivuohta ja gierdevašvuohta) birra, man áigumuš lea háhkat máhtu daid doaibmavádjit olbmuid eallineavttuid birra, geain lea sámi duogáš.

-   Min mielas lea buorre go Harstad allaskuvla lea váldán duođas ahte váilu máhttu dien suorggis. Lea erenoamáš buorre go Allaskuvla dán prošeavttas háliida čalmmustahttit sámi servodaga, ja bargat dakkár čuolbmačilgehusaiguin mat buoridit áddejumi das mo sápmelaččat ieža vásihit iežaset árgabeaivvi, cealká ráđđelahttu Henrik Olsen.
Prošeakta lea vuollelágideaddji dan stuorát davviriikkalaš prošektii maid Mánáid-, nuoraid- ja bearašdirektoráhta lea álggahan.

-    Prošeakta plánejuvvo álggahuvvot 2014 čavčča rájes, ja Sámediggeráđđi sávvá ahte bargu veahkeha čuvgehit mo doaibmavádjit olbmot sámi servodagas ieža vásihit árgabeaivvi ja sin servodatoassálastima, dadjá Henrik Olsen.  

Gulahalli

Sámediggeráđi Henrik Olsen, tlf. +47 907 75 219 

Sametingsrådet bevilger 225 tusen i støtte til en sørsamisk fagbok i duodji. Sametingsråd Thomas Åhren sier at boken vil være med å styrke sørsamisk duodji og tradisjonell kunnskap.

Sámediggeráđđi lea juolludan 400 000 ru nuorra álggaheddjiide guolástusain. guollebivdi Magnus Olsen Návuonas eret ja Stjernøy Kystfiske AS leat goabbá ge ožžon 200 000 ru.

- Illudan go Davvi-Norgga nuorat háliidit bargagoahtit guolásteaddjin. Ovdáneapmi guolástusain maŋimus jagiid lea dagahan guolásteami hui kapitálagáibideaddjin, erenoamážit álggaheaddji nuoraide. Mii sávvat ahte doarjagat guhkit áiggi vuollái buoridit rekrutterema ealáhussii, dadjá Silje Karine Muotka.

Gulahalli
Sámediggeráđđi Silje Karine Muotka, tel. +47 984 87 576

Sametingsråd Silje Karine Muotka skriver om paradokset at samiske og samisktalende barn og foreldre anbefales bruk av norsk i skole og hjem dersom barna har behov for spesiallpedagogiske tilbud. Kronikken er på nordsamisk og norsk, og kan fritt benyttes av media.

Les kronikken.

Til redaksjonene: Sametingets nærings- og kulturkomité hadde invitert inviterer samiske organisasjoner, lag og foreninger til høring i sak 19/14 Oppfølging av Finnmarksloven. Høringen var planlagt gjennomført Sametinget i Karasjok tirsdag 20. mai.

Høringen avlyses som følge av at ingen så langt har registrert seg for deltakelse.

Sametingspresident Aili Keskitalo holder innlegg ved FNs permanente forum for urfolkssaker kl 15.00 norsk tid i dag. Innlegget inngår i forsamlingens debatt rundt FNs generalforsamlings verdenskonferanse om urfolk høsten 2014. Keskitalo vil adressere behovet for at urfolk er likeverdig representert og kan delta likeverdig i diskusjonene.

Debatten kan følges på Web-tv her kl. 15:00. Talen blir offentliggjort på Sametingets nettsider kl. 15:00.

- Ovcci jagi maŋŋá go Stuorradiggi dohkkehii finnmárkkulága Sámedikki ovttajienalaš mieđihemiin, lea biddjojuvvon ovdan vásáhusvuođđu ollislaš guorahallamii nu ahte sáhttá čađahit čuovvoleami lága vuođul. Danne ovddida sámediggeráđđi dál Sámedikki dievasčoahkkimii ášši finnmárkkulága čuovvoleapmái. Ášši meannudeamis sáhttá Sámediggi doarjut nammaduvvon lahtuid dan sin deaŧalaš barggus, dadjá ráđđelahttu Silje Karine Muotka.

Sámediggeáirasat čoahkkanit lávdegoddebargui miessemánu 19.-22. b. ja dievasčoahkkimii geassemánu 2.-6. b.

Sakspapirer

Kronikk om nybygg for Saemien Sijte av sametingspresident Aili Keskitalo. Kronikken kan fritt benyttes av mediene. Kronikken blir tilgjengelig på sør- og nordsamisk.

"Nye Saemien Sijte venter på byggestart. I mellomtiden pakkes tusenårig sørsamisk kulturarv ned i nedlagte ammunisjonslagre. I grunnlovsåret venter sørsamene ennå på nasjonens håndsrekning."

Les hele kronikken.

Stáhta fálaldagas eanadoallošiehtadallamiin evttohuvvo geahpedit juolludemiid Sámediggái njeljiin miljon ruvnnuin. sámediggeráđđi Silje Karine Muotka ballá ahte dakkár uhcideamis lea stuorra váikkuhusat sámi guovlluid eanadollui

-    Njealji miljon ruvdnosaš geahpedusas leat stuorra váikkuhusat Sámedikki áŋgiruššamii sámi eanadoaluin, dadjá beahttašuvvan sámediggeráđđi Silje Karine Muotka.

Gulahalli

Ráđđelahttu Silje Karine Muotka, tel. 984 87 576

Disdaga cuoŋománu 29.b. deaivvada Sámediggeráđđi Henrik Olsen Servodatsihkarvuođa- ja gearggusvuođadirektoráhta ovddasteddjiiguin, 110- guovddážiin Hámmárfeasttas, Romssa ja Sálttu suohkaniiguin ja suohkaniiguin sámegiela hálddašanguovllus. Čoahkkima fáddá lea sámi heahtedieđihanbálvalus.

-    Lea stuora váttisvuohta ahte sámegielat dieđiheaddjit heahteguovddážiidda eai ipmirduvvo, dahje ahte sámegielat báikenamat ipmirduvvojit boastut nu ahte buollinčáskadeaddjit sáddejuvvojit boasttu čujuhussii. Dát lea mielddisbuktán eahpesihkarvuođa álbmogii, ja dovdo riskan heggii ja dearvvašvuhtii, lohká sámediggeráđđi Henrik Olsen.

Nu go Sámediggi oaidná, de ii doaimma heahtedieđiheapmi ja dieđiheapmi muđui doarvái bures sámegielat geavaheddjiide, nu guhká go ii leat vejolaš dieđihit sámegillii, dahje ahte dieđiheapmi mielddisbuktá eanet áigegeavaheami gaskal dieđiheami ja olggosvuoddjáma. 

Hástaleaddji bargu

Disdatčoahkkimis suohkaniiguin ja heahteguovddážiiguin lea iešguđet aktevrrain vejolašvuohta ovdanbuktit hástalusaid ja vejolaš doaibmabijuid sihke 100- guovddáža bealis ja suohkaniid bealis.

