Ráhkis olbmot. Munnje lea stuorra illu rahpat kulturbálgá. Bálggis lea Porsáŋggu gieldda ja Sámedikki gaskasaš hui buori ovttasbargu boađus. Mun lean hui movttat go gielda berošta sámi kulturhistorjjá čájeheames ja hálddašeames.
Gearretnjárstáppát lea báikki olbmuide bivnnuhis tuvraguovlu, ja lea dat báiki gielddas mii eanemusat geasuha turisttaid. Máttarvánhemat leat sohkabuolvvaid čađa muitalan dáid stáluid birra, ja eará luondduhámiid birra. Dán lágan muitalusat čilgejit eanadaga hápmašuvvama birra.
Sámi muitalanárbevierru lea ollu guhkit go čálalaš gáldut sáhttet čájehit. Ja ain leat njálmmálaš muitalusat deaŧalaččat sámi kultuvrras. Sámedikki mielas lea hui buorre go boares mearrasámi muitalanárbevierut dahkkojuvvojit dovddusin ja gaskkustuvvojit galbema ja láhčima bokte.
Go mii oaidnit fysalaš eanadaga dás birra – de lea deaŧalaš muitit ahte maiddái dát lea myhtalaš eanadat. Muitalus stáluid birra álggii Finnmárkku duoddaris suolaráiddu maŋŋil. Stáluin lei mielde suoláduvvon giisá man siste ledje gollit, go johte. Dađistaga bohte sii vutnii gos báikki olbmot balde daid Gearretnjárstáppáide. Doppe ceaggájit vel otná beaivvi ge, dego dolomihttastoalpput. Kulturbálggis ja muitalus leat ofelaččat Porsáŋggu eanadagas – muhto maiddái moralalaš čujuhussan: ahte olmmoš ráŋggáštuvvo go suoláda.
Dáhpáhusain muitalusas gávdnat mii fas sámi báikenamaid eanadagas. Danne lea láhčin buorre ovdamearka sámegiela oainnusmahttimis. Dát sámegielat dimenšuvdna lea erenoamáš illudahtti dál go mii ávvudat ON riikkaidgaskasaš álgoálbmotgiellajagi.
Olles muitalusa stáluid birra sáhttá lohkat galbbas mii lea vuollelis vuonas.
Mun sávan ahte bálgás livččii ávki ja dat livččii illun báikki olbmuide ja gussiide. Sávan lihku beivviin!