-    Midjiide lea dehálaš ahte gávdno našunála gearggusvuohta mii maid duste sápmelaččaid dárbbu ja vuoigatvuođaid. Lea dehálaš sihkkarastit dohkálaš ja buori bálvalusa sámi álbmogii, lohká Henrik Olsen.

Son mieđiha ahte dát sáhttá leat hástaleaddjin. 

-    Ásaheapmi ja doaimmaheapmi buollin- ja gádjunbálvalusain, ja heahtedieđihanbálvalusat, leat suohkaniid ovddasvástádus, ja buot orro čájeheame ahte ná boahtá maid leat boahtteáiggis. Dat mielddisbuktá ahte heahteguovddážat maidda gullet suohkanat sámegiela hálddašanguovllus, leat geatnegahtton váldit vuostá sámegielat dieđiheddjiid. Heahtedieđihanbálvalusa organiseren boahtteáiggis ferte maid váldit vuhtii dán, vaikko orro leame hástaleaddji bargun

Oktavuohtaolmmoš:

Sámediggeráđđi Henrik Olsen, tlf. 907 75 219

Sametingspresident Aili Keskitalo tar imot en delegasjon fra Guatemala mandag 28. april kl. 09.00.I tillegg til delegasjonen fra Guatemala kommer Sorenskriver Finn-Arne Schanche Selfors fra Indre Finnmark tingrett og dommer Åsne Julsrud.

Sametinget inviterer media å møte sametingspresidenten og delegasjonen kl.09.00. Da blir det mulighet for å ta bilde av mottakelsen. 09:30 er det satt av tid til media og mulighet for intervjuer.

Kontaktpersoner:

Sametingspresident Aili Keskitalo tlf. 97 12 93 05
Rådgiver Liss-Ellen Ramstad tlf. 95 80 94 51
Sorenskriver Finn-Arne Schanche Selfors, Indre Finnmark tingrett tlf. 789 26 400 

Delegasjonen besøker Norge i forbindelse med et prosjekt som Den norske dommerforenings menneskerettighetsutvalg har igangsatt i Guatemala. En sentral del av prosjektet er å igangsette prosesser slik at urfolksrettighetene ivaretas på en bedre måte av domstolene. 

Program for dagen

09:00 Møte med sametingspresident Aili Keskitalo

09:30 Tid til pressen

10.00 Møte med administrasjonen

11:30 Omvisning

12:00 Lunsj i kantina, sametingspresidenten er vertskap

Sámediggeráđđi juolluda 463 000 ru. Lenangen Brygge AS:ii Ivgus. Fitnodat áigu fállat barttaid ja eará vuogasvuođaid lustabivdiide meara alde ja čuoigan- ja dálvedoaimmaid Ivgogáissiin.

– Ivgoguovllus lea ávkkástallan báikkálaš resurssaiguin ja kultuvrrain ovdánan bures, ja dat lea ge dakkár ovdáneapmi maid mii háliidit doarjut. Kultur- ja luondduturismmas davvin leat stuorra vejolašvuođat, ja Sámediggi háliida láhčit ovdáneapmái báikkálaš ealáhuseallimii, dadjá sámediggeráđđi Silje Karine Muotka.

Gulahalli

Sámediggeráđi Silje Karina Muotka, tel. +47 984 87 576 

Sámediggeráđđi Silje Karine Muotka háliida elliiddearvvašvuođa gearggusvuođa nannejuvvot davvin. Dál son ávžžuha eanandoalloministara Sylvi Listhaug veahkehit nannet Šibitdoavtterinstituhta doaimmaid davvin. Šibitdoavtterinstituhta stivra mearridii njukčamánus heaittihit Romssa ossodaga ja uhcidit doaimmaid Harstadas.

Gulahalli
Sámediggeráđđi Silje Karine Muotka, tel. +47 984 87 576

Den lille reiselivsbedriften Turgleder AS i Karasjok blir i maiutgaven av National Geographic Traveler magazine anbefalt som en av ”50 tours of a lifetime”. Reiselivsmagasinet har 8,5 mill lesere. Sametingsråd Silje Karine Muotka gratulerer bedriften med denne flotte omtalen.

- Dette viser at selv våre små samiske reiselivsbedrifter kan være store på reiseliv. Vi kan tilby enkeltmennesker sine livs opplevelser i Sápmi, og vi har noen kvaliteter og styrker i vår samiske kultur som blir satt pris på av andre. Gratulerer! sier Muotka
Sametinget støtter prosjektet Samisk reiseliv i Nord-Norge, sammen med de tre nordnorske fylkeskommunene , Innovasjon Norge og VRI Finnmark.

– Satsingen på samisk reiseliv vil fortsette og vi ønsker at flere bedrifter vil satse slik som Turgleder har gjort, avlutter Sametingsråd Silje Karine Muotka. 

 Samisk Reiseliv i Nord - Pressemelding.doc 25,00 kB

Sametinget fikk medhold i sitt krav om økte kvoter for de som fisker torsk av kystfiskekvoten nord for 62 breddegrad. Kvotene økes nå fra 12 til 24 tonn per båt. Rådsmedlem Silje Karine Muotka er svært fornøyd med Fiskeridirektoratets beslutning.

- Dette er ordentlig gladnyhet. Gjennomslaget vårt er en seier for kystfiskerne, og gir den sjøsamiske befolkningen større muligheter til å livnære seg i vinter. Vi vet at det er nå det beste fisket foregår i store deler av Finnmark, derfor ville det være galt å sette stopp for fisket nå, sier Muotka.

Fiskeridirektøren meldte tidligere at det frie fisket stoppet fra og med torsdag 3. april. Dette var et problem for de fartøyene som fisker i fjordene og i Finnmark, der fisken nylig er kommet. De hadde ikke fått mulighet til nyte godt av de store mengdene fisk som nå er i deres nærområder.

Begrunnelsen for den varslede stoppen var at gruppekvoten snart var oppfisket og Fiskeridirektøren så det som nødvendig å begrense fiske. Den varslede fiskestoppen er nå avlyst ved at båtene for fordoblet kvotene sine.

- Beslutningen er riktig og viktig for kysten. Nå får flere av fiskerne mulighet til å dra torsk i løpet av vinteren, avslutter Muotka.

Kontaktperson:

Rådsmedlem Silje Karine Muotka, tlf. 984 87 576

Evalueringskonferansen for ” Nasjonal rekrutteringsstrategi for samisk høyere utdanning 2011-2014” avholdes på Universitetet i Nordland 1. og 2. april. Sametingspresident Aili Keskitalo og rådsmedlem Silje Karine Muotka deltar.

Kontaktperson:

President Aili Keskitalo, tlf: 971 29 305

GOLLEGIELLA – Nordisk samisk språkpris deles ut høsten 2014.

GOLLEGIELLA  - Nordisk samisk språkpris deles ut for sjette gang høsten 2014 under det årlige møtet mellom sameministrene og sametingspresidentene i Helsingfors.

Språkprisen deles ut til enkeltpersoner eller organisasjoner i Norge, Sverige, Finland og Russland som har gjort en innsats for å fremme det samiske språket.

Gollegiella - Nordisk samisk språkpris er opprettet av ministrene ansvarlig for samiske saker og sametingspresidentene i Norge, Sverige og Finland. Prisen deles ut annet hvert år, første gang i 2004. Språkprisen er på 15 000 euro.

Språkprisens formål

Språkprisen skal bidra til å fremme, utvikle og bevare samiske språk i Norge, Sverige, Finland og Russland.

Hvem kan få prisen?

Språkprisen kan tildeles enkeltpersoner, grupper, organisasjoner, foreninger og institusjoner som har gjort en betydningsfull innsats for å fremme samiske språk skriftlig, muntlig eller i annen form. Prisen kan deles ut på bakgrunn av mange ulike språktiltak. Prisen kan deles mellom flere prismottakere.

Foreslå din kandidat!

Enkeltpersoner, organisasjoner, institusjoner og myndigheter i Norge, Sverige, Finland og Russland inviteres til å foreslå kandidater til årets språkpris 2014.

Send inn skriftlig forslag på prisvinner med begrunnelse på maks 1 - 2 sider.

Forslag sendes innen 30. mai 2014.

Kontaktinformasjon tilvurderingskomiteen:

e-post: info@samediggi.fi

Gollegiella - vurderingskomiteen

Sámediggi/Sametinget/Saamelaiskäräjät

SAJOS

99870 Anár/Inari, Finland

Tel: +358108393100

GOLLEGIELLA – Davviriikkalaš sámi giellabálkkašupmi geigejuvvo čakčat 2014

GOLLEGIELLA  - davviriikkalaš sámi giellabálkkašupmi geigejuvvo guđát geardde čakčat 2014 sámeministariid ja sámediggepresideanttaid čoahkkimis Helssegis.Giellabálkkašupmi addojuvvo ovttaskas olbmuidahjeorganisašuvdnii Norggas, Ruoŧas, Suomas dahje Ruoššas sámegiela ovddideamis.

Giellabálkkašumi leat ásahan sámeáššiin vástideaddji ministarat Norggas, Ruoŧas ja Suomas ovttas dáid riikkaid sámediggepresideanttaiguin. Bálkkašupmigeigejuvvo juohke nuppi jagija dat juhkkojuvvui vuosttaš geardde jagi 2004. Bálkkašumi sturrodat lea15 000 euro.

Giellabálkkašumi ulbmil

Giellabálkkašumi ulbmilin lea váikkuhit sámegiela ovddideapmái, gárggiidahttimii ja seailluheapmái Norggas, Ruoŧas, Suomas ja Ruoššas.

Gii sáhttá oažžut bálkkašumi?

Giellabálkkašupmi juhkkojuvvo ovttaskas olbmuide, joavkkuide, servviide ja ásáhusaide geat leat bidjan erenoamáš návccaid ovddidit sámegiela čálalaččat, njálmmálaččat dahje eará láhkái. Giellabálkkašupmi sáhttá addojuvvot iešguđetlágan bargguid vuođul. Bálkkašumi sáhttá juhkkojuvvot eanet go ovtta vuoitái.

Evttot kandidáhtat!

Ovttaskas olmmoš, joavkkut, searvvit, ásáhusat ja eiseválddit Norggas, Ruoŧas, Suomas ja Ruoššas sáhttet evttohit kandidáhtaid jagi 2014 giellabálkkašupmái.

Sádde evttohusat bálkkašumi vuoitin oktan čálalaš ákkastallamiin, mii sáhttá leat eanemusat 1-2 siiddu,maŋimustá miessemánu 30. beaivve 2014 čujuhussii:

šleađgaboasta:

info@samediggi.fi

Gollegiella - árvvoštallanlávdegoddi

Sámediggi/Saamelaiskäräjät

SAJOS

99870 Anár/Inari, Finland

Tel: +358108393100

GULLIEGÏELE – Noerhtelaanti saemien gïelebaalhka vadtasåvva tjaktjen 2014

GULLIEGÏELE – Noerhtelaanti saemien gïelebaalhka govhteden aejkien vadtasåvva tjaktjen 2014 dennie fïerhten jaepien tjåanghkosne saemieministeri jïh saemiedigkiepresidenti gaskem Helsinkesne.

Gïelebaalhka vadtasåvva aktegsalmetjidie jallh åårganisasjovnide Nöörjesne, Sveerjesne, Såevmesne jallh Russlaantesne  mah saemiengïelen evtiedimmien åvteste berkieh.

Gulliegïele - Noerhtelaanti saemien gïelebaalhka – lea tseegkesovveme ministerijstie mej dïedte saemien aamhtesi åvteste jïh saemiedigkiepresidentijste Nöörjesne, Sveerjesne jïh Såevmesne. Baalhka vadtasåvva fïerhten mubpien jaepien, voestes aejkien lij 2004. Gïelebaalhkan stoeredahke lea 15 000 euro.

Gïelebaalhkan ulmie

Gïelebaalhkan ulmie lea saemiengïelen evtiedimmiem jïh vaarjelimmiem tsevtsedh Nöörjesne, Sveerjesne, Såevmesne jïh Russlaantesne.

Gie maahta baalhkam åadtjodh?

Gïelebaalhka vadtasåvva aajnehke almetjidie, dåehkide, åårganisasjovnide, siebride jïh institusjovnide mah leah åajvoehlaakan tjaaleldh, njaalmeldh jallh jeatjah barkoen tjïrrh saemiengïelen evtiedimmien jallh vaarjelimmien åvteste barkeme. Gåarede baalhkam juekedh jienebi baalhkavitniji gaskem.

Raeresth dov kandidaatem!

Almetjh,  åårganisasjovnh, institusjovnh jïh reerenassh Nöörjesne, Sveerjesne, Såevmesne jïh Russlaantesne bööresuvvieh kandidaath raeriestidh daan jaepien gïelebaalhkese 2014.

Dijjieh tjoerede baalhkavitnijem tjaaleldh raeriestidh, aktine bïhkedassine mij jeenjemes lea 1-2 sæjroeh jïh dam daan adressese seedtedhsuehpeden 30.b. 2014 åvtelen:

Govlehtallemebïevnesh vuarjasjimmiemoenehtsasse:

e-påaste: info@samediggi.fi

Gollegiella – vierhtiedimmiemoenehtse

Sámediggi/Saamelaiskäräjät

SAJOS

99870 Anár/Inari, Finland

Puh. +358108393100

GÅLLEGIELLA – Nuorttarijkaj sáme giellaguddnebálkká juogeduvvá tjavtjan 2014.

GÅLLEGIELLA – Nuorttarijkaj sáme giellaguddnebálkká juogeduvvá gudát bále tjavtjan 2014, sámeministarijt ja sámedikkepresidentajt jahkásasj tjåhkanimen Helsingforsan.

Giellaguddnebálkká juogeduvvá aktugattjajda jali organisasjåvnåjda Vuonan, Svierigin, Suoman jali Gárjjelin sámegielav åvddånahttem.

Gållegiella - Nuorttarijkaj sáme giellaguddnebálkká l ásaduvvam sámeministarijs ja sámedikkepresidentajs Vuonan, Svierigin, Suoman. Guddnebálkká juogeduvvá fert nuppát jagev, vuostasj bále jahke 2004. Guddnebálkká stuorrudak la 15 000 euro.

Giellaguddnebálkká ulmme

Giellaguddnebálkká ulmme l, gielav åvddånahttet ja várjjalit Vuonan, Svierigin, Suoman ja Gárjjelin.

Gut máhttá giellaguddnebálkáv oadtjot?

Giellaguddnebálkká juogeduvvá aktugattjajda, juohkusijda, organisasjåvnåjda, siebrijda ja institusjåvnåjda gudi li arvusmahttám sámegielav tjálalattjat, njálmálattjat jali ietjá láhkáj. Gájklágátja álggaga ma åvddånahtti gielav vieleduvvi. Guddnebálkká máhttá juogeduvvat.

Oajvvada åhttsev!

Viesádijt, organisasjåvnåjt, institusjåvnåjt ja fábmudagájt Vuonan, Svierigin, Suoman ja Gárjjelin máhtti nammadit åhttsev giellaguddnebálkkáj 2014. Buvte tjálalasj oajvvadusáv bálkkávuojtten aktan tjálalasj tjielggidusájn 1-2 biele.

Sáddi oajvvadusávåvddål moarmesmáno 30. biejve 2014.

Guládallamdiehto árvustallamjuohkusij:

e-poassta: info@samediggi.fi

Gollegiella – árvustallamjuogos

Sámediggi/Saamelaiskäräjät

SAJOS

99870 Anár/Inari, Finland

Tel: +358108393100

Member of Sámediggi Executive Council Silje Karine Muotka fears for the future of the environment and reindeer husbandry in Kvalsund now that Minister of Local Government and Modernisation Jan Tore Sanner has approved the area development plan for Nussir and Ulveryggen in Kvalsund Municipality in Finnmark County.

Read article:

No mining in Nussir despite area development plan approval

Det planlagte høringsseminaret om driftsstøtte til duodjinæringen 28. mars utgår. Seminaret vil bli satt opp senere i vår.

Norgga-Ruoŧa boazoguohtunkonvenšuvnna bargojoavku geigii njukčamánu 21. b. iežas Norgga-Ruoŧa boazoguohtunkonvenšuvnna rievdadusevttohusa Norgga eanandoallo- ja biebmoministarii Sylvi Listhaugii ja Ruoŧa báikegoddeministarii Eskil Erlandssonii.

Sametinget og Oslo kommune vil styrke det samiske tilbudet i hovedstaden gjennom egen samarbeidsavtale.

Kronikk av sametingsråd Silje Karine Moutka. Kronikken blir oversatt til samisk, og kan fritt benyttes av mediene:

"Sametinget jobber for at samiske barn skal få en individuell rett til et samisk barnehagetilbud. Det handler nettopp om rett til medvirkning og til selvbestemmelse for samiske barn. Barnehagen skal sikre at barna får en tospråklig og flerkulturell utvikling."

Les hele kronikken.

Sametingsråd Silje Karine Muotka tror samiske innsatte vil få en bedre soningshverdag etter at den nye tiltaksplanen for god og likeverdig soning kom på plass. Tiltaksplanen sikrer at innsatte får informasjon på samisk og gjør det enklere å bruke samisk under soning

Sametingets oppnevnte i rovviltnemndene var samlet på Sametinget 11.-12. mars. Sametingsrådet mener at rovvilt utvilsomt er en utfordring i samiske næringer, og at det er nødvendig å arbeide for de beste vilkårene for primærnæringene.

- Vi har med dette åpnet for dialog mellom oss og de oppnevnte i rovviltnemndene og fått mange gode innspill, sier sametingsråd Thomas Åhrén.

Kontakt
Sametingsråd Thomas Åhrén, tel. +47 908 39 663

Bilder fra seminaret på Flickr.

Sametingsrådene Ann-Mari Thomassen og Henrik Olsen møter Anniken Haugli, byråd for kunnskap og utdanning i Oslo fredag 14. mars kl. 09.00. Møtet finner sted i Diehtosiida i Kautokeino.

Blant sakene som skal drøftes er omorganisering av barnehagetilbudet i Oslo, samiske språk- og helsetilbud, samt Samisk hus. Sametinget ønsker dessuten å ta opp spørsmål knyttet til rekruttering til skoler som tilbyr samisk som førstespråk, og en eventuell samarbeidsavtale mellom Sametinget og Oslo kommune.

Kontaktpersoner

Sametingsråd Ann-Mari Thomassen, tel. +47 900 57 123

Sametingsråd Henrik Olsen, tel. +47 907 75 219

Rådgiver Inger Anne Marie Pulk, tel. 78 48 42 07

Til redaksjonene:

Vi har publisert omkring 400 høyoppløselige bilder på Sametingets Flickr-konto. Hensikten er å gjøre vårt bildemateriale mer tilgjengelig for presse og publikum. Alle bilder offentliggjøres med en Creative Commons-lisens, som innebærer at enhver kan bruke bildene. Creative Commons innebærer at Sametinget eier bildene, men frigjør dem i forhold til privat, offentlig og kommersiell bruk.

Sametingets Flickr-konto er det stedet du vil finne våre bilder av mennesker og aktiviteter på eller i regi av Sametinget. Du kan lese mer om Creative Commons-lisenser på creativecommons.no

Sametinget på Flickr.

Sametinget arrangerer seminar om utfordringer i forhold til rovvilt i landbruks- og reindriftsnæringen 11. og 12.03.14 på Sametinget i Karasjok.–Dagens rovviltpolitikk truer beitenæringenes fremtid, og den må revideres, sier rådsmedlem Thomas Åhren.

Sametingsråd Silje Karine Muotkas kronikk om likestilling, vold og fattigdom i anledning kvinnedagen. Kronikken kan fritt brukes av redaksjonene:

"Mer enn hver tredje kvinne vil oppleve grov vold, og en av 20 kvinner vil utsettes for voldtekt. Kun én prosent av all eiendom i verden eies av kvinner. De aller fattigste og mest voldsutsatte er urfolkskvinner."

Hele kronikken.

Sámediggeráđi Ann-Mari Thomassen ovddida Sámediggeráđi dieđáhusa Sámedikki dievasčoahkkimi:

- Jagi 2014 čalmmustit mii vuođđolága 200 jagi ávvudemiin. Sámediggeráđis lea dat čielga áddejupmi ahte dat rievdadusat mat galget dahkkojuvvot vuođđolágas berrejit maiddái speadjalastit riikkaidgaskasaš riekteovdáneami logi maŋimuš jagis. Danne vuordit mii ahte vuođđolága § 110 a boahtteáiggis vuhttošii ahte maiddái sámit leat okta stáhtavuođđudeaddji álbmot Norggas, maiddái álbmotrievttálaš áddejumiin, lohka Thomassen.

Loga dieđahusa.

Sámediggi bovde čalmmusteapmái veahkaválddi vuostá lagas gaskavuođain Sámedikki duorastaga njukčamánu 6. b. dii. 13.30.

–Veahkaválddi vuosttaldeapmi lagaš gaskavuođain ii leat priváhta ášši, muhto servodatovddasvástádus. Sámediggi háliida leat mielde váldit dán ovddasvástádusa, dadjá Sámedikki presideantaAili Keskitalo.

Lea árvvoštallojuvvon ahte gaskal 75 000-150 000 olbmo Norggas jahkásaččat gillájit veahkaválddi daid olbmuid bealis geaiguin sis lea lagaš gaskavuohta ja dakkár báikkis gos sii galggašedje lea eanemus oadjebasat – ruovttus.

Sámedikki presideanta Aili Keskitalo lea danne hui ilus go sáhttá bovdet čalmmusteapmái veahkaválddi vuostá lagaš gaskavuođain Sámedikkis. Čalmmusteapmi lea ovttasbargu politiijain Finnmárkkus ja lea oassi sin kampánnjas ”Leker med ilden”.  Sámediggi lea dorjon dán kampánnja.

Čalmmusteapmi lea dievasčoahkkinlanjas

Prográmma:

• Ráđđelahtu Henrik Olsen rahpá
• Nuorta Finnmárkku politimeašttir Ellen Kathrine Hætta ja politiija bearašsuodjaluskoordináhtor Lilja Skljarova Hansen bidjaba ovdan duohtadieđuid bearašveahkaválddi birra.
• Filbma ”Leker med ilden”

Rabas digaštallan

Bures boahtin!

Maŋebárgga guovvamánu 25. b. mearridii Sámediggeráđđi doarjut Riddoakšuvnna 70 000 ruvnnuin sin čalmmustahttimii Stuorradikki olggobealde njukčamánu 3. b.

- Riddoakšuvdna lea deaŧalaš álgga ja mii Sámedikki bealis áinnas doarjut, maiddái ekonomalaččat, dan go riddoálbmot dál čuožžilit bealuštit iežas vuoigatvuođaid, dadjá Silje Karine Muotka, geas sámediggeráđi bealis lea guolástanpolitihkalaš ovddasvástádus.

Gulahalli:

Ráđđelahttu Silje Karine Muotka, tel. 984 87 576

Guovttis Sámedikki nammadan lahtuin FeFo-stivrii leaba odne válljejuvvon jođihit stivrra. Sámedikki presideanta Ailo Keskitalo sávvá Sámediggeráđi bealis lihku Marit Kirsten Anti Gaup válljejuvvon FeFo-stivrra ođđa jođiheaddjin ja Hartvik Hansen ođđa nubbijođiheaddjin.

- Mun sávan lihku sihke Gaupii ja Hansenii deaŧalaš doaimmaide. Stuorra ja deaŧalaš bargu ollu hástalusaiguin vuordá dál sudno. Dál lea hui deaŧalaš ahte soai lihkostuvvaba čađahit árjjalaš stivrenpolitihka Sámedikki bealis ja ovttasbarggus Sámedikkiin, dadjá Sámedikki presideanta Keskitalo.

Válga čađahuvvui ođđa FeFo-stivrra  vuosttaš stivračoahkkimis

Gulahalli:

Presideanta Aili Keskitalo, tlf. 971 29 305.

Sametingspresident Aili Keskitalo og sametingsråder Silje Karine Muotka og Thomas Åhrén møter landbruks- og matminister Sylvi Listhaug under hennes besøk i Karasjok tirsdag 25. februar kl. 09.00 på Sametinget.

Tema

Blant de tema som tas opp er samarbeid, dialog og framtidige konsultasjoner mellom Sametinget og departementet, bevilgninger over landbruks- og reindriftsavtalene og tiltak for sikring av reindriftens areal.

Sametinget holder komitémøter og plenumsmøte 3. – 7. mars 2014. Komitémøtene starter mandag 3. mars kl. 09.00 og avsluttes tirsdag 4. mars innen kl. 17.00. Plenumsmøtet starter onsdag 5. mars kl. 09.00 og avsluttes fredag 7. mars innen kl. 12.00.

Program

Enhver fornuftig debatt om norsk og samisk framtid i nord ødelegges når den grises til med konspirasjonsteorier om samisk separatisme og statsdannelse. Og jeg begynner å bli mektig lei av det.

De siste årene har vi registrert svært opphetede debatter med utgangspunkt i norsk samepolitikk. Språkdebatten i Tromsø og skiltdebatten i Bodø kan stå som eksempler på offentlige samtaler som raskt gikk av sporet. Jeg registrerer med undring at også konspirasjonsteorier om samisk separatisme og planer om statsdannelse vinner økt innpass og toleranse i det offentlige rom, skriver sametingspresident Aili Keskitalo.

--

Kronikken stod på trykk i avisa Nordlys 17. februar 2014. Den kan fritt benyttes av andre medier.

Sametingsrådet støtter det såkalte kystopprøret og kravene om at leveringsforpliktelsene i nord må respekteres, slik Stortinget opprinnelig vedtok. - Fiskeriene og retten til å fiske er selve livsnerven og danner grunnlaget for både bosetting og utvikling i svært mange bygder og tettsteder i Nord-Norge, uttaler sametingsråd Silje Karine Muotka.

Kontakt
Sametingsråd Silje Karine Muotka, tel. +47 984 87 576
Seniorrådgiver Inge Arne Eriksen, tel. 91 52 02 02

Sametinget bevilger 60 tusen kroner til Helgeland Samiid Searvi for å gjennomføre førstehjelpskurs for reindriftutøvere og andre som som ferdes og arbeider på fjellet.

SámediggeráđđiSilje Karine Muotkaháliida árvvoštallat molssaektosaš doarjjaortnegiid dálá árbevirolaš sámi duoji várás. –Ii lea sáhka geahpedeamis, muhto das ahte geavahit ealáhusruđaid ulbmileappot, dadjáMuotka.

Odne (duorastaga) deaivá sámediggeráđđi Silje Karine Muotka duodjeorganisašuvnnaid ovddasteddjiid digaštaddat hástalusaid ja vásáhusaid dálá duodjedoaibmadoarjjaortnegiin. Čoahkkima vuođđun lei raporta mii almmustahtii moaittehahtti diliid máŋgasa ektui geat leat ožžon dálá doaibmadoarjaga.

Gulahalli
Sámediggeráđđi Silje Karine Muotka, tel. +47 984 87 576

Sametingsrådet ønsker å styrke fjordfiskernes mulighet for rundskjæring av fisk og selvproduksjon av tørrfisk. – Vi arbeider nå sammen med Mattilsynet slik at inntektsmulighetene av fritt fiske for fjordfiskerne kan økes, sier sametingsråd Silje Karine Muotka.

Kontakt
Sametingsråd Silje Karine Muotka, tel. +47 984 87 576
Seniorrådgiver Inge Arne Eriksen, tel. tel 915 20 202

Sámi našuvnnalaš gealboguovddáš - psyhkalaš dearvvašvuođasuddjen (SÁNAG)sáhttá dál fállat buhcciidbálvalusaidis ja bagadallama buhcciidbálvalusas olles riikii.–GoSÁNAG dál fállá bálvalusaidis olles riikii, de dat lea sámi dearvvašvuođafálaldaga nannen masa mii sávvat buresboahtima, dadjá sámediggeráđđiHenrik Olsen.

Gulahalli
Sámediggeráđi Henrik Olsen, tel. +47 907 75 219 

Finnmark, Troms og Nordland fylkeskommune og Sametinget oppnevnte i dag sine medlemmer til Fjordfiskenemnda. 

- Vi er veldig fornøyd med sammensetningen i Fjordfiskenemnda. En sammensetning vi har oppnådd  gjennom mange innspill og et godt  samråd med hverandre, sier fylkesordfører i Finnmark Runar Sjåstad, fylkesråd i Troms Line Miriam Sandberg, fylkesråd i Nordland Arve Knutsen og sametingsråd Silje Muotka i Sametinget.

I forbindelse med Arctic Frontiers konferansen i Tromsø møter sametingspresident Aili Keskitalo statsminister Erna Solberg mandag 20. januar kl 18:30 på Rica Ishavshotell.

Pressen inviteres til å ta bilder og få kommentarer i forkant og etterkant av møtet. Det er første gang de møtes til samtaler, og der er ingen fastsatt saksliste til møtet.

Sametingspresident Aili Keskitalo er i programmet under åpningen av Arctic Frontiers på mandag den 20. januar kl 08.30. Statsminister Erna Solberg deltar i programmet dagen etterpå.

Se mer: http://www.arcticfrontiers.com/

Sametingspresident Aili Keskitalo, mobil 971 29 303

Pressekontakt: Kommunikasjonsrådgiver Hanne Holmgren Lille, mobil 906 73 883

Sámediggi ásaha álggahanoahpahusa ja ovdánahttidoaimmaid sámi kulturealáhusaide ja eará fitnodagaide sámi guovlluin. Mii leat guhkesáiggi rámmaeavttuid dahkan skáhppojeddjiiguin mat galget veahkehit Sámedikki dáinna bargguin. – Mun lean ilus go mii dál ovttasbarggus eanet doaibmaválddálaš gávpelágádusaiguin mat sáhttet fállat fitnodatálggahanoahpahusa ja ovdánahttindoaimmaid sámi kultur- ja ealáhusaktevrraide, lohká sámediggeráđđi Silje Muotka.

Gulahalli
Sámediggeráđi Silje Karine Muotka, tel. +47 984 87 576 

President Aili Keskitalo har utnevnt Runar Myrnes Balto som sametingsrådets politiske rådgiver. Tiltredelsesdato er 1.januar 2014.

Runar Myrnes Balto, 26 år, kommer Myrnes i Evenes kommune. Han er for øyeblikket gruppesekretær for NSRs sametingsgruppe, og har dermed jobbet tett med både presidenten og de andre rådsmedlemmene.

I tillegg til Myrnes Balto er John Bernhard Henriksen utnevnt av rådet til å fortsette sitt arbeid som internasjonal representant for Sametinget.

Henriksen har hatt en sentral rolle i arbeidet med Áltá 2013 og jobber nå med FNs verdenskonferanse for urfolk (WCIP) i 2014.

Kontaktperson:

President Aili Keskitalo, tlf. tlf. 971 29 305.

Formålet med avtalen er å legge tilrette for en god fosterhjemsomsorg for samiske barn, der barnas språk og kultur blir ivaretatt.

Sametinget inviterte en rekke nøkkelpersoner i fiskerisektoren til seminar om sjøsamiske fiskeristrategier og visjoner under tittelen ”Fiskeripolitikk for sjøsamisk bosetting”. Seminaret ble avholdt den 3. desember i og under plenum i Sametinget.

-Jeg syns vi fikk gode og fremtidsrettede innspill på seminaret hvor beskrivelsene av de viktigste utfordringene vi står ovenfor fremkom. Seminaret vil være en viktig start på arbeidet med strategier for videre arbeid med sjøsamiske saker fremover. I så måte må seminaret sies å være svært givende, sier Sametingsråd Silje Muotka.
 

Mandag 9. desember møter kommunal- og moderniseringsminister Jan Tore Sannersametingspresident Aili Keskitalo. Det blir det første møtet mellom de to etter at Sanner overtok ansvaret for samepolitikken etter regjeringsskiftet og Keskitalo ble valgt til ny president i Sametinget.

Det halvårlige kontaktmøtet finner sted i Oslo og blant sakene som skal diskuteres er:

-          Samisk språk, samisk språksamarbeid over landegrensene

-          Budsjettsaker

-          Samefolkets fond

-          Gjennomføringen av konsultasjoner

-          Arbeidet med nordisk samekonvensjon

-          Oppfølging av samerettsutvalget

Selve møtet er ikke åpent for pressen.

Det er anledning for media å filme/ta bilder ved begynnelsen av møtet.

Sted:Statsrådens møterom, 7 etasje i R5 (Akersgata 59)

Tid:Mandag 9. desember kl 13.00

Oppmøte:Pressen bes møte senest 12.45 for registrering.

Kontaktpersoner:

Frode Jacobsen, 99 52 34 95 (for Jan Tore Sanner)

Jan Roger Østby, 481 44 696 (for Aili Keskitalo)

Bakgrunnen for kontaktmøtet: I henhold til konsultasjonsavtalen mellom statlige myndigheter og Sametinget skal det holdes faste halvårlige politiske møter mellom statsråden for samiske saker og Sametingspresidenten. I de faste halvårlige politiske møtene skal en ta opp situasjon og utviklingsbehov for samiske samfunn, saker av grunnleggende prinsipiell karakter og pågående prosesser.

Sametingets plenum skal behandle forslag til endringer av norsk-svensk reinbeitekonvensjon i begynnelsen av desember. Sametingspresident Aili Keskitalo sier at arbeidsgruppens forslag er et godt verktøy for å utvikle den grenseoverskridende reindriften i Norge og Sverige.

Sámediggi bovde máŋga čoavddaneahki guolástussuorggis seminárii mearrasámi guolástusstrategiijaid ja višuvnnaid birra, namahusain “Guolástuspolitihkka mearrasámi ássama várás”. Seminára lágiduvvo juovlamánu 3. b. Sámedikki dievasčoahkkima oktavuođas.

-Sámediggi áigu dán semináras digaštallat mearrasámi servodaga boahtteáiggi dakko bokte ahte čalmmustahttit strategiijaid mat nannejit mearrasámi servodagaid, dadjá sámediggeráđđi Silje Karine Muotka

Seminára ulbmil lea čalmmustahttit boahtteáiggi ja daid servodat-, innovašuvdna- ja ealáhusvejolašvuođaid mat mis leat.

-Mii háliidit digaštallat mo Sámediggi ovttas eará eiseválddiiguin sáhttá váikkuhit positiiva ovdáneapmái ássama, innovašuvnna, ja kultuvrralaš ovdanbuktima oktavuođas sámi guovlluin, dadjá Muotka.

Sámediggi lea bovden sihke almmolaš eiseválddiid, ealáhusa, fágaolbmuid ja earáid dán seminárii. Bovdejuvvon álggaheaddjit leat ávžžuhuvvon váldit álgaga mearrasámi guovlluid guolástusain ja ássamis ja deattuhit boahtteáiggeperspektiivva.

-Sámediggeráđđi áigu dál álggahit boahtteáiggediđolaš barggu ja hutkat buriid strategiijaid min viidáset bargui. Mus leat vuordámušat dán seminárii, dadjá sámediggeráđđi Silje Muotka gii deattuha ahte mearrasámi bealis lea dákkár seminára ohcalaluvvon, dadja Muotka..

Sámediggi lea bargagoahtán hupmansyntesa ovddidemiin davvisámegiela várás. Dát lea ođđa giellateknologalas veahkkeneavvu buohkaide geain leat čállin- ja lohkanárut ja geat dárbbašit veahki teakstalohkamii sihke skuvllas, barggus ja priváhta.

Hupmansyntesan dakkár sierralágan dihtorprográmma, mii áddestaddá olbmo hupmama. Hupmansyntesaprográmma sáhttá juogo lohkat teavstta dahje dat sáhttá buvttadit hupmama eará dieđuid vuođul. Jietna mii geavahuvvo lea juogo goanstadahkkon dahje olbmo suopman.

Gulahalli
Sámedikki presideanta Aili Keskitalo, tel. +47 971 29 305 

- Mii áigut geavahit olbmo suopmana go ráhkadit teavsttas hupmamii, dadjá Aili Keskitalo. 

Dát dahkkojuvvo ovtta Divvumiin ja Giellateknoin Romssa universitehtas. Fálaldagaid viežžama bokte lea Sámediggi bálkáhan Acapela Group AB ráhkadit teavsttas hupmamii čovdosiid davvisámegiela várás. Vuogádaga ráhkadeapmi álggahuvvo skábmamánus dán jagi ja gárvves buvtta almmuhuvvo jagi 2014 golggotmánus.

-Lean hui duhtavaš go sámegiella geavahuvvo maiddái dán teknologiijas, dadjá Sámedikki presideanta Aili Keskitalo. – Teavsttas-hupmamii vuogádat lea buorre giellateknologalaš veahkkeneavvu. Sáhtát ovdamearkka dihtii gullat go dihtor lohká neahttaaviissa davvisámegillii.

Teavsttas-hupmamii vuogádat galgá ráhaduvvot dábálaš geavaheapmái, ja galgá sáhttit lohkat iešguđet teakstašlájaid, ja gieđahallat buot sámegiela grammatihka ja riektečállima beliid dohkálaš vugiin.

Press release from Acapella

Sámediggeráđđi Thomas Åhrén reagere garrasit go Midtre Gauldal suohkan áigu sihkkut máinnašumi boazodoalu ja sámi beroštumiid birra ođđa plánaprográmmas. Åhrén deattuha ahte plána- ja huksenláhka maŋimus jagiid lea čavgejuvvon, aiddo fal fuolahan dihtii álgoálbmogiid beroštumiid almmolaš plánaproseassain.

- Nu mo suohkanstivrra digaštallan lea máinnašuvvon báikkálaš mediain, de dat orru leamen sihke gudneheapmin ja vealaheapmin. Ii sáhte jávkadit álgoálbmogiid beroštumiid dušše sárgestemiin ja beaŋkaevttohusain historjjálaš ovdagáttuid vuođul, deattuha sámediggeráđđi Thomas Åhrén.

Gulahalli:
Sámediggeráđđi Thomas Åhrén, tel. +47 908 39 663

Tyfona Yolanda bilideami geažil dárbbašit sullii 15 000 bearraša iešguđet álgoálbmotjoavkkuin Luzon ja Visayas guovlluin heahteveahki. Sámediggi lea dál bivdán Olgoriikadepartemeantta merket osiid veahkis Filippiinnaid álgoálbmogii.

-    Mii leat ožžon dieđuid min riikkaidgaskasaš ovttasbargoguimmiin Filippiinnain, Asian Indigenous Peoples, ahte tyfona lea čuohcan erenoamáš garrasit Luzon ja Visayas guovlluid álgoálbmotservodagaide. Ollugat leat massán sihke ruovttu ja eallinvuođu, cealká presideanta Aili Keskitalo.

Gulahalli:

Presideanta Aili Keskitalo, tlf. 971 29 305.

Eammbo dieđut Asia Indigenous Peoples Pact neahttasiđus.

Sametingsråd Silje Karine Muotka er kritisk til Troms fylkeskommunes forslag til endring i opplæringstilbudet for skoleåret 2014-2015 i Troms. Hun understreker at samisk språk, kultur og samfunnsliv er viktige faktorer for organisering av videregående opplæring i Troms.

- Fremtidige skoletilbud og skolestruktur må også ivareta fylkeskommunens forpliktelse til å gi et godt videregående opplæringstilbud til det samiske samfunnet, sier sametingsråd Silje Karine Muotka.

Kontakt
Sametingsråd Silje Karine Muotka, tel. +47 984 87 576

Sametingsrådet er bekymret for situasjonen ved De samiske samlinger/Sámiid Vuorká-Dávvirat (SVD) i Karasjok. Sametingsrådet har derfor tatt initiativ til en midlertidig løsning som skal sikre fortsatt drift i minimum ett år.

 - Samtidig har vi startet planlegging og forberedelser på å flytte kunstsamlingen og andre gjenstander fra muséet i Karasjok. Tiden renner ut for oss, og vi har ikke lenger tid til å vente på at saken skal løse seg. Nå tar vi konkrete og nødvendige skritt for å sikre de økonomiske og kunstneriske verdiene som kunstsamlingen representerer dersom muséet må stenge dørene ved nyttår, sier visepresident Henrik Olsen.

Kontakt
Visepresident Henrik Olsen, tel. +47 907 75 219

Giella lea Sámedikki 2014 bušeahta váldoáŋgiruššansuorgin. Sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen deattuha ahte árjjalaš giellapolitihkka lea mearrideaddjin sámi servodaga viidáset ovdáneapmái.

- Giellaguovddážat dahket máđohis stuorra ja deaŧalaš barggu gelbbolašvuođa nannemiin ja sámegiela geavahemiin sámi báikegottiin. Eanet sámegielgeavaheapmi lea áibbas mearrideaddjin giela ceavzimii ja ovdáneapmái. Mii dárbbašit servodaga mii sámásta ja háliida sámástit, gávnnaha sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen.

Gulahálli
Sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen, tel. +47 900 57 123

2014 bušeahtas evttoha Sámediggeráđđi lasihit juolludemiid sámi giellaguovddážiidda 1,3 miljon ruvnnuin. Giellaguovddážat ožžon 2 miljon ruvnnu lassáneami 2013 reviderejuvvon bušeahtas. Giellaguovddážat ožžot dál badjel 14 miljon ruvnnu.

Sámediggeráđđi lasiha maiddái oahppostipeandadoarjagiid 600.000 ruvnnuin,  oktiibuot 3 miljon ruvnnu. Dasa lassin lasihuvvojit juolludeamit oktasašsámi giellaovttasbargui Giellagáldui 1 miljon ruvnnuin. 2013 čavčča várrejuvvo 1,4 miljon ruvnnu giellakampánnjii.

- Dán čavčča juo álggahit mii giellakampánnja man áigumuš lea rekrutteret eanet sámi giellageavaheddjiid ja oainnusmahttit sámegiela buorebut, sihke sámi servodagas ja dan olggobealde. Nappo mii nannet sámegiela ollislaš politihka bokte nu mo mii leat lohpidan, dadjá sámediggeráđđi Ann-Mari Thomassen.

Juolluduvvo maiddái 2 miljon ruvnnu stuorra čielggadeapmái dan láhka- ja resursadili birra mii čatnasa sámegillii ja vejolaš boahttevaš giellaáittardeaddjái.

Sámediggi ja Sámi dáiddárráđđi sohpe gieskat lasihit doaibmi dáiddáriid bargostipeandarámmaid. Sámedikki 2014 bušeahtas evttoha sámediggeráđđi lasihit juolludemiid Beaivváš Sámi Teáhterii vel 1 miljon ruvnnuin ja Kárášjoga dáiddárguovddážii 500.000 ruvnnuin. Samien Sijtie oažžu 390.000 ruvnnu lassáneami.

Várrepresideanta Henrik Olsen lea jierástuvvan evttohusa geažil ásahit Sámi dearvvašvuođasiidda. Son doarju Finnmárkku Dearvvašvuođa bargojoavkku mii rávve ásahit Sámi dearvvašvuođa siidda. 

- Dát lea buorre vuođđun dasa ahte nannet psyhkalaš dearvvašvuođasuodjalusa ja gárrendivššu sihke dáža ja sámi álbmogii Finnmárkkus. Seammás lea stuorra nanusvuohta dat ahte háliidit čohkket resurssaid psyhkalaš dearvvašvuođas ja eará spesialistadearvvašvuođabálvalusain, gávnnaha Henrik Olsen.

Gulahálli
Várrepresideanta Henrik Olsen, tel. +47 907 75 219

Sámediggi ja Samisk Kunstnerråd/Sámi Dáiddárráđđi (SDR)leat soahpan eanedit doaibmi dáiddáriid bargostipeandarámma. Várrepresideanta Henrik Olsenlea duhtavaš šiehtadusain, muhto hástala gielddaid ja fylkkagielddaid váldit badjelasaset stuorát ovddasvástádusa.

- Háliidan deattuhit ahte sámi dáidda ja kultuvra ii leat dušše Sámedikki ovddasvástádus. Mii háliidit hástalit gielddaid, fylkkagielddaid ja stáhta eiseválddiid maiddái váldit badjelasaset oasiset sámi dáidaga ja kultuvrra ovddideamis.

Gulahálli
Várrepresideanta Henrik Olsen. tel. +47 907 75 219

Várrepresideanta Henrik Olsen šálloša go plána ásahit máŋggakultuvrralaš guovlomedisiinnalaš guovddážat Divttasvutnii heaittihuvvo. Sámediggi attii 2013 geasi ekonomalaš doarjaga dakkár guovddáža čielggadeapmái.

- Mii fertet buohkat ohcat čovdosiid dán prošektii, mii sáhttá leat mielde buorideamen dearvvašvuođa- ja sosiálabálvalusaid julevsámi álbmogii. Sámediggi lea investeren hui ollu resurssaid dasa ahte nannet vuođđodearvvašvuođafálaldaga julevsámi álbmogii máŋga jagi. Muhto mii eat lihkostuva dáinna jus guoskevaš suohkanat eai leat proseassa árjjalaš eaiggádat. Danne ávžžuhan garrasit joatkit prošeavtta, loahpaha Olsen.

Gulahalli
Várrepresideanta Henrik Olsen, tel. +47 907 75 219 

Samiske tall forteller 6 lanseres på Sametinget 22.oktober kl. 13.00. Samisk skilting, to-språklighet i kommunene og språklige endringar er noen av artiklene i neste rapport.

Denne boken er den sjette i rekken av Samiske tall forteller. Den første ble lansert i 2008.

Faglig analysegruppe for samisk statistikk gir ut en årlig rapport med samisk statistikk om ulike emner.

Rapporten skal bidra til økt kunnskap som kan brukes av regjeringen og Sametinget i det samepolitiske arbeidet, både i konsultasjoner, budsjettforberedelser og tiltaksutvikling.

Leder for analysegruppen er professor Jon Todal ved Sámi allaskuvla/Samisk høgskole i Kautokeino. Prosjekleder er Ynge Johansen.

Leder i analysegruppen Jon Todal skriveri innledningen av Samiske tall forteller 6:

"I år er det 200 år sidan Ivar Asen vart fødd, og i det høvet er 2013 utnemnt til «språkår» i Noreg.  Sámi logut muitalit/ Samiske tall fortellermarkerer Aasen-jubileet ved å la fire artiklar handle om språk.

Yngve Johansen og Kaisa Rautio Helander skriv om synleggjering av samisk språk på vegskilt tjuetre år etter at samisk vart offisielt språk i landet. Torkel Rasmussen skriv om bruken av offentlege midlar til samisk-norsk tospråklegheit i kommunane, og Kevin Johansen skriv om studiepoengproduksjonen i samisk språk ved høgskular og universitet i Noreg. Jon Todal har sett på tilgjengelege statistikkar for samisk språk på ymse samfunnsområde for å kunna seia noko om i kva retning eventuelle endringar går.

I tillegg til temaet språk skriv Magritt Brustad i år om mattryggleiken i nord. Paul Inge Severeide presenterer ein «overvakingsartikkel» som det er meininga skal bli årviss. Tabellane i denne og framtidige artiklar skal overvake endringar på ein del sentrale samfunnsområde frå år til år”

Sted:  Sametingets auditorium

Tid:     22.10.13 kl. 13.00 – 14.30

Lanseringen tolkes

For mer informasjon:

Prosjektleder Yngve Johansen + 47 915 65 966

Sametingets kommunikasjonsdirektør Jan Roger Østby + 47 481 44 696